Ταξίαρχος Γιώργος Παπαμελετίου
“Έφυγε” ο Ταξίαρχος Γιώργος Παπαμελετίου. Ο Κομάντος της Κύπρου, την Επιχείρησης ΝΙΚΗ, κατά τη διάρκεια της εισβολής των Τούρκων το 1974,άφησε τη τελευταία του πνοή .
Η ιστορία του όπως έχει καταγραφεί στο panagiotiselsa.blogspot.gr
Τις πρώτες πρωινές ώρες της 21ης Ιουλίου 1974, κινητοποιήθηκε η Α’ Μοίρα Καταδρομών που είχε έδρα το Μάλεμε της Κρήτης και διατάχθηκε να μεταβεί με το επιταγμένο οχηματαγωγό «ΜΑΡΘΑ» σε ένα από τα νησιά του Αιγαίου, σύμφωνα με τα υπάρχοντα σχέδια της. Ο Διοικητής της Μοίρας, Ταγματάρχης Γεώργιος Παπαμελετίου, διέταξε το Λόχο που βρισκόταν στο Ηράκλειο της Κρήτης να επιστρέψει στο Μάλεμε, παρά την αντίθετη γνώμη του Ταξίαρχου Γιάννακα, που ήταν Διευθυντής Διευθύνσεων Καταδρομών του Αρχηγείου Στρατού, που του είπε να περάσει το οχηματαγωγό από το Ηράκλειο να παραλάβει το Λόχο, για αποφυγή καθυστέρησης. Παράλληλα μερίμνησε και φόρτωσε σε ρυμουλκά οχήματα όλο τον οπλισμό της Μοίρας (όλμους- αντιαρματικά- βλήματα-σφαίρες κ.λ.π), έτσι ώστε μετά την αποβίβαση στο νησί, και εφόσον βρίσκονταν υπό πίεση οι Λόχοι να μην κουβαλάνε τα πυρομαχικά στους ώμους, αλλά να τα σέρνουν.
Λίγο πριν επιβιβασθούν οι καταδρομείς στα επιταγμένα λεωφορεία, και περί ώραν 17:00, τηλεφωνεί στον Παπαμελετίου, ο Γιάννακας και του λέει: «Μετά από νεώτερη απόφαση δεν θα πάτε εκεί που διαταχθήκατε, αλλά θα πάτε στην Κύπρο με αεροσκάφη της Πολεμικής Αεροπορίας από τη Σούδα (και όλα αυτά με μισόλογα) γι’ αυτό να μην πάρεις βαρέα πυρομαχικά. Αγνόησε και αυτήν την εντολή και πήρε όλο το βαρύ οπλισμό, τα αντιαρματικά, πυρομαχικά όλων των αντιαρματικών, καθώς και επιπλέον βλήματα.Κάλεσε τον Υποδιοικητή Ταγματάρχη Άγγελο Αβραμίδη και το Διευθυντή του 3ου Γ Τάγματος, Βασίλειο Μανουρά, τους ενημέρωσε για την αλλαγή, τονίζοντάς τους να μην πουν τίποτε στους καταδρομείς, για να μη διαρρεύσει η μυστικότητα της αποστολής, και τους διέταξε να κάνουν ανακατανομή των φόρτων, διότι αυτά που θα έπαιρναν με το πλοίο ήταν πολλά.
