Κάθε Σάββατο μια σταλιά λογοτεχνίας
Αρχαγγέλων Μιχαήλ, Γαβριήλ και λοιπών ασωμάτων σήμερα
~~~~~~~
Μίλα μου για τη Δημοτική σου βιβλιοθήκη, για να σου πω σε τι πόλη μένεις. Ή αλλιώς,…
…απ΄ τη βιβλιοθήκη του Περσέα ως τη Δημοτική βιβλιοθήκη των Γιαννιτσών, κάτι χιλιάδες χρόνια δρόμος
Τιμώ τη Δημοτική βιβλιοθήκη της πόλης μου, και παρά το γεγονός ότι είμαι βιβλιοπώλης, που θεωρητικά σημαίνει πως δεν έχω ανάγκη τις υπηρεσίας της –τουλάχιστον όχι όσο ένας απλός πολίτης- πάντοτε εξυπηρετούμαι όποτε προστρέχω σ΄ αυτήν. Και παρά το γεγονός ότι στεγάζεται σ΄ ένα άσχημο και κακοφτιαγμένο χώρο (να φανταστείς πως για ν΄ ανέβεις σ΄ αυτόν πρέπει να ξέρεις παρ-κουρ), με κακό προσανατολισμό και με ελλιπή φυσικό φωτισμό, και με χτυπητή κυρίως την αδιαφορία, εδώ και πολλά χρόνια των βιβλιοφιλικά αδιάφορων, εκάστοτε τοπικών αρχών και των τοπικών ελίτ , είναι το φιλότιμο των εργαζόμενων σ΄ αυτήν και οι βιβλιόφιλοι (λίγοι κατά τη γνώμη μου δυστυχώς) της πόλης, που την κρατούν ζωντανή. Πάντοτε στην πόλη μου, όπως φαντάζομαι και στην πλειοψηφία των πόλεων της χώρας, οι τοπικές βιβλιοθήκες, για τις ελίτ τους ήταν μια τριτοτέταρτη προτεραιότητα, –για να μην πω, μη προτεραιότητα- σ΄ αντίθεση με άλλες φανταχτερές και χαμηλής αισθητικής επιλογές τους. Δεν έχουν καταλάβει ακόμα πως το ποιοτικό μετρίδι μιας πόλης είναι κυρίως οι βιβλιοθήκες της. Η ποιότητα των πολιτών και της ζωής σ΄ αυτήν, είναι ανάλογη της κατάστασης των βιβλιοθηκών της –της συχνότητας πρόσβασής τους σ΄ αυτές. Αυτό ο όμως για να τελεσφορήσει, πρέπει σε μια πόλη να υπάρχει παιδεία βιβλίου και βιβλιοθήκης. Μια παιδεία που καλλιεργείται σ΄ όλες τις διαστρωματώσεις μιας κοινωνίας. Μόνον όταν υπάρχει τέτοια παιδεία σε μια πόλη, οι βιβλιοθήκες της και ιδιαίτερα η Δημοτική της βιβλιοθήκη, θα είναι σε ακμή. Και αυτήν την ακμή και τη ζωντάνια τους , οι βιβλιοθήκες, την διαχέουν ως αντίδωρο στην ίδια την πόλη.
Δεν είμαστε βιβλιοφιλική πόλη (όπως οι περισσότερες της χώρας). Και το λυπηρό σ΄ όλο αυτό, -μιλώ ιδιαίτερα για την πόλη μας- είναι ότι εδώ, στα μέρη αυτά, στην αρχαία Πέλλα, χιλιάδες χρόνια πριν, υπήρχε η δεύτερη μεγαλύτερη, μετά της Αλεξάνδρειας, βιβλιοθήκη του κόσμου.
