Εκδήλωση με θέμτα «Οι 110 εκτελεσθέντες Έλληνες Ανάπηροι Στρατιώτες της 16ης Μαΐου 1944», πραγματοποιήθηκε στη Χαλκίδα και συγκεκριμένα στο ανοικτό θεατράκι «Π. Κωτσόπουλο».
Την Εκδήλωση διοργάνωσε η Κίνηση Πολιτών για την προστασία της φύσης και της πολιτιστικής κληρονομιάς «ΣΙΔΕΡΙΤΗΣ», στα πλαίσια διοργάνωσης ενός συνόλου Εκδηλώσεων, με σκοπό την προστασία των μνημείων πολιτιστικής κληρονομιάς.
Κεντρικός ομιλητής της Εκδήλωσης ήταν ο Εκπαιδευτικός και Συγγραφέας κ. Κωνσταντίνος Μπαϊρακτάρης, ο οποίος μεταξύ άλλων ανέφερε ότι κατά τη διάρκεια της Γερμανικής Κατοχής στην Ελλάδα, εκτελέστηκαν από τους Γερμανούς κατακτητές 110 ανάπηροι Έλληνες στρατιώτες του Ελληνοιταλικού πολέμου, ως αντίποινα της επίθεσης που πραγματοποίησαν Έλληνες αντιστασιακοί στην περιοχή, στήνοντας ενέδρα σε Γερμανική Φάλαγγα από την Αθήνα, στο 110 χλμ. Αθήνας -Χαλκίδας (από όπου κι ο αριθμός των θυμάτων) όπου νεκρός ήταν και ο Γερμανός, Αξιωματικός φρουρός.
Επειδή η περιοχή της επίθεσης ανήκε στην ευθύνη της τότε κοινότητας Χαλίων (σημερινό δημοτικό διαμέρισμα Δροσιάς, της Δ.Ε. Ανθηδώνος του Δήμου Χαλκιδέων), αρχικό σχέδιο των Γερμανικών κατοχικών δυνάμεων ήταν να εκτελεσθούν όλοι οι άνδρες ηλικίας 16 ετών και άνω της περιοχής.
Μάλιστα συγκέντρωσαν τον προς εκτέλεση ανδρικό πληθυσμό της κοινότητας σε αλώνια στα όρια του χωριού. Συγκέντρωση νεαρών αντρών προς εκτέλεση έγινε και στην πόλη της Χαλκίδας με συλλήψεις. Η συγκέντρωση των μελλοντικών εκτελεσθέντων έγινε στο Άλσος της παραλίας όπου οι Γερμανοί ζήτησαν από τον Μητροπολίτη Χαλκίδος Γρηγόριο (Πλειαθό) να επιλέξει 110 άτομα προς εκτέλεση, γράφοντας τα ονόματά τους.
Στην κατάσταση ο πολύ σπουδαίος Μητροπολίτης ζήτησε να γραφεί μόνο το δικό του όνομα, «Γρηγόριος ο Χαλκίδος» και είπε στο διερμηνέα να πει στο Γερμανό Φρούραρχο να προσθέσει όποιους νομίζει από κάτω, γιατί δεν γνωρίζει κανένα άτομο που συμμετείχε στην ενέδρα εναντίον των Γερμανών. Επίσης θα ήταν άδικο και αμαρτία να πεθάνουν αθώοι άνθρωποι.
Τότε ο Γερμανός Φρούραρχος αποφάσισε να εκδικηθεί διαφορετικά. Πριν τα χαράματα της επόμενης μέρας από Νοσοκομεία της Αθήνας, τα Ες-Ες συλλάβανε γιατρούς, νοσοκόμους και αρκετούς αναπήρους στρατιώτες, μετρώντας 110 άτομα, ξεκινώντας με κλούβες και με κατεύθυνση την εν λόγω περιοχή.
Η μαζική εκτέλεση ήταν αποτρόπαιη λόγω ότι οι Γερμανοί επέλεξαν τους πιο γερούς από τους ανάπηρους Έλληνες στρατιώτες να σκάψουν τεράστιο λάκκο δίπλα στην άκρη του δρόμου, λέγοντάς τους ότι φτιάχνουν ένα οχυρωματικό έργο.
Μόλις τελείωσαν με δυο καμουφλαρισμένα μυδράλια τους σκότωσαν όλους και με τον εξαναγκασμό μερικών περαστικών και τσοπάνηδων της περιοχής τους έθαψαν όλους μαζί. Αργότερα κάποιοι -μπορεί τσοπάνηδες-έστησαν ένα σταυρό από κορμό δέντρου.
Αντίθετα με τη κακιά μοίρα των εκτελεσθέντων, σώθηκαν οι νέοι από τη περιοχή των Χαλίων και της Χαλκίδος χάρη στην μεγαλοψυχία του Μητροπολίτου Γρηγορίου, που εξορίστηκε και διώχθηκε από τη Χαλκίδα για πολύ καιρό.
Επίσης, μνημονεύοντας ο κ. Κ. Μπαϊρακτάρης τον Μακαριστό Μητροπολίτη Χαλκίδος κυρό Γρηγόριο στην ομιλία του σημείωσε ότι «τα συσσίτια και το 1943 το Έτος του Παιδιού εδώ στη Χαλκίδα με τη συνδρομή του Διεθνούς Ερυθρού Σταυρού και τις άοκνες προσπάθειες του Μητροπολίτη Γρηγορίου, του Σωτήρη Παπαστρατή, του Νότη και της Άννας Καπνίση, του Σπύρου Δεμεσσά κ.ά., φθάνοντας στο σημείο να προσφέρουν καθημερινώς τη μπουκιά της επιβίωσης σε 1.500 περίπου παιδιά».
Ενώ, παρακάτω, καταγράφοντας την συμβολή του μακαριστού Ιεράρχου είπε: «Και η μανία των κατακτητών συνεχίζεται ως στις 11 Δεκεμβρίου του '44... πριν φύγουν από τη Χαλκίδα (την 15η Οκτωβρίου του '44), δένουν με αλυσίδες πάνω στη γέφυρα της Χαλκίδας μία υποβρύχια δεξαμενή καυσίμων, που διατηρούσαν ποντισμένη στον Εύριπο, για να ανατινάξουν την παλαιά γέφυρα του πορθμού μας. Αποφεύχθηκε χάριν της παρεμβάσεως του Μητροπολίτη Γρηγορίου».
Ι. Μ. Χαλκίδας