Όταν επιβιβάστηκαν οι καταδρομείς στα επιταγμένα λεωφορεία, ανέβηκε σε κάθε λεωφορείο και τους είπε: «Παιδιά, πάμε στην Κύπρο με αεροπλάνα. Τα πράγματα κάτω δεν είναι πολύ δύσκολα. Επειδή μέχρι να φθάσουμε κάτω δεν θα έχουμε δυνατότητα να ιδωθούμε, γι’ αυτό θέλω από εσάς να έχετε απόλυτη εμπιστοσύνη στους ανωτέρους σας, έσιω κι αν αυτός είναι αρχαιότερος στρατιώτης». Ακολούθως αναχώρησε με τζιπ του, για το αεροδρόμιο και στη συνέχεια η φάλαγγα με επικεφαλής ιόν Υποδιοικητή. Όταν έφθασε στην αίθουσα ενημέρωσης της 340 Μ, και μετά από συνεννόηση με τους εκεί χειριστές, αποφάσισαν να επιβιβασθούν σε κάθε αεροπλά-νο (ΝΟRΑΤLΑ5) 30 καταδρομείς, με τον οπλισμό τους. Για τα πυρομαχικά είπε ότι: «Δεν γνωρίζει ακριβώς το βάρος. Θα είναι όμως τα τελείως απαραίτητα για κάθε διμοιρία, που θα επιβιβασθεί στο αεροπλάνο». Μετά την ενημέρωση των πληρωμάτων από τον Στεφαδούρο, την οποίαν παρακολούθησε, επιβιβάσθηκε σ’ ένα από τα μεσαία ΝΟRΑΤLAS μαζί με τόν Μανουρά, δεν γνωρίζει σε ποιο ΝΙΚΗ, αφού προηγουμένως είχε δώσει εντολή, όπως ο κάθε Λόχος επιβιβασθεί σε τρία συνεχόμενα αεροπλάνα με τον Λοχαγό και σε κάθε αεροπλάνο να υπάρχει ο Διμοιρίτης.
Προσπάθεια των Τούρκων για κατάληψη του αεροδρομίου Λευκωσίας
Στη συνέντευξη του ο Παπαμελετίου είπε: «Βηματίζοντας νευρικά στο προαύλιο του Μετοχίου της Μονής Κύκκου, σκεπτόμουν συνέχεια την απώλεια του πληρώματος και των καταδρομέων μου. Στις 07:15 περίπου, μου τηλεφωνεί ο Ταγματάρχης Γεώργιος Λιάπης από το ΓΕΕΦ. και μου λέει: “Γιώργη, υπάρχει πρόβλημα ασφάλειας στο αεροδρόμιο Να στείλεις αμέσως ένα Λόχο”. Διέταξα αμέσων τον Υπολοχαγό Πλάτωνα Κολοκοτρώνη να πάρει το Λόχο του, να επιβιβασθεί στα λεωφορεία, και να πάει στο αεροδρόμιο. Πληροφορίες του είπα θα πάρεις από τον Παπαδόπουλο και δεν ξέρω από ποιόν άλλον, διότι δεν μου είπαν περισσότερες λεπτομέρειες.
Υπέθεσα, ότι το ΓΕΕΦ φοβόταν μήπως οι Τούρκοι τους αιφνιδιάσουν με ρίψεις αλεξιπτωτιστών, καταλάβουν το αεροδρόμιο και υψώσουν τούρκικη σημαία. Αγνοούσα τελείως το γεγονός, όπως πληροφορήθηκα εκ των υστέρων, ότι τουρκικές δυνάμεις είχαν πλησιάσει το αεροδρόμιο. Ήταν εγκληματική αυτή η παράλειψη ενημέρωσης μου. Πολύ γρήγορα, ξανατηλεφωνεί ο Λιάπης και μου λέει: “Γιώργη, να στείλεις και άλλο Λόχο”. Έδωσα εντολή στον Λοχαγό Γιάννη Κιουτσούκη, να πάρει το Λόχο του και να πάει γρή-γορα στο αεροδρόμιο. Παράλληλα διέταξα τον Ταγματάρχη Βασίλη Μανουρά, που ήταν Διευθυντής του 3ου Γραφείου της Μοίρας να επιβιβασθεί στο τελευταίο λεωφορείο και να πάει και εκείνος στο αεροδρόμιο και να αναλάβει τη Διοίκηση της διλοχίας. Πριν ξεκινήσει καλά -καλά, ο Λόχος, μου ξανατηλεφωνεί και μου λέει: «Γιώργη να πάει και 3ος Λόχος».