Ο Μιχάλης Χαραλαμπίδης έχει έρθει πολλές φορές στα Γιαννιτσά. Το συμβάν, με πρωταγωνιστή τον ίδιο το Μιχάλη, τον Θεόδωρο Γεωργιάδη (πρώην Δήμαρχος της πόλης και Βουλευτής), τον Παντελή Σπανίδη (τότε πρόεδρος του Συλλόγου Ποντίων της πόλης) κι εμένα που θα σας διηγηθώ παρακάτω, δεν μπορώ να θυμηθώ ακριβώς σε ποια απ΄ τις επισκέψεις του έχει συμβεί. Σίγουρα όμως έχει συμβεί σε μια απ΄ τις χρονιές απ΄ το 1988-1994, μετά από κάποια απ΄ τις εκδηλώσεις, που είχαμε διοργανώσει με ομιλητή τον ίδιο (έχω, την όχι ασφαλή βεβαιότητα πως ήταν κάποια, απ΄ τις πολλές εκδηλώσεις που κάναμε, για την αναγνώριση της ποντιακής γενοκτονίας). Μετά το τέλος της εκδήλωσης κι αφού αραίωσε πολύ ο κόσμος, σ΄ ένα πηγαδάκι, ανάμεσα σ΄ εμάς τους προαναφερμένους τέσσερις, κι ενώ η συζήτηση ήτανε γύρω από το θέμα της γενοκτονίας, ο Μιχάλης ξαφνικά, γυρίζει προς το Θόδωρο (πρέπει τότε να ήταν δήμαρχος), και μ΄ εκείνο το ύφος στο πρόσωπό του το μεταρσιωμένο, εκείνο που έπαιρνε όταν ήτανε να πει κάτι σημαντικό, ενισχυμένο απ΄ τη στητή του κορμοστασιά, γυρίζει και λέει του Θόδωρου : ‘’Θα φτιάξετε μια μεγάλη βιβλιοθήκη στην πόλη, και θα την ονομάσετε ‘’βιβλιοθήκη του Περσέα’’, προς τιμήν του τελευταίου βασιλιά της αρχαίας Μακεδονίας.
Η βιβλιοθήκη της Πέλλας, ήτανε τότε, η δεύτερη μεγαλύτερη στον κόσμο μετά της Αλεξάνδρειας’’. Μα είναι φοβερό, ενώ η συζήτηση σ΄ όλη τη χώρα ήταν η αναγνώριση της γενοκτονίας των Ποντίων, το μυαλό αυτού του ανθρώπου, του πρωταγωνιστή αυτού του κινήματος, ταξίδεψε αλλού. Όταν λοιπόν το είπε αυτό ο Μιχάλης επικράτησε λίγων λεπτών σιγή, που οφείλονταν απ΄ τη μια στην ξαφνική αλλαγή θέματος συζήτησης, κι απ΄ την άλλη, στο ξαφνικό άκουσμα μιας πληροφορίας-γνώσης που μέχρι τότε αγνοούσαμε –και αγνοούμε- οι περισσότεροι.
Αυτή η σιγή από τότε, κοντά τριανταπέντε χρόνια πριν, γύρω απ΄ το μεγάλο ζήτημα που έβαλε ο Μιχάλης, καλά κρατεί στην πόλη ακόμα. Όταν το είπε αυτό ο Μιχάλης, οι τότε παρόντες στην κουβέντα, το αγνοήσαμε και αργότερα το απωθήσαμε μέσα μας. Δεν καταλάβαμε το μέγεθος και το βάθος του, και χρησιμοποιούσαμε αυτή την πληροφορία κυρίως εγκυκλοπαιδικά και όχι σαν τη βάση ενός σπουδαίου σχεδίου το οποίο αν έμπαινε μπροστά τότε, ίσως η πόλη μας να ήτανε αλλιώς –και το εννοώ- σήμερα. Αυτό που μας είπε τότε ο Μιχάλης το αγνοήσαμε όπως είπα, ίσως, γιατί ο νους μας ήτανε στον αγώνα για την αναγνώριση της γενοκτονίας, ίσως πάλι -κι αυτό αφορά τις τοπικές ελίτ τις εξαρτημένες απ΄ τις κρατούσες τότε εξουσίες, τοπικές και κεντρικές- γιατί τότε, εκείνα τα χρόνια, το να κάνεις κάτι που σου το πρότεινε ο Μιχάλης ήτανε απειλή απομόνωσης. Γιατί όποιος τότε σχετίζονταν μαζί του ήταν ‘’καμένος’’. Γιατί τότε, ό,τι έλεγε ο Μιχάλης, κι ό ίδιος φυσικά, ήτανε ‘’μη τζίζ’’ για το αλλοτριωμένο, και ήδη χωρίς να το έχει καταλάβει πια, τελειωμένο από τότε ΠΑ.ΣΟ.Κ.. Αυτό που είπα είναι μια γενική παρατήρηση. Μ΄ αυτά που είπα δεν υπονοώ κάτι κακό για το Θόδωρο Γεωργιάδη και τον Παντελή Σπανίδη. Κατανοούσαμε πάντοτε την όποια φοβική τους αντίδραση, η οποία όμως πάντοτε κάμπτονταν και έτσι καταφέρναμε να κάνουμε τόσα πράματα με το Μιχάλη στα Γιαννιτσά, τον οποίο και οι δύο αγαπούσαν. Και οι δυο τους -το τονίζω αυτό- είναι φανατικοί βιβλιόφιλοι (ο Θόδωρος -ο Παντελής δυστυχώς δε ζει πια- είναι απ΄ τους λίγους πολιτικούς που ξέρω, που είναι φανατικός αναγνώστης έως και σήμερα, και μάλιστα αναγνώστης πολιτικού στοχασμού). Μακάρι, κι αυτό είναι ευχή, οι νέοι πολιτικοί της πόλης να είναι το ίδιο βιβλιόφιλοι όπως κι αυτοί. Γιατί μόνον έτσι θα γίνει κατορθωτό, η πρόταση του Μιχάλη να γίνει πράξη.
