Θ. Μαλκίδης
Μία ιδιαίτερη αναφορά για τα Ποντιακά, δηλαδή τα αρχαία Ελληνικά, στη σημερινή Τουρκία. Αυτή τη φορά με χορό, τραγούδι, λόγο και πράξη......
Γέμισε ελληνικούς ήχους η τούρκικη τηλεόραση – Το τραγούδι και η αναφορά σε περιοχές με ελληνικά ονόματα
του Χρήστου Κωνσταντινίδη (Newpost.gr)
Είναι αλήθεια, ότι στην Τουρκία τα ανθρώπινα δικαιώματα έχουν πατηθεί ακόμα περισσότερο, μετά την απόπειρα πραξικοπήματος το καλοκαίρι του 2016. Ουσιαστικά το πραξικόπημα έγινε μετά, αφού καταλύθηκαν οι δημοκρατικές διαδικασίες μόνο και μόνο για να πάρει ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν όλες τις εξουσίες πάνω του.
Όπως γνωρίζετε ο Τούρκος πρόεδρος προέβη σε πογκρόμ στο στρατό, στην παιδεία. Χιλιάδες άνθρωποι συνελήφθησαν στη γείτονα χώρα τους μήνες που ακολούθησαν και φυλακίστηκαν.
Πρόσφατα, δε, οι τουρκικές αρχές εξέδωσαν νέα εντάλματα σύλληψης εις βάρος 107 καθηγητών που θεωρούνται ύποπτοι για διασυνδέσεις με τον ιμάμη Φετουλάχ Γκιουλέν, ο οποίος ζει αυτοεξόριστος στις ΗΠΑ και τον οποίο η Άγκυρα κατηγορεί ότι ενορχήστρωσε το περυσινό αποτυχημένο πραξικόπημα.
Υπό αυτές τις αντιδημοκρατικές συνθήκες, όπως καταλαβαίνετε, η ελευθερία της έκφρασης πηγαίνει... περίπατο. Υπάρχουν όμως μορφές αντίστασης μέσω των τεχνών, όπως η μουσική για παράδειγμα. Εκεί Ελληνόφωνοι καλλιτέχνες από τη Μαύρη Θάλασσα προσπαθούν να επικοινωνούν τη μουσική τους. Τραγουδούν στα τούρκικα, δεν ξεχνούν όμως τη μητρική τους γλώσσα, την οποία οι παππούδες του διέσωσαν και διατήρησαν ακόμα και μετά την ανταλλαγή πληθυσμών το 1923.
Πρόσφατα δύο Ελληνόφωνοι εμφανίστηκαν σε τούρκικο κανάλι και τραγούδησαν στα ελληνικά. Πρόκειται για τη διάλεκτο που μιλούσαν οι Έλληνες της Μαύρης Θάλασσας, αυτή που στην Ελλάδα απαντάται ως ποντιακά, στην Τουρκία όμως αποκαλείται rumca, ρωμέικα δηλαδή.
Ο Αντέμ Εκίζ και η Τζεμίλε Καρά, τραγούδησαν το «Trabzon'un ilçeleri», που σημαίνει «Επαρχίες της Τραπεζούντας». Σε αυτό το τραγούδι αποκαλούν περιοχές του Ανατολικού Πόντου, όπου συνεχίζουν ακόμα και ζούνε ελληνόφωνοι πληθυσμοί, με το ελληνικό τους όνομα, κάτι που πριν μερικά χρόνια ήταν σχεδόν απαγορευμένο. Στο βίντεο που ακολουθεί θα ακούσετε να γίνεται αναφορά στα Σούρμενα, τα Πλάτανα, τα οποία στα τούρκικα ονομάζονται Ατσααμπάτ και την Τόνγια, την αρχαία Θοανία.
Όλο αυτό το σκηνικό δεν προέκυψε τυχαία. Τα τελευταία χρόνια έχει ανάψει... φλόγα. Οι απόγονοι των προσφύγων που ήρθαν στην Ελλάδα μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή έχουν χτίσει ένα... γεφύρι με τους εξισλαμισθέντες πληθυσμούς που λόγω της θρησκείας τους δεν έγιναν... ανταλλάξιμο είδος στη Συνθήκη της Λωζάννης και παρέμειναν εκεί. Αυτός ο δίαυλος επικοινωνίας όπως φαίνεται ανοίγει νέους, πολιτισμικούς ορίζοντες.
Αξίζει να σημειωθεί, ότι ο Αντέμ Εκίζ είναι πολύ γνωστός στο ελληνικό κοινό. Έχει ζήσει στη χώρα μας και ταξιδεύει συχνά με προορισμό την Ελλάδα για εμφανίσεις του με άλλους Έλληνες καλλιτέχνες, ποντιακής καταγωγής.
