Γράφει η Ξένια Προδρόμου
Την ανησυχία του εξέφρασε στην εκπομπή Οffsite Οn Αir, την Πέμπτη 21 Οκτωβρίου, ο Φώτης Φωτίου - Επίτροπος Προεδρίας για Ανθρωπιστικά Θέματα και Θέματα Αποδήμων, για τον εντοπισμό και των εναπομενόντων 781 ελληνοκύπριων αγνοουμένων, σε σχέση με τον ρυθμό που δείχνουν τα στοιχεία ότι εντοπίζονται. Την ίδια ώρα εξήρε το έργο της ΔΕΑ και το έργο που επιτελεί υπογραμμίζοντας πως είναι χρέος μας στις οικογένειες των αγνοουμένων να εντοπιστούν.
Ταυτόχρονα ο κ. Φωτίου σημείωσε ότι μέχρι στιγμής έχουν εντοπιστεί 721 αγνοούμενοι αλλά όχι απαραίτητα ολόκληροι οι σοροί, αναφερόμενος σε παράδειγμα αγνούμενου που εντοπίστηκε από αυτόν ένα δόντι ή ένα νύχι και αυτό λόγω των μεταφορών τους.
Αναλυτικά όσα ανέφερε ο κ. Φώτης Φωτίου στην εκπομπή Οffsite on air:
Η ανασκαφή πρέπει να επισπευσθεί, επεσήμανε ο κ. Φωτίου, δεδομένου ότι υπάρχει μια μαρτυρία και ότι αυτό αφορά και την περίκλειστη πόλη της Αμμοχώστου- γιατί εκεί είναι το σημείο- και ακόμα αν λάβουμε υπόψιν όλες τις παράνομες ενέργειες που διενεργεί εκεί το κατοχικό καθεστώς, θεωρώ ότι πρέπει να δούμε αν πραγματικά ευσταθεί αυτή η πληροφορία.
«Έχουμε υποχρέωση να το κάνουμε», πρόσθεσε.
Ο κ. Φωτίου αναφέρθηκε στην επίσκεψη του Ερντογάν στην περίκλειστη πόλη των Βαρωσίων,, σημειώνοντας ότι στην περιοχή εκεί υπάρχουν διάφοροι τάφοι, μαρτυρίες και πληροφορίες.
Η ΔΕΑ υπεύθυνη για την επίσπευση των εκταφών
Την επίσπευση των διαδικασιών, πρόσθεσε ο κ. Φωτίου, πρέπει να την κάνει η Διερευνητική Επιτροπή Αγνοουμένων. «Εμείς ως Κυπριακή Δημοκρατία δεν μπορούμε να το κάνουμε – μακάρι να μπορούσαμε», επεσήμανε, ο κ. Φωτίου, σημειώνοντας ότι αυτός είναι και ο λόγος που απευθύνονται στη ΔΕΑ.
Να αξιολογείται κάθε μαρτυρία
Ειδικότερα σημείωσε ότι για αυτό τον λόγο απευθύνθηκαν στον εκπρόσωπο μας στη ΔΕΑ, για να θέσει το θέμα και να ληφθεί η απόφαση, ώστε να προχωρήσουν στη διενέργεια αυτή της εκταφής. Εκείνο που προέχει αυτή την στιγμή, κατά τον κ, Φωτίου είναι να αξιολογείται και να λαμβάνεται υπόψιν η κάθε μαρτυρία και πληροφορία και να μην ξεχνάμε ότι η συγκεκριμένη πληροφορία ήρθε από Τουρκοκύπρια και πιθανόν να είναι αξιόπιστη γιατί όπως λέει η πληροφορία υπήρχαν άνθρωποι που είδαν το τι είχε γίνει με την συγκεκριμένη περίπτωση.
Αυτό που φοβίζει τον κ. Φωτίου, είναι ότι ο κατοχικός στρατός δυσκολεύει το έργο της ΔΕΑ λόγω των στρατιωτικών ζωνών, και το να δώσουν τις σχετικές εγκρίσεις, για να προχωρήσει η ΔΕΑ σε τέτοιες εκταφές με αποτέλεσμα να δημιουργείται καθυστέρηση.
Τα αιτήματα γίνονται από την Δικοινοτική Επιτροπή Αγνοουμένων, υπογραμμίζει ο κ. Φωτίου, και εμείς πότε δεν θα ρωτήσουμε ένα κατοχικό καθεστώς για να ζητήσουμε την άδεια τους αλλά και από την άλλη αν τώρα αποφασίσουμε σαν Κυπριακή Δημοκρατία ότι θα πάμε εκεί, δεν θα μας αφήσουν.
