Θ. Μαλκίδης *
Οι Τσάμηδες δεν θα αφήσουν να εκταφούν τα οστά των Ελλήνων στρατιωτών του 1940!
Το έπος του 1940-1941, αποτελεί μία ξεχωριστή στιγμή στην ελληνική ιστορία έχοντας και παγκόσμιες διαστάσεις. Η αντίσταση των Ελλήνων και των Ελληνίδων στη φασιστική Ιταλία, υπήρξε μία καθοριστική πράξη η οποία μαζί με την ανάλογη αντίσταση στη Ναζιστική Γερμανία, εκτιμήθηκε ως αρχή του τέλους του φασισμού, με την ελευθερία για την ελληνική πρωτεύουσα να έρχεται σαν σήμερα το 1944.
Οι Έλληνες όμως στρατιώτες που αντιστάθηκαν στους φασίστες εισβολείς και παρέδωσαν ψυχή και σώμα για την Ελευθερία, ξεχάστηκαν από τους ζώντες και τους έχοντες την ευθύνη για την περισυλλογή των οστών τους.
Με εξαίρεση τους θαρραλέους Έλληνες και Ελληνίδες της Βορείου Ηπείρου που φύλαξαν τα οστά των στρατιωτών σε λιγοστά και κρυφά κοιμητήρια, στη Χιμάρα γνώρισα μία εξ΄αυτών, η πραγματικότητα εκφράζεται από την «Ένωση Τέκνων -Συγγενών Πεσόντων κατά το Έπος 1940 – 41».
Η Ένωση ζητά «να αποκατασταθεί η μεγάλη εθνική και ανθρωπιστική εκκρεμότητα με τους πεσόντες κατά το Έπος του 1940, που παραμένουν άταφοι ή προσωρινά θαμμένοι επί 75 χρόνια. Πέρα από τη Συνθήκη Φιλίας και Συνεργασίας, που υπεγράφη στις 21 Μαρτίου του 1996, η υποχρέωση αυτή απορρέει και από την Συμφωνία που υπεγράφη μεταξύ των δύο χωρών και κυρώθηκε από τη Βουλή της Αλβανίας, στις 24 Μαρτίου 2010 και προβλέπει την περισυλλογή των οστών και τον τιμητικό και ευπρεπή ενταφιασμό των Ελλήνων στρατιωτών. Επιτέλους πρέπει να συνεδριάσει η Διακρατική Επιτροπή Ελλάδας – Αλβανίας που συνεδρίασε μόνο μια φορά το 2012 και να υλοποιηθούν τα όσα συμφωνήθηκαν και συμπεριελήφθησαν στον Κανονισμό Λειτουργίας».
Εκτός από τη συμφωνία μεταξύ Ελλάδας και Αλβανίας για το θέμα αυτό, που δεν υλοποιήθηκε ακόμη, υπάρχει και διεθνής νομολογία και ανθρωπιστική πρακτική για τους νεκρούς πολέμου.
Στη διάρκεια του ελληνοϊταλικού πολέμου σκοτώθηκαν επί του αλβανικού εδάφους 7.948 Έλληνες αξιωματικοί και στρατιώτες (αναλυτικός κατάλογος στο τέλος του κειμένου). Λίγοι πεσόντες είναι ενταφιασμένοι στο νεκροταφείο στο Βουλιαράτι, ενώ διάσπαρτοι τάφοι Ελλήνων στρατιωτών, υπάρχουν στην Τρεμπεσίνα και το Πόγραδετς, στο 731 και στην Κλεισούρα στα υψώματα του Μπουμπίβι και στην πεδιάδα του Βούρκου,στο Mάλι Σπατ και την Κορυτσά, σε πλαγιές, βουνά και δάση.
Σαν να μην έφταναν όλα τα παραπάνω με την παγκοσμίως γνωστή αδιαφορία του ελλαδικού κράτους για τους Έλληνες που αντιστάθηκαν και σκοτώθηκαν, ο πρόεδρος του κόμματος των συνεργατών των Ναζί στην κατοχή , Τσάμηδων και αντιπρόεδρος της Αλβανικής Βουλής Σπετίμ Ιντρίζι δήλωσε ότι «...οποιαδήποτε ενέργεια για τον εντοπισμό και την εκταφή των Ελλήνων πεσόντων στρατιωτικών του έπους 1940-41, θα κατασταλεί βίαια από δυνάμεις του κόμματος του!!! ».
