Όσο συμπονετικοί και επιεικής ήταν οι άγιοι προς τους ανθρώπους και τις αδυναμίες τους, τόσο ανένδοτοι, στερροί και αλύγιστοι ήταν σε σχέση με την ομολογία των αληθινών δογμάτων της ορθοδόξου Πίστεως.
Έτσι, ο άγιος Νικόλαος των Μύρων της Λυκίας ράπισε τον Άρειο στην Α ‘Οικουμενική Σύνοδο [Νίκαια, 325].
Ενώ ο άγιος Αντώνιος άφησε έρημό του για να έρθει στην Αλεξάνδρεια και να αποδοκιμάσει δημοσίως τον Άρειο.
Όταν ο άγιος Ευθύμιος, πιέζονταν υπερβολικά από την αυτοκράτειρα Ευδοκία και τον ψευδο-Πατριάρχη Θεοδόσιο και ήταν αδύνατον να συνδιαλεχθεί λογικά μαζί τους, άφησε το μοναστήρι και κρύφτηκε στην έρημο. Έτσι όλοι οι άλλοι διακεκριμένοι μοναχοί ακολούθησαν το παράδειγμά του. Ο Ευθύμιος παρέμεινε στην έρημο μέχρι που ο ψευδο-πατριάρχης αποπέμφθηκε και η Ορθοδοξία επικυρώθηκε ξανά.
Όταν, στα Ιεροσόλυμα, ξέσπασε η μεγαλύτερη αναταραχή στο όνομα του αυτοκράτορα εναντίον της Δ’ Οικουμενικής Συνόδου [Χαλκηδόνος, 451], και όλος ο πληθυσμός ήταν τρομοκρατημένος από τους αιρετικούς, τότε ο άγιος Θεοδόσιος ο Μέγας, καίτοι επιβαρυμένος από το γήρας, ήρθε στην Ιερουσαλήμ, σαν ένας ατρόμητος στρατιώτης του Χριστού, μπήκε στη Μεγάλη Εκκλησία, ανέβηκε όλα τα σκαλιά, έγνεψε με τα χέρια του στο λαό και είπε τα εξής, «Αν κάποιος δεν τιμήσει τις τέσσερις Οικουμενικές Συνόδους, όπως τιμά τους τέσσερις Ευαγγελιστές, ας είναι ανάθεμα». (Μέχρι εκείνη τη στιγμή, μόνο τέσσερις Οικουμενικές Σύνοδοι είχαν συγκληθεί). Όσοι τον άκουσαν τρόμαξαν με τα λόγια του και ούτε ένας αιρετικός δεν τόλμησε να πει κάτι αντίθετο από το λόγο του.
(Αγ. Νικολάου Βελιμίροβιτς, «Ο Πρόλογος της Αχρίδος», τ. 1, Ιανουάριος, εκδ. Άθως)
