του αντιστρατήγου ε.α. Φοίβου Κλόκκαρη, Λευκωσία Μάιος 2024
Φέτος συμπληρώνονται 50 χρόνια από την βάρβαρη τουρκική εισβολή στην Κύπρο το 1974 και την κατοχή του βορείου τμήματός της, το οποίο σήμερα παρουσιάζει μια εφιαλτική εικόνα Τουρκοποίησης/ισλαμοποίησης. Το κράτος της Κυπριακής Δημοκρατίας (ΚΔ) και οι ελεύθερες περιοχές, τελούν υπό την διαρκή απειλή ισχυρών τουρκικών δυνάμεων κατοχής (ΤΔΚ) και υπό διαρκή δημογραφική αλλοίωση από μουσουλμάνους μετανάστες, που προωθεί συστηματικά, η Τουρκία μέσω της γραμμής καταπαύσεως του πυρός (ΓΚΠ), αλλά και από μαζικές μεταναστευτικές ροές κυρίως Σύρων μέσω θαλάσσης.
Με τον όρο Εθνική Ασφάλεια εννοούμε την απαίτηση να διατηρηθεί η επιβίωση τού κράτους με τη χρήση τής εθνικής ισχύος του. Όλες οι σοβαρές χώρες συντάσσουν Στρατηγική Εθνικής Ασφάλειας (ΣΕΑ) (National Security Strategy, NSS), η οποία αποτελεί το σημαντικότερο θεσμικό κείμενο για την εθνική ασφάλεια τού κράτους. Παρά την παρέλευση μισού αιώνα από την Τουρκική εισβολή και την συνεχιζόμενη κατοχή του βορείου τμήματος τής Κύπρου, η ΚΔ εξακολουθεί να στερείται αδικαιολόγητα αυτού του θεσμικού κειμένου. Η ΣΕΑ προσδιορίζει τον βέλτιστο τρόπο (σχέδιο) διαχείρισης των μέσων (εθνική ισχύς) προς επίτευξη επιδιωκόμενου στόχου (εθνικός σκοπός). Η ΣΕΑ είναι ουσιαστικά η πολιτική εν δράσει, για να αντιμετωπισθούν οι απειλές κατά της ασφάλειας του κράτους, να προστατευθούν τα εθνικά του συμφέροντα και να προωθηθούν οι εθνικές του επιδιώξεις.
Είναι θετικό βήμα ότι μετά από μισό αιώνα κατοχής, η παρούσα κυβέρνηση τής ΚΔ συγκρότησε Συμβούλιο Εθνικής Ασφάλειας (ΣΥΜΒΕΑ,)(national security council,NSC) το οποίο έχει ως κύριο έργο την σύνταξη ΣΕΑ και την παρακολούθηση υλοποίησης της, καθώς και τον συντονισμό των ενεργειών των κρατικών φορέων. Το ΣΥΜΒΕΑ που συγκρότησε η ΚΔ δεν έχει συντάξει ακόμα ΣΕΑ προς έγκριση από το υπουργικό συμβούλιο. Ενδέχεται αυτό να οφείλεται στην ελλιπή συγκρότηση του, δεδομένου ότι στερείται υποστηρικτικού επιτελικού οργάνου το οποίο να βρίσκεται σε διαρκή λειτουργία: γραφείο στρατηγικών πληροφοριών για την εκτίμηση κινδύνου (risk assessment) και γραφείο στρατηγικής σχεδίασης για την διαμόρφωση τρόπων ενεργείας αντιμετώπισης των κινδύνων.
Λόγω τής διαχρονικής έλλειψης ΣΕΑ, οι κύριες απειλές κατά τής ΚΔ, που προέρχονται κυρίως από την επιθετική και επεκτατική πολιτική της Τουρκίας, και εκδηλώνονται σε όλους τους τομείς , δεν έχουν αντιμετωπισθεί αποτελεσματικά. Έγιναν στρατηγικά λάθη από την ΚΔ που αύξησαν την τρωτότητα της εθνικής ασφάλειάς της με συνέπεια σήμερα να βρίσκεται σε δεινή θέση και να κινδυνεύει με αφανισμό.