Το έγκλημα από τους φασίστες συνεργάτες των Ναζί στην κατοχή, συνεχίζεται. Αφού δολοφόνησαν τους Έλληνες στη Θεσπρωτία και αλλού, αφού καταδικάστηκαν ως δωσίλογοι, τώρα χωρίς αιδώ ζητούν απόδοση περιουσιών και ιθαγένειας, αποκατάσταση και αποζημίωση, μη επιτρέποντας να εκταφούν τα οστά των Ελλήνων στρατιωτών του έπους του 1940.
Η απάντηση του ελλαδικού κράτους είναι επιβεβλημένη, αν και έχουμε πολλές αμφιβολίες. Περιμένουμε όμως ως Έλληνες και αυτό είναι σίγουρο ότι θα γίνει, να αποδοθεί η Νέμεσις για το έγκλημα της Ύβρεως έναντι των οστών των Ελλήνων στρατιωτών.....
Υ.Γ. Ένας από τους φονευθέντες στον πόλεμο του 1940, του οποίου τα οστά δεν έχουν βρεθεί ακόμη είναι και ο συμπατριώτης μου, ανθυπολοχαγός Θεόδωρος Κανδηλάπτης, γιος του Γεωργίου Κανδηλάπτη (Κάνις), του σπουδαίου εκ Αργυρούπολης Πόντου εκπαιδευτικού και συγγραφέα, που μετά την Γενοκτονία κατέφυγε στην Αλεξανδρούπολη. Ο Θεόδωρος Κανδηλάπτης υπηρετούσε στο 28ο Σ.Π. και σκοτώθηκε σε ηλικία 24 ετών στο ύψωμα Μπούμπεσι κοντά στην Κλεισούρα στις 28 Φεβρουαρίου 1941. Λίγο πριν το θάνατό του είχε στείλει επιστολή στη μητέρα του γράφοντας ότι « «ανήκω κατά τα τρία τέταρτα εις την Πατρίδα και κατά το υπόλοιπον εις την σεβαστή μου οικογένειαν. Αντιμετωπίζομεν τους αναιδείς επιδρομείς με θάρρος και αποφασιστικότητα. Μη κλάψετε αν κατά τύχη χαθώ».
Η πατρίδα όμως στην οποία ανήκε, ανέχεται την Ύβρη των Τσάμηδων, λησμόνησε τη θυσία του και ξέχασε τα οστά του....
*Ο Θ. Μαλκίδης έχει γράψει το βιβλίο για την ελληνική εθνική μειονότητα στην Αλβανία στην ελληνική γλώσσα το οποίο έχει μεταφραστεί στην αγγλική και αλβανική γλώσσα (έκδοση Πανηπειρωτικής Ομοσπονδίας ΗΠΑ) και έχει μεταφράσει στην ελληνική γλώσσα, το Σχέδιο της Ακαδημίας Επιστημών των Τιράνων για το Αλβανικό Εθνικό Ζήτημα (έκδοση Ιδρύματος Βορειοηπειρωτικών Ερευνών).
Το νεκροταφείο στο Βουλιαράτι στις αρχές της δεκαετίας του 1990
Το νεκροταφείο στο Βουλιαράτι σήμερα
Η εφημερίδα «Καθημερινή» δημοσιεύει τον πλήρη κατάλογο αξιωματικών και οπλιτών -7.948 ψυχές- που έπεσαν κατά τη διάρκεια του ελληνοϊταλικού πολέμου 1940-41 εντός του αλβανικού εδάφους.
Δείτε στο σύνδεσμο http://www.elisme.gr/images/pdffiles/7948-Nekroi-1940-Kathimerini20151028.pdf τους πίνακες με τα ονόματα των φονευθέντων Ελλήνων στρατιωτών.