Μετά από τόσα χρόνια λοιπόν, θέλω να ξαναφέρω στη συζήτηση στην πόλη, την πρόταση του Μιχάλη Χαραλαμπίδη : να γίνει δηλαδή μια μεγάλη βιβλιοθήκη που θα ονομασθεί η ‘’Βιβλιοθήκη του Περσέα’’. Ξέρω πως είναι δύσκολο κατόρθωμα, αλλά όπως ΄λέγαν κι αρχαίοι, ‘’εκ Διός άρξασθαι’’. Να γίνει μια φορά η αρχή δηλαδή κι όλα τ΄άλλα θα κυλήσουνε όπως πρέπει. Προς τιμήν του Περσέα λοιπόν, και για μένα και για πολλούς άλλους ακόμα, προς τιμήν του Μιχάλη που ήταν αυτός που συνέλαβε αυτή την ιδέα-όραμα, για να τιμήσει τα Γιαννιτσά.
Είμαι πολύ χαρούμενος που είμαι ‘’παιδί’’ του Μιχάλη. Παιδί της μεγάλης οικογένειας του Μιχάλη Χαραλαμπίδη, που χτίστηκε (λέω ‘’χτίστηκε’’ και όχι ‘’έχτισε’’, γιατί η προτεραιότητα του Μιχάλη δεν ήτανε να ‘’χτίσει’’ ένα δοβλέτι γύρω του που θα εξουσιάζει, που θα τον δοξάζει και θα τρέφει το ‘’εγώ’’ του –ήταν πολύ Ελεύθερος και Πλήρης για να αποζητά τέτοια μικρά πράματα) γύρω απ΄ την πολιτική του πρόταση και που τις σχέσεις των μελλών της, όπως και της ίδιας με την κοινωνία, δεν τις ρυθμίζει κάποιο Δίκαιο, Εθιμικό ή Γραπτό, αλλά το Δίκαιο της Πολιτικής των Ονείρων και των Οραμάτων στην Αντιγόνειά τους έκφραση, όπως αυτός, ο αρχάγγελος του Καβαφικού ‘’όσο μπορείς’’ μας έμαθε, και που επιτάσσει, ότι επί ποινή Ζωής, είτε την ‘’κερδίζεις’’ μέρα τη μέρα, είτε τη ‘’χάνεις’’, όχι μίζερα, μέρα τη μέρα, θα στέκεις όρθιος και σταθερός σε πολιτικά και όχι προσωπικά προτάγματα, που τα καθορίζει η Αριστοτέλεια αντίληψη για την Πολιτική και τον Πολίτη στην ιδανική τους μορφή. Δηλαδή στην ισορροπία ηθικής και πολιτικής αρετής. Είναι τόσο μεγάλη αυτή η οικογένεια λοιπόν, που είναι ευτύχημα στην τραγικότητά του, μετά την εκδημία του, να γνωριστούμε και με άλλα αδέρφια, συναθλητές και συναθλήτριες, που άλλους είχαμε ακουστά, άλλους δεν γνωρίζαμε, και άλλους δεν γνωρίζουμε ακόμα. Ανθρώπους, που κάποιοι λίγοι ήταν τόσο κοντά στο Μιχάλη, που ξέρανε, που λέει ο λόγος, και το ρυθμό της ανάσας του ακόμα, και άλλους, που όλο και θα ακούσεις κάτι ζεστό να σου πούνε γι αυτόν.
Το Μιχάλη το γέννησαν οι ιδέες, η σκέψη και τα πολιτικά του οράματα και πάνω σ΄ αυτά είναι στημένη η οικογένειά του. Όλα αυτά τον ανάστησαν, και μετά τη ‘’φυγή’’ του σ΄ όλα αυτά επέστρεψε και σ΄ αυτά ανήκει πια. Αυτό ήθελε, έτσι έζησε και έτσι ζ ε ι -όντας θ α λ ε ρ ό ς και ζ ω ν τ α ν ό ς γ ι α π ά ν τ α !
''Αυτά στη γλώσσα τη δική μου'' που λέει κι ο ποιητής, ''Κι άλλοι άλλα σε άλλες''