Στον πολιτικό/ διπλωματικό τομέα η ΚΔ διέπραξε το στρατηγικό λάθος των ούτω καλούμενων χρονοβόρων Διακοινοτικών Συνομιλιών (ΔΣ) με την υποτελή διοίκηση της Τουρκίας για λύση ΔΔΟ, υπό την απειλή των Τουρκικών Δυνάμεων Κατοχής (ΤΔΚ), που μετέτρεψαν το διεθνές έγκλημα τής εισβολής-κατοχής-εποικισμού-εθνοκάθαρσης τής Τουρκίας εις βάρος τής Κύπρου, σε δικοινοτική διαφορά και την απενοχοποίησαν. Την ΔΔΟ επέβαλαν η Τουρκία και Βρετανία προς νομιμοποίηση τής διχοτόμησης, κατάλυση τής ΚΔ, επέκταση τού τουρκικού ελέγχου σε όλη την Κύπρο και νομιμοποίηση/διαιώνιση τής παραμονής των Βρετανικών Βάσεων στη Κύπρο.
Στον στρατιωτικό τομέα η ΚΔ έχει αποδυναμωμένη την αποτρεπτική ικανότητα της. Είχε επικρατήσει η «σχολή σκέψης» ότι οι μικρές χώρες είναι μάταιο να δίδουν βαρύτητα στη στρατιωτική ισχύ κάτι που αποτέλεσε δεύτερο στρατηγικό λάθος με τις ακόλουθες σοβαρές συνέπειες: τη μεγάλη συμπίεση των προϋπολογισμών άμυνας και τη μεγάλη μείωση της στρατιωτικής θητείας, χωρίς να έχει μειωθεί η Τουρκική στρατιωτική απειλή, κάτι που επηρέασε αρνητικά το αξιόμαχο της Εθνικής Φρουράς (εξοπλισμοί, επάνδρωση, ετοιμότητα), την αδρανοποίηση του δόγματος του ενιαίου αμυντικού χώρου (ΔΕΑΧ) Κύπρου/Ελλάδας, που προκάλεσε επικίνδυνο αμυντικό κενό και τη σύγκλιση στις ΔΣ να μην έχει δικαίωμα να έχει ένοπλες δυνάμεις το Κυπριακό κράτος μετά την λύση.
Στον δημογραφικό τομέα οι κυβερνήσεις τής ΚΔ απέτυχαν να διαχειρισθούν αποτελεσματικά το μεταναστευτικό. Δεν έδωσαν βαρύτητα στον έλεγχο της ΓΚΠ και των χωρικών υδάτων της Κύπρου (τρίτο στρατηγικό λάθος), προκειμένου να αποτρέπουν και να παρεμποδίζουν την είσοδο στην επικράτεια της ΚΔ παράνομων μεταναστών, με συνέπεια οι ελεύθερες περιοχές της Κύπρου να υποστούν ραγδαία δημογραφική αλλοίωση που εξελίσσεται σε μείζον θέμα εθνικής ασφάλειας.
Σήμερα η εθνική ασφάλεια της ΚΔ παρουσιάζει μεγάλη τρωτότητα και η κυβέρνηση μας έστω και την ύστατη στιγμή πρέπει να συντάξει και υλοποιήσει ΣΕΑ, που αποτελεί και προεκλογική δέσμευση του ΠτΔ (είναι μία από τις 26 προτάσεις του για την άμυνα και ασφάλεια). Κατά την άποψη μου για τη σύνταξη της ΣΕΑ εκτός από τους βασικούς παράγοντες της αντιμετώπισης των απειλών κατά της ΚΔ με μέγιστη την Τουρκική, της προστασίας των εθνικών συμφερόντων της και της προώθησης του εθνικού σκοπού της, πρέπει να ληφθούν υπόψιν και τα στρατηγικά λάθη της ΚΔ και η κυβέρνηση μας να προβεί σε αναθεωρήσεις των θέσεων της: να εγκαταλείψει την λύση ΔΔΟ, που απέρριψε με δημοψήφισμα ο λαός, να ενισχύσει την άμυνα και να αποτρέπει/παρεμποδίζει την είσοδο παράνομων μεταναστών στις ελεύθερες περιοχές. Αν το ΣΥΜΒΕΑ δεν λάβει υπόψιν του αυτούς τους βασικούς παράγοντες και τα στρατηγικά λάθη, η σύνταξη της ΣΕΑ δεν θα συμβάλει στην ενίσχυση της εθνικής ασφάλειας της ΚΔ .
