Από την Επιστημονική Ομάδα του Ινστιτούτου Έρευνας και Μελέτης Θουκυδίδης.
Η παρακάτω ανάλυση βασίζεται σε στατιστικά στοιχεία της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής. Τα εν λόγω στοιχεία είναι προσωρινά και αναθεωρούνται μηνιαίως έως την οριστικοποίηση των ετήσιων στοιχείων, δέκα μήνες μετά το τέλος του έτους αναφοράς.
Αύξηση του ελλείματος Εμπορικού Ισοζυγίου καταγράφηκε το έτος 2024 σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής. Επιπροσθέτως, κατά το 1ο Τετράμηνο του 2025 παρατηρείται περεταίρω αύξηση του εν λόγω Ελλείμματος σε σχέση με το αντίστοιχο χρονικό διάστημα του 2024 οφειλόμενη κατά ένα μέρος στις εισαγωγές ορυκτών καυσίμων. Στο σημείο αυτό θα πρέπει να σημειώσουμε ότι τα υπόψη στατιστικά στοιχεία της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής είναι προσωρινά και αναθεωρούνται μηνιαίως έως την οριστικοποίηση των ετήσιων στοιχείων, δέκα μήνες μετά το τέλος του έτους αναφοράς. Συνεπώς, οριστικοποιημένη εικόνα των Εμπορευματικών Συναλλαγών της χώρας για το 2024 θα έχουμε προς τα τέλη του 2025.
1. Εμπορευματικές Συναλλαγές της Ελλάδας το 2024 και το Εμπορικό Ισοζύγιο.
Συνολικές Εισαγωγές:
Με βάση τα στατιστικά στοιχεία της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής, η συνολική αξία των εισαγωγών κατά το χρονικό διάστημα Ιανουαρίου-Δεκεμβρίου 2024 ανήλθε στα 84.517,10 εκατ. ευρώ (91.141,80 εκατ. δολάρια) και σε σύγκριση με το έτος 2023 (83.088,3 εκατ. ευρώ), παρουσίασε αύξηση κατά 1,70%.
Η συνολική αξία των εισαγωγών χωρίς τα πετρελαιοειδή και τα πλοία παρουσίασε αύξηση κατά 2.232,4 εκατ. ευρώ, δηλαδή 3,60% σε σχέση με το έτος 2023.
Συνολικές Εξαγωγές:
Η συνολική αξία των εξαγωγών κατά το χρονικό διάστημα Ιανουαρίου-Δεκεμβρίου 2024 ανήλθε σε 49.902,2 εκατ. ευρώ (54.143,4 εκατ. δολάρια)και σε σύγκριση με το έτος 2023 (51.017,4 εκατ. ευρώ), παρουσίασε μείωση κατά 2,20%.
Η συνολική αξία των χωρίς τα πετρελαιοειδή και τα πλοία παρουσίασε αύξηση κατά 839,0 εκατ. ευρώ, δηλαδή 2,40% σε σχέση με το έτος 2023.
Έλλειμμα Εμπορικού Ισοζυγίου:
Το έλλειμμα του εμπορικού ισοζυγίου κατά το έτος 2024 ανήλθε σε 34.614,9 εκατ. ευρώ (36.998,4 εκατ. δολάρια) και σε σύγκριση με το έτος 2023 (32.070,9 εκατ. ευρώ), παρουσίασε αύξηση 7,90%.
Το ως άνω έλλειμμα χωρίς τα πετρελαιοειδή και τα πλοία παρουσίασε αύξηση κατά 1.393,4 εκατ. ευρώ, δηλαδή 5,30% σε σχέση με το έτος 2023.
Η αύξηση του ελλείμματος του εμπορικού ισοζυγίου το 2024 οφείλεται κυρίως στον συνδυασμό της αύξησης των εισαγωγών και της μείωσης των εξαγωγών. Ενώ οι εισαγωγές αυξήθηκαν έστω και οριακά (+1,70%), οι εξαγωγές μειώθηκαν (-2,2%), με αποτέλεσμα τη διεύρυνση του εμπορικού χάσματος.
Αυτή η τάση παρατηρήθηκε σε διάφορες σωρευτικές περιόδους του 2024, όπου οι εισαγωγές είτε αυξάνονταν είτε μειώνονταν με βραδύτερο ρυθμό, ενώ οι εξαγωγές παρουσίαζαν πτώση ή μικρότερη αύξηση.
