Παρόλο που ευρύτατα στρώματα του παγκόσμιου πληθυσμού έχουν ακούσει για την αρχαία Ελλάδα, πάρα πολλοί την έχουν επισκεφθεί, και πολλά από τα ονόματα των αρχαίων Ελλήνων συγγραφέων ακούγονται γνώριμα, λίγοι ξέρουν από που προέρχονται, πότε έζησαν και τί είναι αυτό που έγραψαν και παραμένει ακόμα ως αντικείμενο σπουδών ή ευρύτερου ενδιαφέροντος θέμα μελέτης. Όμηρος, Ευριπίδης, Σοφοκλής, Πλάτων, Αριστοτέλης, Αρχιμήδης, Ευκλείδης, Ιπποκράτης, Θουκυδίδης, Ηρόδοτος, Παυσανίας, Πτολεμαίος είναι μερικά από αυτά τα ονόματα που καθιερώθηκαν ως πρόδρομοι και εμπνευστές του δυτικού πολιτισμού και τα έργα τους έχουν μεταφραστεί σε δεκάδες γλώσσες, παραμένουν στις προθήκες των βιβλιοπωλείων και συνεχίζουν τα αποτελούν αντικείμενο μελέτης.
To πού γεννήθηκαν, πότε έζησαν, τί έγραψαν και τί διασώθηκε από το έργο τους, αγνοείται κατά κανόνα από το ευρύ κοινό. Ακόμα και ο μέσος σπουδαστής και μορφωμένος άνθρωπος αμφίβολο είναι αν ξέρει τί δίδαξε ο Πλάτων, που βρίσκεται η Τροία, πότε έζησε ο Ιπποκράτης και γιατί παίζεται ακόμα στα θέατρα διεθνώς ο Οιδίπους Τύραννος και η Αντιγόνη.
Η βιβλιοθήκη του Σάκου Οικονομόπουλου στην Αθήνα
Ακόμα λιγότερο γνωστοί είναι αυτοί που διέσωσαν και συνέχισαν το έργο τους στην ρωμαϊκή και βυζαντινή περίοδο. Τα ονόματα των Ελλήνων πατέρων της εκκλησίας, του Ιωάννη Χρυσόστομου, του Γρηγορίου του θεολόγου ή του Κλήμη του Αλεξανδρέα, λίγο πια ενδιαφέρουν το ευρύ κοινό. Οι δε λόγιοι και επιστήμονες του ύστερου Βυζαντίου, ο Μιχαήλ Ψελλός, ο Γεώργιος Παχυμέρης ή ο Μάξιμος Πλανούδης είναι παντελώς άγνωστοι. Αν όμως πάρει κάποιος τον φακό και προσπαθήσει να διατρέξει την ιστορία από τον Όμηρο μέχρι την άλωση της Κωνσταντινούπολης, θα βρεθεί προ μεγάλων εκπλήξεων. Σε κάθε σημείο του χώρου που εκτείνεται από την Σικελία μέχρι την Αντιόχεια και από την Κριμαία και την Βακτριανή μέχρι τις Άνω Θήβες και την Κυρηναϊκή θα διαπιστώσει ότι άνθισαν περισσότερες από 500 ελληνικές κοινότητες που κληροδότησαν στην ανθρωπότητα περισσότερους από 3000 συγγραφείς σε όλους τους τομείς της γνώσης που μελετάμε σήμερα. To σύνολο των κειμένων που περιήλθαν σε μας ακέραια ή σε αποσπάσματα ή ακόμα απλά σαν τίτλοι, συγκροτεί την Bibliotheca Graeca, όπως επικράτησε να αποκαλείται από το ομώνυμο μνημειώδες έργο του Johann Albert Fabricius (1668 – 1736) που εκδόθηκε στις αρχές του 18ου αιώνα σε 14 τόμους. Τις εκδόσεις των κειμένων αυτών επεδίωξε να συλλέξει και σε μεγάλο βαθμό κατάφερε να κάνει, ο Σάκος Οικονομόπουλος συγκεντρώνοντας περισσότερους από 5,000 τίτλους βιβλίων (περισσότερους από 10,000 τόμους) που περιέχουν κείμενα των Ελλήνων συγγραφέων της περιόδου που αναφέραμε.
Η βιβλιοθήκη του Σάκου Οικονομόπουλου στην Πάτμο
Η παρούσα εφαρμογή αναδεικνύει τα περιεχόμενα αυτής της συλλογής. Να σημειώσουμε συνοπτικά ότι για κάθε κείμενο ενός βιβλίου της συλλογής υπάρχει μία ηλεκτρονική καρτέλα με 15 περίπου πεδία που αναφέρονται στο βιβλίο που την περιέχει και μία τουλάχιστον εικόνα από την σελίδα τίτλου του. Αυτή η βάση δεδομένων που συστηματικά τροφοδοτείται, ανανεώνεται και διορθώνεται επί σχεδόν 13 χρόνια, περιλαμβάνει σήμερα 14,000 τέτοιες ηλεκτρονικές καρτέλες συνοδευόμενες από 35,000 περίπου ψηφιακές εικόνες των βιβλίων που περιέχουν τα κείμενα. Τα κείμενα προέρχονται από 3200 συγγραφείς, οι συγγραφείς από 460 πόλεις και τα βιβλία τυπώθηκαν από 1350 εκδότες σε 240 διαφορετικές πόλεις. Στα ανωτέρω 5,500 κύρια ονόματα προστίθενται και τα ονόματα των επιμελητών των εκδόσεων και των λογίων που είτε περιλαμβάνονται στην σελίδα τίτλου είτε προσθέτει ο επιμελητής της βάσεως δεδομένων. Για την ενημέρωση του χρήστη σχετικά με τα ανωτέρω κύρια ονόματα προστέθηκε στη βάση ένας εγκυκλοπαιδικός θησαυρός με λήμματα που αφορούν τους βίους των προσώπων και την ιστορία των πόλεων που αναφέρονται. Και για να γίνει περισσότερο αισθητή η γεωγραφική αναφορά στις πόλεις προστέθηκαν και χάρτες εποχής που εμφανίζουν την τοποθεσία κάθε μιας πόλης με την αυθεντική της ονομασία. Τα ανωτέρω στοιχεία της αρχικής βάσης δεδομένων έχουν ενταχθεί στην παρούσα διαδικτυακή εφαρμογή η οποία επιτρέπει την αναζήτηση ενός βιβλίου ή ενός κειμένου με οποιονδήποτε συνδυασμό των στοιχείων της καρτέλας όπως εμφανίζονται στο μενού ΑΝΑΖΗΤΗΣΗ
Η συλλογή του Σάκου Οικονομόπουλου στο Ίδρυμα Λασκαρίδη