«Είναι δουλειά της ΔΕΑ και δεν θα θέλαμε να αναμιχθούμε σε όρους εντολής και ευθύνες της ΔΕΑ», σημείωσε.
Σε περίπτωση άρνηση του κατοχικού στρατού
Σε περίπτωση άρνησης του κατοχικού καθεστώτος η ΔΕΑ θα ασκήσει πίεση και θα δούμε σε ποιες άλλες ενέργειες μπορούμε αν προβούμε μέσω των ΗΕ ή της ΕΕ.
Γύρω στα 7 συνεργεία της ΔΕΑ επί τω έργω
Τα συνεργεία της ΔΕΑ από ότι ενημερώνεται ο κ. Φωτίου, είναι συνεχώς σε δράση και εκτιμά ότι αυτή την στιγμή βρίσκονται 6-7 σε δράση και διενεργούν εκταφές. «Τα τελευταία χρόνια τα αποτελέσματα είναι τόσο φτωχά και νομίζω ότι τόσο οι συγγενείς, αλλά και όλοι μας, 47 χρόνια είναι πολλά που αναζητούμε 781 ελληνοκύπριους και ελλαδίτες αγνοούμενους», ανέφερε.
«Φευγουν» χωρίς απαντήσεις οι συγγενείς - «Φεύγουν» και οι μάρτυρες
Το θλιβερό είναι, όπως επεσήμανε ο κ. Φωτίου, ότι οι γονείς, μανάδες , πατεράδες φεύγουν από τη ζωή χωρίς να πάρουν απαντήσεις, αλλά και ότι και οι μάρτυρες εκείνοι που έζησαν κάποια γεγονότα, Τουρκοκύπριοι και ελληνοκύπριοι επίσης φέυγουν από αυτή τη ζωή, επομένως αυτό που μένει για εμάς είναι τα αρχεία του τουρκικού στρατού.
Να ασκήσουν πιέσεις ΗΕ και ΕΕ
Ευρωπαϊκή Ένωση και Ηνωμένα έθνη πρέπει να ασκήσουν πιέσεις , όπως σημείωσε , προσθέτοντάς ότι η ΕΕ είναι και ο κύριος οικονομικός χορηγός της ΔΕΑ, καθώς δίνει 2.6 εκατομμύρια κάθε χρόνο για το πρόγραμμα της. «Έτσι καλούμε και την ΕΕ και τα ΗΕ να ασκήσουν πιέσεις στην Τουρκία να συνεργαστεί με ένα καθόλα ανθρωπιστικό θέμα».
«Δεν είναι πολιτικό θέμα έχει να κάνει με τον ανθρώπινο πόνο και εμείς έτσι το βλέπουμε και κάνουμε ότι μπορούμε και τους τουρκοκύπριους αγνοούμενος και κάνουμε κάθε προσπάθεια για να τους δώσουμε απαντήσεις και έχουν δοθεί για την πλειοψηφία των αγνοουμένων για την περίοδο 1963-1967» υπογράμμισε.
Αν όμως η κατοχική δύναμη ήθελε να συνεργαστεί και έδινε πληροφορίες από τα αρχεία της σχετικά με τος μαζικούς χώρους ταφών των δικών μας ανθρώπων ή ακόμη και από το δεύτερο μεγάλο έγκλημα που έχουν διαπράξει, την μετακίνηση των οστών από τους χώρους ταφής, σας λέω ξέροντας κάποια πράγματα, αν είχαμε κάποια στοιχεία η ΔΕΑ σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα θα μπορούσε να φέρει εις πέρας και να δώσει απαντήσεις στους συγγενείς των αγνοουμένων, τόνισε ο κ. Φωτίου.
Κάποιοι είδαν
Την ίδια ώρα ο κ. Φωτίου σημείωσε ότι πάντοτε είμαστε συγκρατημένοι αλλά έχουμε υποχρέωση την κάθε μαρτυρία να την αξιολογούμε άμεσα, σημειώνοντας ότι υπάρχουν περιπτώσεις για σημεία που έχουν γίνει αναπτύξεις, έχουν κτιστεί κτήρια, έχουν γίνει δρόμοι άρα έχει αλλοιωθεί η κατάσταση.
