Πέμπτη 27 Ιουλίου 2023

Εμμανουήλ Χατζηδάκης: Ο ήρωας Χανιώτης Συνταγματάρχης που έπεσε στην Κύπρο

 

Ο ήρωας Χανιώτης Συνταγματάρχης Εμμανουήλ Χατζηδάκης, έπεσε ηρωικά μαχόμενος όταν πλήγηκε το παρατηρητήριο της Μοίρας από ρουκέτα Τουρκικού Αεροσκάφους, κατά την αεροπορική προσβολή που έγινε στις 15:30 στις 22 Ιουλίου 1974, μισή ώρα πριν την έναρξη της ανακωχής στην Κύπρο.


Ο Συνταγματάρχης Πυροβολικού Χατζηδάκης Εμμανουήλ γεννήθηκε στο Καλάμι Χανίων Κρήτης το 1927.

Την 15η Μαρτίου 1947 εισήχθηκε στη Στρατιωτική Σχολή Ευελπίδων από την οποία αποφοίτησε την 3η Μαρτίου 1949. Κατατάγηκε στο πεζικό και συγκεκριμένα στο 564 ΤΠ στη περιοχή Βίτσι με το βαθμό του Ανθυπολοχαγού. Έλαβε μέρος στις επιχειρήσεις του Γράμμου – Βίτσι όπου και τραυματίστηκε στις 25 Ιουνίου 1949.

Την 17η Απριλίου 1950 μετατάχθηκε στο Πυροβολικό. Φοίτησε σε όλα τα προβλεπόμενα Σχολεία του Πυροβολικού, στην Σχολή Αεροπορίας Στρατού, στην Σχολή Στατιστικής και στη Σχολή Πυροβολικού Δυτικής Γερμανίας. Υπηρέτησε σε πολλές Μονάδες του Ελληνικού Στρατού και διετέλεσε Διοικητής της 149 ΜΜΒΠ.

Τήν 8η Σεπτεμβρίου 1973 μετατέθηκε στη Κύπρο και ανέλαβε Διοικητής της 173 ΜΑ/ΤΠ η οποία είχε την έδρα της στο στο στρατόπεδο «Ανδρέα Δημητρίου» στη περιοχή Καραόλου της επαρχίας Αμμοχώστου.

Κατά τη πρώτη φάση της Τουρκικής Εισβολής (20-22 Ιουλίου 1974) η Μοίρα υποστήριξε με τα πυρά της των αγώνα του 201 ΤΠ και του 386 ΤΕ στις επιθέσεις κατά του Σακκάρια, του Καραόλου αλλά και του Τουρκοκυπριακού Θύλακα εντός των τειχών της Αμμοχώστου. Η Μοίρα κατάφερε συντριπτικά πλήγματα στην άμυνα των πιο πάνω θυλάκων και η δια πυρών συμβολή της στην εκκαθάριση των θυλάκων ήταν ουσιαστική. Για το λόγο αυτό η Μοίρα κατά το τριήμερο αυτό δεχόταν καθημερινά αεροπορικές προσβολές.

Κατά τη αεροπορική προσβολή που έγινε στις 15:30 της 22 Ιουλίου 1974, μισή ώρα πριν την έναρξη της ανακωχής, έπεσε ηρωικά μαχόμενος όταν πλήγηκε το παρατηρητήριο της Μοίρας από ρουκέτα Τουρκικού Αεροσκάφους. Τάφηκε στο Νεκροταφείο Σταυρού της Αμμοχώστου.

Τιμήθηκε με τα πιο κάτω παράσημα και μετάλλια:
Μετάλλιο Στρατιωτικής Αξίας Δ’ Τάξεως
Χρυσός Σταυρός Β’ Τάγματος Φοίνικος
Χρυσός Σταυρός Β’ Ταγματος Γεωργίου Α’
Μετάλλιο Στρατιωτικής Αξίας Γ’ Τάξεως
Σταυρός ταξιαρχιών Τάγματος του Φοίνικος

Ο Συνταγματάρχης Χατζηδάκης αποτελεί λαμπρό παράδειγμα Δόξας και Τιμής για τους Πυροβολητές και για τις επερχόμενες γενεές των Ελλήνων λαμπρό παράδειγμα προς μίμηση.

​Πολεμική Δράση 173 ΜΑ/ΤΠ
Η Μοίρα διέθετε δεκαοκτώ (18) Αντιαρματικά πυροβόλα των 6 λιβρών και πέντε (5) αντιαεροπορικά πολυβόλα των 12,7 χιλιοστών για την αντιαεροπορική της άμυνα. Διοικητής της Μοίρας κατά την έναρξη της Τουρκικής Εισβολής ήταν ο Ανχης (ΠΒ ) Χατζηδάκης Εμμανουήλ.Η Μοίρα τελούσε υπό Διοίκηση της Ι ΑΤΔ που έδρευε στην Αμμόχωστο.

