Δευτέρα 21 Σεπτεμβρίου 2009

Για τη Μικρά Ασία




Μία μεγάλη και ειλικρινή συζήτηση για τη Μικρά Ασία

Μέρος της ομιλίας του Φάνη Μαλκίδη στην παρουσίαση του βιβλίου του Θ. Δεύτου «Σμύρνη Συγνώμη», η οποία έγινε στην Αλεξανδρούπολη από το Σύλλογο Καππαδοκών Ν. Έβου «Οι Τρεις Ιεράρχες», τις εκδόσεις Καστανιώτη και τα βιβλιοπωλεία Παπασωτηρίου.


Είναι γεγονός ότι η Μικρά Ασία και ιδιαίτερα η Σμύρνη αποτελεί ένα μεγάλο κομμάτι του συλλογικού υποσυνείδητου. Αυτό γίνεται αντιληπτό από την μεγάλη δραστηριότητα που υπάρχει σε όλον τον κόσμο από τους απογόνους των θυμάτων και των προσφύγων της καταστροφής και κυρίως από τη μεγάλη βιβλιοπαραγωγή. Ο μικρασιατικός χώρος έχει ιδιαίτερη σημασία για τον Ελληνισμό αλλά και για ολόκληρο τον κόσμο.
Στην Ιωνία αναπτύχθηκε η Ιωνική Φιλοσοφική Σχολή, η οποία έβαλε τις βάσεις για ολόκληρη τη δυτική αιτιοκρατική σκέψη. Μορφές όπως ο Όμηρος, ο Θαλής, ο Αναξίμανδρος, Αναξιμένης, δε συγκινούν μόνο τους Έλληνες αλλά και χιλιάδες ανθρώπους σε όλο τον πλανήτη που ψάχνουν να βρουν την αλήθεια μέσα από την επιστήμη και τη γνώση. Παράλληλα πολλοί άνθρωποι, πολλές πρωτεύουσες επίσης σε όλο τον κόσμο συνεχίζουν την σπουδαία ιωνική τέχνη. Όλα αυτά όμως το 1922 καταστράφηκαν, όταν λίγα χρόνια πριν με τη δημιουργία του κινήματος των Νεότουρκων εμφανίσθηκε και εδραιώθηκε μία εθνικιστική ιδεολογία, και με την κατάκτηση της εξουσίας το 1908, εκδηλώθηκε η θέληση να εξαφανιστούν οι χριστιανικοί πληθυσμοί, θέληση η οποία υλοποιήθηκε κατά τη διάρκεια του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου. Οι Έλληνες ήταν ένας από τους κεντρικούς στόχους.
Τη σκυτάλη στη συνέχεια την πήρε ο κεμαλισμός, που αποτελεί τη συνέχεια των Νεότουρκων. Ο κεμαλισμός μορφοποιήθηκε ουσιαστικά με τον πόλεμο εναντίον του Ελληνικού στρατού και με εθνοκτόνες διαδικασίες εναντίων των Ελλήνων και των υπολοίπων χριστιανών του κράτους.
Σήμερα, ώριμοι πλέον και με απόσταση από τα γεγονότα οφείλουμε να προκαλέσουμε μία συζήτηση για τη Μικρά Ασία. Τόσο στην Ελλάδα, εδώ που εκδιώχθηκε η μνήμη, όσο και στην Τουρκία, εκεί που καταστράφηκε οτιδήποτε θύμιζε την ελληνική παρουσία.
Το σύγχρονο τουρκικό κράτος οφείλει να αναλάβει την ευθύνη για τη γενοκτονία των Ελλήνων, χωρίς να κάνει προπαγάνδα και να προφασίζεται για την απαλλαγή του από την κατηγορία καμία ασυνέχεια ως κράτος. Οι δηλώσεις του πρωθυπουργού της Τουρκίας το Μάιο του 2009, οι οποίες χαρακτηρίστηκαν ιστορική αυτοκριτική, και με τις οποίες παραδέχτηκε τις οργανωμένες σφαγές εναντίον των μη μουσουλμάνων, έχουν πολύ ενδιαφέρον: «Επί χρόνια στη χώρα αυτή έγιναν κάποια πράγματα. Εκδιώχθηκαν όσοι είχαν διαφορετική εθνική ταυτότητα….αυτό στην πραγματικότητα είναι αποτέλεσμα μίας φασιστοειδούς αντίληψης…».
Από την άλλη η Ελλάδα οφείλει να αναδείξει την τραγική αυτή σελίδα όπως αρμόζει σε σύγχρονα ευρωπαϊκά κράτη. Δηλαδή με τη γνώση των γεγονότων από τους πολίτες και όχι με την αποσιώπηση. Η μεγάλη συζήτηση για τη Μικρά Ασία έχει ανοίξει. Το δείχνουν οι δημοκράτες διανοούμενοι στην Τουρκία, το δείχνουν οι χιλιάδες Έλληνες πρόσφυγες τρίτης και τέταρτης γενιάς που ψάχνουν τη μνήμη και την ταυτότητά τους.