22 Φεβρουαρίου 1923
22 Φεβρουαρίου 2024 101 χρόνια μετά,
Δεν ξεχνούμε, θυμόμαστε και τιμούμε τους προγόνους μας......
ΚΙΟΥΡΟΥΜΤΖΕ ( ΟΥΡΟΥΜΚΙΟΙ)
Το χωριό Κιουρούμτζε,της επαρχίας Φαράσων της Καππαδοκίας χρονολογείται επίσημα από το 1710.
Είναι παραφθορά της λέξης Ουρούμκιοι δηλαδή Ρωμιοχώρι. Στα 1923 αριθμούσε 128 οικογένειες με 554 άτομα και ήταν όλοι Τουρκόφωνοι Έλληνες.
Βρίσκεται σε υψόμετρο 1600μ. Νοτιοανατολικά του όρους Τσοζταγ το οποίο είναι προέκταση του όρους Αντίταυρος ( Ελματαγ). Μητροπολιτικά ανήκε στην Μητροπόλη Κασαρείας. Λειτουργούσε εκκλησία του Αγίου Γεωργίου του Τροπαιοφόρου. Ήταν Άγιος εξαιρετικά δημοφιλής σε ολόκληρη την περιοχή, δεδομένου μάλιστα ότι καταγόταν από την παραπάνω επαρχία. Στο χωριό λειτουργούσε και Ευαγγελική εκκλησία. Είχε οικονομικές και εμπορικές συναλλαγές με την πόλη Άδανα της Κιλικίας. Ήταν Αγροτοποιμενικό χωριό. Ασχολούνταν με την γεωργία και τα αμπέλια καθώς παρήγαγαν εξαιρετικής ποιότητας κρασί και σταφίδα. Το δάσος τους παρείχε άφθονη ξυλεία και έφτιαχναν σκεπές.
Ήταν πολύ καλοί στο ζουρνά και στο νταούλι. Η κουζίνα τους είναι πλούσια και περιλαμβάνει φαγητά με βάση το πλιγούρι. Τα πιο δημοφιλή της φαγητά είναι το Ιρι- κιοφτέ ( Μεγάλος κεφτές) , Σιχμά – κιοφτέ, μαντί, τραχανάς γιουφκάδες κ.α Πολλά γλυκά με βάση το πετιμέζι ( πουλαματς, σουτζουκ λοκούμ) κ.α
Στις 22 Φεβρουαρίου συνέβη ένα αποτρόπαιο, απάνθρωπο βάρβαρο περιστατικό. Οι Νεότουρκοι ήρθαν σε ανίερη συμφωνία με ορισμένους τσέτες και προχώρησαν στην υλοποίηση ενός καλά οργανωμένου σχεδίου. Έτσι αφού κάλεσαν με τελάλη τους κατοίκους του χωριού, τους συγκέντρωσαν με βία απειλές και πυροβολισμούς μπροστά στην εκκλησία. Κάποιοι Κουρουμτζιώτες κρυφτήκαν κάποιοι προσπάθησαν να δωροδοκήσουν τους δήμιους για να αποφύγουν την σύλληψη τους, μάταια όμως. Όσους λοιπόν έμειναν ζωντανοί τους κλείδωσαν μέσα στον ιερό ναό του Αγίου Γεωργίου όπου ήδη είχαν τοποθετήσει δεμάτια με άχυρα και ξερό τριφύλλι και παρά τις κραυγές και τα παρακαλετά των δύστυχων Ρωμιών πυρπόλησαν την εκκλησία και έκαψαν ζωντανούς πολλούς από τους αθώους κατοίκους του χωριού. Τα θύματα σύμφωνα με γραπτές πηγές αλλά και με αυτόπτες μάρτυρες ήταν 70 άντρες και 20 γυναικόπαιδα. Ανάμεσα στα τραγικά θύματα ήταν ο μουχτάρης του χωριού Χρυσόστομος Κιοσόγλου και οι 3 ιερείς της ενορίας όπως ο π. Ευστάθιος Καραογλανίδης που τον κατακρεούργησαν, του έκοψαν με τσεκούρι τα χέρια και έπειτα κομμάτιασαν το άψυχο κορμί του. Κάποιοι πέθαναν το επόμενο διάστημα από τα βαριά τραύματα που υπέστησαν και ελάχιστοι από τους επιζώντες της φωτιάς μπόρεσαν και ήρθαν στην Ελλάδα με την ανταλλαγή.
Η Ορθόδοξη εκκλησία του Αγίου Γεωργίου σωριάστηκε σε καπνίζοντα ερείπια, ενώ ο Ευαγγελικός ναός μετατράπηκε σε τζαμί. Όσοι απέμειναν ζωντανοί ρακένδυτοι εγκατέλειψαν τρομαγμένοι την πατρώα γη και κατέφυγαν πρόσφυγες στην Ελλάδα.
Αφού έφθασαν στον Πειραιά, περιπλανηθήκαν για αρκετό καιρό σε διάφορα μέρη της Ελλάδος ( Χαλκιδική, Θεσσαλονίκη, Ανθότοπο Κοζάνης και Π.Μυλοτόπο) τέλος έχτισαν το χωριό Ν.Μυλότoπος.