Τον ρώτησα τι συμβαίνει; και μου είπε: «Είναι ανάγκη. Στείλ’τους γρήγορα, και μου κλείνει το τηλέφωνο”. Αμέσως διέταξα τον Υπολοχαγό Δημοσθένη Ρούχα να πάρει το Λόχο του και να πάει στο αεροδρόμιο. Αφού έφυγαν οι μάχιμοι Λόχοι, είπα στον Λοχαγό Γεώργιο Μπαραμπούτη, Διοικητή του Λόχου Διοικήσεως: “Φεύγω για το αεροδρόμιο. Όταν έρθουν οι Αξιωματικοί από την αναγνώριση των νεκρών και την επίσκεψη των τραυματιών, φορτώστε όλα τα υλικά και ελάτε στο αεροδρόμιο”. Επιβιβάσθηκα στο Landrover, που μου είχαν διαθέσει, στο οποίο είχα τοποθετήσει τη μεγάλη κεραία του ασυρμάτου, με οδηγό έναν Κύπριο Αστυνομικό- το μικρό του όνομα ήταν Γιαννάκης- τον οδηγό, και τον ασυρματιστή μου. Όπως πληροφορήθηκα αργότερα. οι Λόχοι του Κιουτσούκη και του Ρούκα, έφθασαν ταυτόχρονα στο αεροδρόμιο και ο Ρούκας πήρε πρώτος εντολές από τον Μανουρά και ανέπτυξε το Λόχο του στο κεντρικό κτήριο του αεροδρομίου και στη συνέχεια ο Κιουτσούκης, που ανέπτυξε το Λόχο του στο κτήριο της ΣΙΤΑ (αντίστοιχο ελληνικό ΟΤΕ), που ήταν εκτός αεροδρομίου. Σε απόσταση περίπου 200 μέτρων από την πύλη του αεροδρομίου, δέχομαι μία ριπή από αριστερά, από το μέρος που ήταν τα οικήματα της ειρηνευτικής δύναμης του ΟΗΕ. Αμέ-σως, διέταξα τον Κύπριο οδηγό να σταματήσει, λέγοντας “βαλλόμεθα πηδάτε έξω”.
Πήδησα πρώτος και ακολούθησαν και οι άλλοι. Είμαι πλέον βέβαιος πως οι σφαίρες που ρίχτηκαν εναντίον μου, ήταν σφαίρες των 9 μιλιμέτρ από μικρό αυτόματο όπλο, και εκτιμώ πως αυτές τις έριξαν οι δυνάμεις του ΟΗΕ, που ήταν αριστερά μου, ενώ οι Τούρκοι, όπως διαπίστωσα, ήταν δεξιά μου, και αυτό για να μας προκαλέσουν σύγχυση, μόλις είδαν το landrover με την κεραία του ασυρμάτου που προε-ξείχε, διότι κατάλαβαν ότι στο όχημα αυτό ήταν ο επικεφαλής των δυνάμεων που είδαν και μπήκαν μέσα στο αεροδρόμιο. Εκτιμώ ότι, η επέμβαση των δυνάμεων του ΟΗΕ αυτή την ώρα έγινε για να μην προλάβουμε να αναπτύξουμε τον οπλισμό μας (πολυβόλα, οπλοπο-λυβόλα. αντιαρματικά κ.λ.π.), διότι μόλις λίγο πριν είχαν φθάσει οι Λόχοι στο αεροδρόμιο, υποβοηθώντας με αυτόν τον τρόπο, τις δυνάμεις των Τούρκων να καταλάβουν το αεροδρό-μιο. Κάτι, ενδεχομένως που είχαν από κοινού συμφωνήσει, δεδομένου ότι με την ανοχή τους προωθήθηκαν οι Τούρκοι στο αεροδρόμιο.
