Με ομιλία και δρώμενα στο Δημοτικό Θέατρο Αλεξανδρούπολης και με πορεία προς το μνημείο της Γενοκτονίας, που είχαν τα χαρακτηριστικά της μαζικότητας, έγινε η ΕΚΔΗΛΩΣΗ ΜΝΗΜΗΣ ΓΙΑ ΤΗ ΓΕΝΟΚΤΟΝΙΑ στην Αλεξανδρούπολη.
Την οργάνωση είχαν ο Μορφωτικός Σύλλογος Ποντίων Νομού Έβρου “Αλέξιος Κομνηνός” , ο Ποντιακός Σύλλογος Αετοχωριτών “Η Σάντα” , ο Πολιτιστικός Σύλλογος Πεύκων “Οι Ρίζες”, Πολιτιστικός Σύλλογος Νίψας , ο Πολιτιστικός Σύλλογος “Άγιος Γεώργιος ” Νέας Χηλής,ο Ποντιακός Σύλλογος Φερών “Παναγία Σουμελά”,ο Μορφωτικός και Εξωραιστικός Σύλλογος Παλαγίας “Μέγας Αλέξανδρος”, ο Ποντιακός Σύλλογος Δωρικού “Ακρίτες Κομνηνοί”,ο Σύλλογος Γυναικών “Οι Επίγονοι” , ενώ την παρουσίαση της εκδήλωσης έκανε ο δημοσιογράφος Δημήτρης Κολιός.
Στην εκδήλωση μίλησε ο Θ. Μαλκίδης ο οποίος ανέφερε μεταξύ των άλλων τα εξής:
“Επαρουσιάσθην
εις το δικαστήριον Ιστικλάλ, σήμερον
θα δοθή η απόφασις η οποία βεβαίως θα
είναι καταδικαστική......”,
Μία
πράξη που σημάδεψε τη Γενοκτονία αφορά
τη δολοφονία της ηγεσίας των Ελλήνων,
όπως ακριβώς συνέβη και στην περίπτωση
των Αρμενίων. Χωρίς ηγέτες δεν υπάρχει
καθοδήγηση του έθνους.
Τα
λεγόμενα
«δικαστήρια ανεξαρτησίας» που στήθηκαν
στην Αμάσεια εκδίδουν «αποφάσεις» και
εκτελούνται πρόκριτοι, βουλευτές,
δημοσιογράφοι, καθηγητές, δάσκαλοι,
μαθητές γυμνασίων, κληρικοί, από τους
οποίους ζητούνται δηλώσεις ότι
συμμετείχαν στην οργάνωση του
απελευθερωτικού κινήματος στον Πόντο.
Όπως κατήγγειλε το Οικουμενικό Πατριαρχείο
οι υποτιθέμενοι ένοχοι τις «δηλώσεις»
τους τις υπέγραψαν μετά τη θανατική
καταδίκη τους, την παραμονή της εκτέλεσής
τους ή ακόμη και όντας δολοφονημένοι
από καιρό. Τέτοιες περιπτώσεις είναι
του δικηγόρου Χ. Ελευθεριάδη δικηγόρου
στην Κερασούντα, του Μ. Μαυρίδη, του Γ.
Καλογερόπουλου, του Α. Δελικάρη, του Λ.
Τεσταμπασίδη, του Δ. Ελευθεριάδη. Ακόμη
θα πρέπει να επισημανθεί ότι ο καθηγητής
Γ. Παπαμάρκου, ο διευθυντής της Οθωμανικής
Τράπεζας Π. Παπαδόπουλος και ο έμπορος
Θ. Εκμεντζίογλου οι οποίοι ήταν ήδη
νεκροί από την προηγούμενη της εκτέλεσής
τους μεταφέρθηκαν στον τόπο του μαζικού
εγκλήματος προκειμένου τα άψυχά σώματά
τους να υποστούν την ποινή τους.
H
καταδίκη και ο απαγχονισμός στην Aμάσεια
όλης της θρησκευτικής, πνευματικής και
πολιτικής ηγεσίας ήταν μια προσχεδιασμένη
δολοφονική πράξη, η οποία αποτελεί την
επιτομή της Γενοκτονίας. Ξεχωρίζουν
οι επιστολής του Α. Ακριτίδη και του Μ.