2. Εμπορευματικές Συναλλαγές της Ελλάδας το 1ο Τετράμηνο του 2025 και το Εμπορικό Ισοζύγιο.
Συνολικές Εισαγωγές:
Η συνολική αξία των εισαγωγών κατά το 1ο Τετράμηνο του 2025 ανήλθε στα 27.059,2 εκατ. ευρώ (28.857,9 εκατ. δολάρια) και σε σύγκριση με το αντίστοιχο 1ο Τετράμηνο 2024 (27.876,9 εκατ. ευρώ (30.075,8 εκατ. δολάρια)) δηλαδή, παρουσίασε μείωση 2,90%
Η αντίστοιχη αξία χωρίς τα πετρελαιοειδή και τα πλοία παρουσίασε αυξήθηκαν κατά 435,9 εκατ. ευρώ, δηλαδή 2,10%, σε σχέση με το 2024
Συνολικές Εξαγωγές :
Η συνολική αξία των εξαγωγών κατά το 1ο Τετράμηνο του 2025 σε 15.975,1 εκατ. ευρώ (17.124,0 εκατ. δολάρια) και σε σύγκριση με το αντίστοιχο 1ο Τρίμηνο του 2024 (16.827,0 εκατ. ευρώ (18.266,2 εκατ. δολάρια)) παρουσίασε μείωση 5,10%.
Η συνολική αξία των εξαγωγών χωρίς τα πετρελαιοειδή και πλοία για το 1ο Τετράμηνο του 2025 αυξήθηκε κατά 593,1 εκατ. ευρώ, δηλαδή 5,0%, σε σχέση με το αντίστοιχο Τετράμηνο του 2024.
Έλλειμμα Εμπορικού Ισοζυγίου:
Το έλλειμμα του εμπορικού ισοζυγίου κατά το 1ο Τετράμηνο 2025 (Ιανουάριος – Απρίλιος) ε 11.084,1 εκατ. ευρώ (11.733,9 εκατ. δολάρια) και σε σύγκριση με το αντίστοιχο Τετράμηνο του 2024 (11.049,9 εκατ. ευρώ (11.809,6 εκατ. δολάρια)), παρουσίασε αύξηση 0,30%.
Το ως άνω έλλειμμα χωρίς τα πετρελαιοειδή και τα πλοία παρουσίασε μείωση κατά 103,4 εκατ. ευρώ, δηλαδή 1,10%
Από τα προαναφερόμενα διαπιστώνεται ότι, παρόλο που οι εισαγωγές και εξαγωγές χωρίς πετρελαιοειδή και πλοία παρουσίασαν βελτίωση (αύξηση και μείωση του ελλείμματος αντίστοιχα), το συνολικό έλλειμμα του εμπορικού ισοζυγίου αυξήθηκε κατά 0,3%.
Η βασική αιτία για αυτή την αύξηση είναι ότι η συνολική αξία των εξαγωγών (συμπεριλαμβανομένων των πετρελαιοειδών και των πλοίων) μειώθηκε σε μεγαλύτερο βαθμό από τη συνολική αξία των εισαγωγών.
– Συγκεκριμένα, οι συνολικές εισαγωγές μειώθηκαν κατά 817,7 εκατ. ευρώ (από 27.876,9 εκατ. ευρώ το 2024 σε 27.059,2 εκατ. ευρώ το 2025).
– Οι συνολικές εξαγωγές μειώθηκαν κατά 851,9 εκατ. ευρώ (από 16.827,0 εκατ. ευρώ το 2024 σε 15.975,1 εκατ. ευρώ το 2025).
Καθώς η μείωση των εξαγωγών (851,9 εκατ. ευρώ) ήταν μεγαλύτερη σε απόλυτη τιμή από τη μείωση των εισαγωγών (817,7 εκατ. ευρώ), το εμπορικό έλλειμμα διευρύνθηκε. Αυτό υποδηλώνει ότι η επίδοση των πετρελαιοειδών και των πλοίων στις εξαγωγές συνέβαλε αρνητικά στο συνολικό ισοζύγιο, υπερκεράζοντας τη θετική επίδοση των υπόλοιπων κατηγοριών.
