Παρασκευή 12 Μαρτίου 2021

Το ολοκαύτωμα στην Τσαριτσάνη. 12 Μαρτίου 1943

 


Η  μανία και το μίσος των Ιταλών φασιστών και των ντόπιων συνεργατών τους δεν σταμάτησε στο Δομένικο, όπου είχαν δολοφονήσει αθώους Έλληνες το Φεβρουάριο του 1943, συνεχίζοντας τη δολοφονία και των Ελλήνων της Τσαριτσάνης.'


Ηδη από τις 17 Νοεμβρίου 1942 είχε εκδοθεί η παρακάτω διαταγή:

ΙΤΑΛΙΚΟΝ ΦΡΟΥΡΑΡΧΕΙΟΝ ΕΛΑΣΣΩΝΟΣ

Ελασσώνα 17 Νοεμβρίου 1942


ΔΙΑΤΑΓΗ


Εγώ, ο ανώτερος στρατιωτικός διοικητής της περιοχής Ελασσώνος, ταγματάρχης πεζικού ΑΝΤΟΝΙΟ ΦΕΣΤΙ, διατάσσω την απαγόρευσιν της κυκλοφορίας όλων των κατοίκων της πόλεως Τσαριτσάνης άμα τη δύσει του ηλίου. Κάθε παραβάτης θα εκτελείται επί τόπου άνευ ιδιαιτέρας προειδοποιήσεως.


Ο Φρούραρχος Αντόνιο Φέστι.

Φτάνουμε έτσι 24 μέρες μετά την καταστροφή του Δομενίκου στις 12 Μαρτίου 1943.

Με αφορμή την αποκάλυψη κάποιων πληροφοριοδοτών, του Βλαχολεγεωνάριου Θάνου Ζαλέτσικου, που τον μετέφεραν οι Ιταλοί από το Άργος Ορεστικό και παρουσιάσθηκε σαν «καταδιωκόμενος πατριώτης», του Πατρινού Ελληνοϊταλού Αρμάνδο Νατάλια και του Ιταλού Γιουζέπε Φάρρα από το Κόμο της Ιταλίας, που παρουσιάσθηκαν σαν Άγγλοι αιχμάλωτοι, και οι οποίοι φεύγοντας, κατηγόρησαν σαν αντάρτες όλους τους Τσαριτσανιώτες, στις 2 περίπου το μεσημέρι οι Ιταλικές δυνάμεις Ελασσόνας, ενισχυμένες από μια ίλη του Ιταλικού ιππικού που ήρθε από την πλευρά της Μηλούνας, κύκλωσαν την Τσαριτσάνη. 

Αρκετοί Τσαριτσανιώτες, ειδοποιημένοι από τον φύλακα του παρατηρητηρίου που είχαν στήσει για να ειδοποιούνται για τις επιδρομές των Ιταλών και που εκείνη την ημέρα ήταν ο Θωμάς Πετρούλης, διέφυγαν προς την πλευρά του Ολύμπου και σώθηκαν. Δεν κατάφεραν να διαφύγουν όμως και από την πλευρά της Μηλούνας, όπου από πυροβολισμούς της ίλης του ιππικού σκοτώθηκαν οι  Ζάχος Ευριπίδης, οδοντίατρος και Πούσης Βασίλειος, πολιτικός μηχανικός.


Στο μεταξύ κινήθηκε κατευθυνόμενη προς Τσαριτσάνη, ακολουθώντας τον δημόσιο δρόμο, ισχυρή θωρακισμένη φάλαγγα αυτοκινήτων με μελανοχιτώνες και συνεργάτες της Ρωμαϊκής λεγεώνας του Βασιλείου της Πίνδου, του πρίγκιπα ντιαμάντε (Διαμαντή). Μόλις έφτασαν από όλες τις πλευρές στα πρώτα σπίτια δόθηκε από τον επικεφαλής όλων των δυνάμεων συνταγματάρχη της Καραμπινερίας και εθνοσύμβουλο του Φάτσιο (τίτλος διακεκριμένων φασιστών) Αντόνιο Βάλλι η διαταγή ΦΟΚΟ (φωτιά). Φτάνοντας ο Βάλλι στην πλατεία διέταξε να σημάνουν οι καμπάνες για να συγκεντρωθούν οι κάτοικοι και έδωσε την κατηγορηματική διαβεβαίωση μέσω του αντιπροέδρου της κοινότητας Πέτρου Δημοβέλη ότι δεν θα πάθουν τίποτα. Δεν χρειάστηκε όμως πολύς χρόνος για να δείξει τις πραγματικές του διαθέσεις. Στην πλατεία εμφανίσθηκε ένας έφιππος στρατιώτης σέρνοντας από τα μαλλιά τον Ιωάννη Σαπουνά, που είχε προσπαθήσει να διαφύγει, τον οποίον αι εκτέλεσαν Το πτώμα δε, το πέταξαν στο ποτάμι. Αμέσως μετά διέταξε να απομακρυνθούν τα γυναικόπαιδα και να σταλούν στην Ελασσόνα, με την εντολή να μην ξαναεπιστρέψουν. Μετά από μια μικρή σύσκεψη με τους υπόλοιπους αξιωματικούς, ξεχώρισε και απομάκρυνε από τις γραμμές των ανδρών 10 άτομα, κυρίως καθηγητές του γυμνασίου και γέροντες και έστησε τους υπόλοιπους στον τοίχο της πλατείας.


Έπειτα από λίγα λεπτά σαρανταπέντε πτώματα σκέπαζαν την  πλατεία με τον  πλάτανο και το αίμα τους πότισε τη γη της και το δένδρο της λευτεριάς. Από το μολύβι που ξέρασαν τα πολυβόλα και από τις χαριστικές βολές των λεγεωνάριων που ακολούθησαν, ένας μόνο διασώθηκε, σκεπασμένος από τα πτώματα των άλλων. Λεγόταν Γιάννης Ζαρζώνης. Μέχρι το σούρουπο, που έφυγαν οι Ιταλοί, 360 από τα 600 σπίτια κάηκαν, αφού πρώτα λεηλατήθηκαν ολοκληρωτικά, όπως βέβαια και αυτά που δεν κάηκαν.

  http://www.elassona.com.gr/