Κωφίδη, οι οποίες είναι πραγματικά
εκπληκτικές από κάθε άποψη και δείχνουν
το μέγεθος του εγκλήματος, αλλά και την
καρτερικότητα και την ελπίδα Ελλήνων,
μπροστά στη μαζική σφαγή.
Αποκαλυπτική
είναι η επιστολή του μελλοθάνατου
Αλέξανδρου Ακριτίδη, εμπόρου Τραπεζούντας
προς την οικογένειά του, λίγο πριν τον
απαγχονισμό του στην Αμάσεια. Για
πολλούς, όπως και η επόμενη του Μ. Κωφίδη
θεωρούνται η πεμπτουσία της Ρωμηοσύνης:
«1921
7βρ 5 Κυριακή Γλυκυτάτη μου Κλειώ Σήμερον
ετελέσθη εν τη φυλακή λειτουργία και
εκοινωνήσαμε όλοι, περί τους 100 από
διάφορα μέρη. Έχει αποφασισθεί ο δια
της κρεμάλας θάνατος. Αύριον θα πηγαίνουν
οι 60, μεταξύ αυτών οι 5 Τραπεζούντιοι
και θα γίνει ο δι’ αγχόνης θάνατος.
Την
Τρίτην δεν θα είμεθα εν ζωή, ο Θεός να
μας αξιώσει τους ουρανούς και σε σας να
δώσει ευλογίαν και υπομονήν και άλλο
κακόν να μη δοκιμάσητε.
Όταν
θα μάθετε το λυπηρόν γεγονός να μη
χαλάσετε τον κόσμον, να έχετε υπομονή.
Τα
παιδιά ας παίξουν και ας χορέψουν. Ας
σε βλέπω να κανονίσης όλα όπως ξέρεις
εσύ.
Ο
αγαπητός μου Θεόδωρος ας αναλαμβάνει
πατρικά καθήκοντα και να μην αδικήσει
κανένα από τα παιδιά τον Γέργον να
τελειώσει το σχολείον και να γίνει καλός
πολίτης. Τον Γιάννην ας τον έχει μαζί
του στη δουλειά. Από τα μικρά, τον
Παναγιώτη να στείλεις στο σχολείο, την
Βαλεντίνην να την μάθης ραπτικήν. Την
Φωφών να μη χωρίζεσαι ενόσω ζεις.
Εις
τον Στάθιον τας ευχάς μου και την
υποχρέωσιν όπως χωρίς αμοιβήν διεκπεραιώσει
όλας τα οικογενειακάς μου υποθέσεις
που θα του αναθέσητε. Ο παπα Συμεών ας
με μνημονεύσει ενόσω ζη. Να δώσης 5 λίρες
στην Φιλόπτωχον, 5 λίρες στην Μέριμναν,
5 λίρες στου Λυκαστή το σχολείον. Και ας
με συγχωρέσουν όλοι οι αδελφοί μου, οι
νυφάδες και όλοι οι συγγενείς και φίλοι.
Αντίο
βαίνω προς τον πατέρα και συγχωρήσατέ
μου
ο
υμέτερος
Αλ.
Γ. Ακριτίδης»
Στο
ίδιο κλίμα και
η
επιστολή του Ματθαίου Κωφίδη βουλευτή
Τραπεζούντας :
«15/28
Σεπτεμβρίου 1921 φυλακαί Τιμαρχανέ –
Αμασείας Φιλτάτη Ουρανία Χθες ημέραν
της Σταυροπροσκυνήσεως επαρουσιάσθην
εις το δικαστήριον Ιστικλάλ, καμίαν
ελπίδα δεν έχω πλέον, σήμερον θα δοθή η
απόφασις η οποία βεβαίως θα είναι
καταδικαστική, σας αφίνω υγείαν και εις
την προστασίαν του Παναγάθου, περιττά
τα πολλά λόγια, θάρρος και εγκαρτέρησις
και ελπίς επί Κύριον, δια να ημπορέσης
το κατά δύναμιν να σηκώσης το βαρύ
φορτίον σου. Σας γλυκοφιλώ όλους Ο
Ματθαίος σου Υ.Γ. Εις τα φίλτατα την
ευχήν μου, καλήν πρόοδον και καλήν
διαγωγήν όπως η ψυχή μου και μακρόθεν
αγάλλεται. Ο ίδιος»
Δείτε την ομιλία