3. Διαπιστώσεις:
Η εικόνα των εμπορευματικών συναλλαγών της χώρα καταδεικνύει την ανάγκη διεύρυνσης της παραγωγικής βάσης της χώρας τόσο σε επίπεδο πρωτογενούς όσο και σε επίπεδο δευτερογενούς τομέα. Με δεδομένο ότι, οι Μικρομεσαίες επιχειρήσεις (ΜμΕ) είναι ένας από τους πυλώνες της Ελληνικής Οικονομίας, η διεύρυνση της παραγωγικής βάσης της χώρας περνά και από τη συμμετοχή όσο το δυνατόν περισσότερων Μικρομεσαίων Επιχειρήσεων (ΜμΕ) στην εξαγωγική δραστηριότητα. Οι εξαγωγές μπορούν να προσδώσουν την επιθυμητή βιωσιμότητα στις ελληνικές ΜμΕ αλλά και να ενισχύσουν την εξωστρέφεια της Ελληνικής Οικονομίας.
Ένα ανησυχητικό στοιχείο σχετικά με την ανάπτυξη της Ελληνικής Οικονομίας είναι το γεγονός ότι η Ελλάδα βρίσκεται στην τελευταία θέση στις κατά κεφαλήν εξαγωγές μεταξύ ευρωπαϊκών κρατών παρόμοιου ή μικρότερου πληθυσμού, γεγονός που καθιστά επιβεβλημένη την διεύρυνση τα παραγωγικής βάσης της χώρας.
Το παραγωγικό μοντέλο της Ελληνικής Οικονομίας δεν έχει αλλάξει όσο θα έπρεπε μετά την κρίση και εξακολουθεί να εδράζεται κατά σημαντικό μέρος στις υπηρεσίες (τουρισμός , κατασκευές κ.λπ.) και στην κατανάλωση με συνέπεια, η Ελληνική Οικονομία να είναι ευάλωτη σε μελλοντικούς κινδύνους (π.χ. Πανδημία, Διεθνή Ζητήματα Ασφαλείας κ.λπ.)
Προς επίρρωση των προαναφερόμενων είναι το γεγονός ότι οι Ξένες Άμεσες Επενδύσεις στην Ελλάδα την περίοδο 2023-2024 κατά ποσοστό άνω του 40% αφορούσαν την απόκτηση ακινήτων στην Ελληνική Επικράτειας για να ακολουθήσουν στην συνέχεια επενδύσεις στον τουρισμό, υποδομές , ενέργεια και παραγωγικούς κλάδους.
Συνεπώς κρίνεται αναγκαία η τροποποίηση του σημερινού παραγωγικού μοντέλου με προσανατολισμό στους παραγωγικούς κλάδους. Η χώρα θα πρέπει να αποκτήσει μια μακροπρόθεσμη στρατηγική ανάπτυξης και διεύρυνσης βιομηχανικού κλάδου της Ελληνικής Οικονομίας. Προς την κατεύθυνση αυτή θα βοηθούσε η συγκρότηση ενός Εθνικού Συμβουλίου Βιομηχανικής Πολιτικής με στόχο την υποβοήθηση στην ανάπτυξη του βιομηχανικού κλάδου.
Παρά τις υλοποιηθείσες επενδύσεις στο τομέα αποθήκευσης δεδομένων (Data Center) είναι εμφανής η έλλειψη επενδύσεων σε παραγωγικούς τομείς υψηλής τεχνολογίας, η φυγή υψηλής εξειδίκευσης εργατικού δυναμικού, η έλλειψη ενός εθνικού σχεδίου στήριξης της τεχνολογίας και της καινοτομίας στους παραγωγικούς κλάδους καθώς και η μη στήριξη των ελληνικών αγροτικών προϊόντων με κατάλληλες εμπορικές πολιτικέ. Τα ως άνω είναι μερικοί από τους παράγοντες που καθηλώνουν την ελληνική οικονομία.
Βιβλιογραφία:
1) Ελληνική Στατιστική Αρχή, Οι Εμπορευματικές Συναλλαγές της Ελλάδος (Προσωρινά Στοιχεία) Ιανουάριος 2024.
2) Ελληνική Στατιστική Αρχή, Οι Εμπορευματικές Συναλλαγές της Ελλάδος (Προσωρινά Στοιχεία) Φεβρουάριος 2024.