«Εμείς σαν ΚΔ στηρίζαμε και θα στηρίζουμε τη ΔΕΑ την οποία θεωρούμε ένα πολύ δυνατό εργαλείο για να εντοπίσουμε τους δικούς μας ανθρώπους και να δώσουμε απαντήσεις σε συγγενείς και θα συνεχίσουμε με κάθε τρόπο και οικονομικά και αλλιώς», τόνισε.
Ταυτοποιήθηκαν 729 αγνοούμενοι από τους 1501
Απαντώντας σε ερώτηση ο κ. Φωτίου σημείωσε ότι όσον αφορά τους τουρκοκύπριους και ελληνοκύπριους που έχουν ταυτοποιηθεί είναι 729 από τους 1510, ενώ παραμένουν 781.
«Είναι πέραν από τους μισούς και αν λάβω υπόψιν τα στατιστικά στοιχεία της ΔΕΑ, τα άτομα που έχουν εκταφεί ανά έτος τα τελευταία 4 χρόνια είναι ελάχιστα». Η πανδημία φαίνεται να επηρέασε και το έργο της ΔΕΑ, όπως ανέφερε καθώς το 2017 ταυτοποιήθηκαν 29 αγνοούμενοι, το 2018 10, το 2019 26, το 2020 4.
«Είναι αριθμοί που μας προβληματίζουν γιατί με τέτοιους αριθμούς θα χρειαστούμε άλλα 20 χρόνια για να μπορέσουμε να ολοκληρώσουμε το έργο», ανέφερε.
Το μεγάλο έγκλημα των μετακινήσεων
Λόγω του μεγάλου εγκλήματος των μετακινήσεων που διέπραξε το κατοχικό καθεστώς, σημείωσε ο κ. Φωτίου, τα τελευταία χρόνια δεν εντοπίζουμε ολόκληρους σκελετούς αλλά μερικά οστά.
«Θα είμαι σε κηδεία σε λίγες ημέρες όπου στην οικογένεια παραδώσαμε ένα δόντι», ανέφερε, σημειώνοντας ότι, «τπάρχουν περιπτώσεις που παραδίδουμε ένα δάκτυλο, ένα νύχι, ή μερικά οστά. Αυτή είναι η τραγωδία των συγγενών των αγνοουμένων, ότι δεν παίρνουν απαντήσεις και όταν έρθει η ώρα που θα κάνουν κηδείες έχουν να αντιμετωπίσουν κα αυτή την φριχτή και πονεμένη κατάσταση».
Το μνημόνιο Διασποράς Κύπρου – Ελλάδας - Αιγύπτου
Αφού χαρακτήρισε επιτυχημένη την τριμερή Κύπρου - Ελλάδας – Αιγύπτου ο κ. Φωτίου, σημείωσε ότι άφησε πολλαπλά πολιτικά μηνύματα κα όσον αφορά το Κυπριακό αλλά ΄και την κατάσταση στην Αν. Μεσόγειο και της Τουρκίας.
Αναφορικά με τη διασπορά σημείωσε ότι τα τελευταία 3-4 χρόνια το θέμα αυτό έχει μπει σε κάθε ημερήσια διάταξη των αρχηγών των κρατών και αυτό επιβεβαιώνει τον σημαντικό ρόλο της Διασποράς στην προώθηση των Εθνικών μας Συμφερόντων σε κέντρα λήψης απόφασης.
Αναφερόμενος και στο πρόγραμμα «Νόστος – Επιστροφή στις ρίζες» που έχουμε μαζί με την Ελλάδα και Αίγυπτο έγιναν διάφορες δράσεις ειδικά με την νέα γενιά που είναι οι αυριανοί ηγέτες, για να μάθουν την ιστορία και τα έθιμα των τριών χωρών μας.
Με το μνημόνιο που έχει υπογραφεί, σχολίασε ο κ. Φωτίου, θα μπορούμε να μπούμε και σε άλλους τομείς. «Εχουμε αξιόλογους επαγγελματίες και επιστήμονες στο εξωτερικό και μπορούμε να ενώσουμε δυνάμεις και μπορούν αυτοί οι άνθρωποι να βοηθήσουν τις χώρες μας και αν αξιοποιηθούν σωστά θα είναι οι καλύτεροι πρεσβευτές των χωρών μας στο εξωτερικό. Όλα αυτά είναι μέσα στο σχέδιο δράσης του νέου μνημονίου και θα ξεκινήσουμε άμεσα δράσεις, στην Γαλλία όπου μαζί με τις άλλες χώρες θα έχουμε σειρά από δράσεις και πρωτοβουλίες, ανέφερε.