Κατά τη πρώτη φάση της Τουρκικής Εισβολής (20-22 Ιουλίου 1974) η Μοίρα υποστήριξε με τα πυρά της των αγώνα του 201 ΤΠ και του 386 ΤΕ στις επιθέσεις κατά του Σακκάρια, του Καραόλου αλλά και του Τουρκοκυπριακού Θύλακα εντός των τειχών της Αμμοχώστου. Η Μοίρα κατάφερε συντριπτικά πλήγματα στην άμυνα των πιο πάνω θυλάκων και η δια πυρών συμβολή της στην εκκαθάριση των θυλάκων ήταν ουσιαστική. Για το λόγο αυτό η Μοίρα κατά το τριήμερο αυτό δεχόταν καθημερινά αεροπορικές προσβολές.

 

Κατά τη αεροπορική προσβολή που έγινε στις 15:30 της 22 Ιουλίου 1974, μισή ώρα πριν την έναρξη της ανακωχής, έπεσαν ηρωικά μαχόμενοι ο Διοικητής της Μοίρας Ανχης (ΠΒ) Χατζηδάκης Εμμανουήλ, ο Ανθστης (ΠΒ) Κατσάνος Ευάγγελος και ο ΔΕΑ (ΠΒ) Χατζηπροκοπίου Σώτος.

Κατά τη δεύτερη φάση της Τουρκικής Εισβολής (14-16 Αυγούστου 1974) η Μοίρα με Διοικητή τον Τχη (ΠΒ) Κυριαζή Νικόλαο συμμετείχε με δύο πυροβολαρχίες στην αντιαρματική άμυνα του τομέα Μιας Μηλιάς – Νέου Χωριού Λευκωσίας στη προσπάθεια ανακοπής της προέλασης των Τουρκικών αρμάτων προς την Αμμόχωστο.

Οι δύο πυροβολαρχίες είχαν ταχθεί στη περιοχή Μιας Μηλιάς. Η Τρίτη πυροβολαρχία της Μοίρας τάχθηκε στη περιοχή της εισόδου της πόλεως της Αμμοχώστου.

Χρυσές Σελίδες Δόξας και Αυτοθυσίας έγραψαν οι πυροβολητές της Μοίρας στη περιοχή Μιας Μηλιάς μαχόμενοι και πεσόντες επί των πυροβόλων στις θέσεις άμυνας τους και αποτελούν λαμπρό παράδειγμα προς μίμηση στην Ιστορία της Κύπρου αντάξιο των Θερμοπυλομάχων. Κατά τη μάχη στη Μια Μηλιά η Μοίρα απώλεσε εννέα (9) από τα δώδεκα (12) πυροβόλα που είχαν ταχθεί στη περιοχή.

Μετά τη κατάρρευση του μετώπου στη περιοχή, την 14η Αυγούστου 1974, τρία πυροβόλα απεγκλωβίστηκαν και οπισθοχώρησαν στη περιοχή Μαραθόβουνου και ακολούθως στη περιοχή Στύλλοι όπου ήταν ταγμένη ηάλλη Πυροβολαρχία της Μοίρας Από τη περιοχή Στύλλοι η Μοίρα εκτέλεσε βολές κατά των προελαύνοντων Τουρκικών αρμάτων και ακολούθως της 15η Αυγούστου 1974 υποχώρησε προς τη περιοχή της εισόδου της πόλεως της Αμμοχώστου. Από το χώρο τάξεως της η Μοίρα εκτέλεσε βολές κατά των Τουρκικών Δυνάμεων και ακολούθως μέσω Δερύνιας υποχώρησε προς τη περιοχή της επαρχίας Λάρνακας.

Στις επιχειρήσεις για την απόκρουση της Τουρκικής Εισβολής η Μοίρα έχει δώσει πέντε (5) ηρωικά πεσόντες αξιωματικούς και οπλίτες και εικοσιένα (21) αγνοούμενους.

Ηρωικά πεσόντες:
Ανχης (ΠΒ) Χατζηδάκης Εμμανουήλ
ΔΕΑ (ΠΒ) Χατζηπροκοπίου Σώτος
Ανθστης (ΠΒ) Κατσάνος Ευάγγελος
Στρτης (ΠΒ) Ελευθερίου Ανδρέας
Στρτης (ΠΒ) Παναγιώτου Παναγιώτης

Αγνοούμενοι της 173 ΜΑ/ΤΠ στο πεδίο της τιμής:
Λοχίας Αντωνίου Στέλιος
Στρτης Ανδρέα Μαγιά Παναγιώτης
Στρτης Βασιλείου Σέριος
Στρτης Βασιλόπουλος Μηνάς
Στρτης Βερεής Πιερής
Στρτης Γιαννή Γεώργιος
Στρτης Γιαννίκου Ιωάννης
Στρτης Θεοδούλου Μιχαλάκης
Στρτης Ιωαννίδης Ευέλθων
Στρτης Κκολιάς Βασίλειος
Στρτης Μάρκου Κιλέ Γιασουμής
Στρτης Μασιάς Δημητράκης
Στρτης Νεοχωρίτης Σταύρος
Στρτης Νικοδήμου Χριστάκης
Στρτης Νικολάου Γρηγόριος
Στρτης Νικολεττής Παναγιώτης
Στρτης Ορφανίδης Στυλιανός
Στρτης Ορφανού Θεοφάνης
Στρτης Σταύρου Δημήτριος
Στρτης Σταύρου Σταύρος
Στρτης Σωκράτους Ιωακείμ Λοΐζος

Πηγή: Παγκύπριος Σύνδεσμος Εφέδρων Πυροβολικού