3) Ελληνική Στατιστική Αρχή, Οι Εμπορευματικές Συναλλαγές της Ελλάδος (Προσωρινά Στοιχεία) Μάρτιος 2024.
4) Ελληνική Στατιστική Αρχή, Οι Εμπορευματικές Συναλλαγές της Ελλάδος (Προσωρινά Στοιχεία) Απρίλιος 2024.
5) Ελληνική Στατιστική Αρχή, Οι Εμπορευματικές Συναλλαγές της Ελλάδος (Προσωρινά Στοιχεία) Μάιος 2024.
6) Ελληνική Στατιστική Αρχή, Οι Εμπορευματικές Συναλλαγές της Ελλάδος (Προσωρινά Στοιχεία) Ιούνιος 2024.
7) Ελληνική Στατιστική Αρχή, Οι Εμπορευματικές Συναλλαγές της Ελλάδος (Προσωρινά Στοιχεία) Ιούλιος 2024.
8) Ελληνική Στατιστική Αρχή, Οι Εμπορευματικές Συναλλαγές της Ελλάδος (Προσωρινά Στοιχεία) Αύγουστος 2024.
9) Ελληνική Στατιστική Αρχή, Οι Εμπορευματικές Συναλλαγές της Ελλάδος (Προσωρινά Στοιχεία) Σεπτέμβριος 2024.
10) Ελληνική Στατιστική Αρχή, Οι Εμπορευματικές Συναλλαγές της Ελλάδος (Προσωρινά Στοιχεία) Οκτώβριος 2024.
11) Ελληνική Στατιστική Αρχή, Οι Εμπορευματικές Συναλλαγές της Ελλάδος (Προσωρινά Στοιχεία) Νοέμβριος 2024.
12) Ελληνική Στατιστική Αρχή, Οι Εμπορευματικές Συναλλαγές της Ελλάδος (Προσωρινά Στοιχεία) Δεκέμβριος 2024.
13) Ελληνική Στατιστική Αρχή, Οι Εμπορευματικές Συναλλαγές της Ελλάδος (Προσωρινά Στοιχεία) Ιανουάριος 2025.
14) Ελληνική Στατιστική Αρχή, Οι Εμπορευματικές Συναλλαγές της Ελλάδος (Προσωρινά Στοιχεία) Φεβρουάριος 2025.
15) Ελληνική Στατιστική Αρχή, Οι Εμπορευματικές Συναλλαγές της Ελλάδος (Προσωρινά Στοιχεία) Μάρτιος 2025.
16) Ελληνική Στατιστική Αρχή, Οι Εμπορευματικές Συναλλαγές της Ελλάδος (Προσωρινά Στοιχεία) Απρίλιος 2025.
17) Ιστοσελίδα Deal Newsroom 11-02-2025 «Ανάλυση ΕΤΕ – Ποιες είναι οι προοπτικές για τις ελληνικές εξαγωγές το 2025;» (πατήστε εδώ).
18) Ιστοσελίδα Fortune Greece, Επικαιρότητα 11-03-2025 «Ελληνικές εξαγωγές: Η δυναμική εκκίνηση του 2025, οι κλάδοι που ξεχώρισαν και η επόμενη ημέρα» (πατήστε εδώ).
19) Ιστοσελίδα του Συνδέσμου Ελλήνων Βιομηχάνων (ΣΕΒ), 09-03-2025 Άρθρο κας Βίκυς Μακρυγιάννη, Διευθύντριας, Τομέα Διεθνών Σχέσεων και Περιφερειακής Ανάπτυξης ΣEB, στον Οικονομικό Ταχυδρόμο με θέμα «Η δυναμική των ελληνικών εξαγωγών: νέες προκλήσεις και προτεραιότητες» (πατήστε εδώ).
20) Ιστοσελίδα του ΣΕΒΕ, 06-06-2025 «Εξαγωγικές Επιδόσεις Απριλίου 2025: Μείωση εξαγωγών στο σύνολο – Ανθεκτικότητα χωρίς τα Πετρελαιοειδή» (πατήστε εδώ).
21) Ναυτικά Χρονικά, 10-02-2025, Ελληνική Οικονομία «Τα τελευταία δεδομένα για τις ελληνικές εξαγωγές» (πατήστε εδώ).
