Τρίτη 14 Απριλίου 2020

Το Ολοκαύτωμα στην Αγία Ευθυμία και την Βουνιχώρα Φωκίδας. Απρίλιος 1943.



Η Βουνιχώρα είναι ιστορικό, μαρτυρικό, ημιορεινό χωριό της επαρχίας Παρνασσίδας του νομού Φωκίδας, σε απόσταση 18 χιλ. από την πρωτεύουσα Άμφισσα, με πολλές φυσικές ομορφιές. Βρίσκεται βορειοδυτικά του Γαλαξειδίου στο δήμο του οποίου υπάγεται διοικητικά, είναι χτισμένο στους πρόποδες της Γκιώνας σε υψόμετρο 680 μ. και αριθμεί 414 κατοίκους.


Πιθανότερη εξήγηση για την προέλευση του ονόματός του αποτελεί η απόδοση σε μια λέξη της φράσης "χώρα του βουνού". Οι αρχικοί κάτοικοι της Βουνιχώρας βρέθηκαν στην περιοχή από τα πρώτα χρόνια της τουρκοκρατίας.

Η φύση γύρω από την Βουνιχώρα έχει μεγαλουργήσει: Στα όρια του χωριού βρίσκεται το μοναδικής ομορφιάς δάσος κέδρων, στον “Μπουρνιά” σχηματίζεται φυσική λεκάνη με μικρή λίμνη, ενώ διάφορα σπήλαια βρίσκονται σε απόσταση αναπνοής.
Ελιόδεντρα, μελίσσια, αλλά και τα λιγοστά σήμερα κοπάδια αποτελούν τις κύριες ασχολίες των κατοίκων της ενώ παλαιότερα έξω από τη Βουνιχώρα λειτουργούσε λατομείο βωξίτη.

Το ολοκαύτωμα



Στις 10 Απριλίου του 1943 οι δυνάμεις κατοχής, αποτελούμενες από γερμανο-ιταλούς έκαψαν το χωριό, εκτελώντας παράλληλα όσους κατοίκους βρήκαν σε αυτό εκτός από δύο άντρες οι οποίοι κρύφτηκαν κάτω από τα πτώματα. Η ενέργεια αυτή σημειώθηκε βάσει της αρχής της "συλλογικής ευθύνης" που καταχρηστικά και κατά παράβαση των διεθνών συνθηκών περί προστασίας του άμαχου πληθυσμού, εφάρμοζαν στη χώρα μας οι κατακτητές. 


 Το χωριό καταστράφηκε ολοσχερώς, ενώ εκτελέστηκαν 33 (ανάμεσά τους 5 γυναίκες και ένας τυφλός γέροντας 90 ετών), ενώ διασώθηκαν λίγα γυναικόπαιδα, που μεταφέρθηκαν πεζή στην Άμφισσα.


Η Αγία Ευθυμία κάηκε  δύο φορές . Η πρώτη φορά ήταν στις 9 Απριλίου 1943 οπότε και κατέκαψαν την Αγιαθυμιά οι Ιταλοί και ό,τι απέμεινε το έκαψαν οι Γερμανοί τον Αύγουστο του 1944. Σύμφωνα με επίσημα στοιχεία από τα 423 σπίτια του χωριού 365 κατεστράφησαν ολοσχερώς και τα 20 μερικώς.
Η Αγία Ευθυμία βομβαρδίστηκε στις 25 Απριλίου 1941 και από τον βομβαρδισμό έπαθε ζημιές ο κεντρικός ναός «Το γενέθλιον της Θεοτόκου» ενώ οι Γερμανοί πυρπόλησαν και κατέστρεψαν τον ναό του πολιούχου Αγίου Ευθυμίου τον Απρίλιο του 1944.


Πολύ βαρύς ο φόρος αίματος που πλήρωσε η Αγιαθυμιά στον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο: Τριανταεπτά άτομα σκοτώθηκαν άμεσα από τους κατακτητές ενώ οι συνολικές απώλειες εξαιτίας του πολέμου ήταν 120 άτομα.