Η μάχη του αεροδρομίου
Μετά την ριπή αυτή άρχισε η ανταλλαγή πυρών των τουρκικών δυνάμεων, με τις δυνάμεις που ήταν μέσα στο αεροδρόμιο (Ένας Λόχος, 40 περίπου Κυπρίων καταδρομέων της 33ης Μοίρας Καταδρομών υπό τόν Ανθυπολοχαγό Χρήστο Κότσαλη, την 419 ΜΠΑ 36 ατόμων υπό τον Σμηναγό Θεόδωρο Κόλλια, και λίγων ατόμων που είχε ο Παπαδόπουλος με ένα άρμα μάχης και ένα τεθωρακισμένο όχημα, επικεφαλής των οποίων ήταν ο Αρχιλοχίας Αθανάσιος Φωτόπουλος αλλά και των Λόχων της Α’ Μοίρας Καταδρομών, που είχαν πάρει επίκαιρες θέσεις μέσα και έξω από το αεροδρόμιο.
Σημειώνεται το γεγονός ότι μέσα στο αεροδρόμιο, εκτός από τούς τρεις Λόχους, ήταν και ο Λόχος Διοικήσεως του Λοχαγού Γεωργίου Μπαραμπούτη, ο οποίος ενώ ξεκίνησε πίσω από τον Διοικητή της Μοίρας, είχε προλάβει και είχε μπει στο αεροδρόμιο ακολουθώντας διαφορετικό δρομολόγιο, λίγο πριν δεχθεί τα πυρά ο Παπαμελετίου. Το επιβεβαίωσε και ο Μανουράς, που του έδωσε οδηγίες, λίγο πριν αρχίσει η μάχη. Η θέση που βρισκόταν ο Παπαμελετίου. καλυμμένος σε ένα ρείθρο με βαθούλωμα δίπλα στο δρόμο, ήταν μεταξύ του Λόχου του Κιουτσούκη και των Τούρκων. Οι καταδρομείς που ήταν μέσα στο αεροδρόμιο, δεν γνώριζαν ποιος ήταν αυτός με το Landrover, και άρχισαν να τον κτυπούν και εκείνοι, στο σημείο που βρισκόταν. Συνεχίζοντας ο Παπαμελετίου, είπε:
«Η ώρα πρέπει να ήταν περίπου 11:00. όταν άρχισε η ανταλλαγή των πυρών, από τα οποία τραυματίσθηκε ο Κύπριος οδηγός μου Γιαννάκης στη μέση, κατά μήκος της σπονδυλικής στήλης, από σφαίρα που εξοστρακίσθηκε, αλλά δεν ήταν σοβαρή η κατάσταση του, όπως και ο αγγελιοφόρος μου ο Σπύρος που είχε δεχθεί σφαίρα στον ώμο, και αυτός ελαφρά, και εμένα με είχαν χτυπήσει κάτι σκάγια, που διαπίστωσα την άλλη ημέρα. Αιφνιδιάστηκα από την εξέλιξη αυτή, διότι δεν γνώριζα ότι οι Τούρκοι είχαν φθάσει τόσο κοντά στο αεροδρόμιο, και ομολογώ ότι ανησύχησα για την τύχη των ανδρών που είχαν προηγηθεί. Φοβόμουν μήπως είχε βληθεί κανένα λεωφορείο και είχα και άλλα θύματα πλέον αυτών από το δυστύχημα του ΝΟΚΑTLAS. Ήμουν σε τρομερή υπερένταση.
Ο Κύπριος που ρώτησα, είπε ότι η γραμμή εκεχειρίας είναι 2 χιλιόμετρα από το σημείο που ειμασταν και επί πλέον παρεμβάλλεται η ΕΛΔΥΚ.Ακινητοποιημένος, εκεί στο ρείθρο του δρόμου, ευτυχώς, μπροστά μου υπήρχε και μια μεγάλη πέτρα, που μου παρείχε κάλυψη. Πρώτη φορά στην καριέρα μου ένιωσα τόσο αδύναμος, από την ελλιπή ενημέρωση του ΓΕΕΦ. Έπρεπε να με είχαν ενημερώσει, να γνώριζα ότι υπήρχαν Τούρκοι εκεί, διότι θα έπαιρνα τα ανάλογα μέτρα. Ήταν απαράδεκτη η όλη κατάσταση που επικρατούσε στο ΓΕΕΦ, από την ώρα που φθάσαμε στην Κύπρο.
