Μέρες που χαρακτηρίστηκαν από το αμόκ των Γερμανών κατακτητών, που είχαν χάσει από το πλευρό τους τους Ιταλούς από το Σεπτέμβριο, ήταν αυτές του φθινοπώρου του 1943. Η μανία τους ξέσπασε και εναντίον των πρώην συμμάχων τους και εναντίον των Ελλήνων. Παρουσιάζουμε δύο χαρακτηριστικές περιπτώσεις.
Στις 4 Οκτώβρη του 1943 έγινε το Ολοκαύτωμα των Μηλεών στη Μαγνησία από τα γερμανικά στρατεύματα κατοχής.
Στην περιοχή μετά και κατάρρευση της Ιταλίας που μεταφράστηκε σε ενίσχυση των ανταρτών με μεγάλο μέρος του οπλισμού τους, σημειώθηκαν αρκετές ένοπλες συμπλοκές μεταξύ Γερμανών και ανταρτών.
Τα SS με πρόσχημα τη δράση των ανταρτών προχώρησαν με διαταγή του διοικητή τους ο Ρίκερτ, σε αντίποινα με εκτελέσεις αλλά και κάψιμο 28 Ελλήνων. Δύο μέρες πιο πριν στις 2 Οκτωβρίου στη λεγόμενη «Κίτρινη Αποθήκη» του Βόλου, άλλοι 10 Μηλιώτες , εκτός των 28 που προαναφέραμε, άφηναν την τελευταία τους πνοή στα χέρια των κατακτητών.
Στις Μηλιές η «λεπτομέρεια» της κτηνωδίας, ήταν ότι κατά τη διάρκεια των εκτελέσεων, που γίνονταν ανά πεντάδες, τα στελέχη των ναζί παρακολουθούσαν ακούγοντας μουσική από γραμμόφωνο. Τα πτώματα τα έριχναν σε παρακείμενο χείμαρρο.
Επίσης αποτεφρώθηκαν τα 210 από τα 450 σπίτια του χωριού. Όπως έκαναν και σε πολλές άλλες περιπτώσεις στη χώρα μας οι Γερμανοί έριχναν μία εμπρηστική σκόνη και λαμπάδιαζε ο τόπος. Η καμμένη περιοχή δοκιμάστηκε το 1946 από πλημμύρες.
Οι εκτελεσθέντες ήταν: Γ. Φαρδέλλος, Ιω. Φιλιππόπουλος, Φίλ. Παύλου, Δημ. Πελεκάνος, Φοίβος Παππάς, Ιω. Χατζηγιάννης, Σίμος Μήτσιου, Άγγελος Ατσιάς, Στ. Κατσιρέλος, Απ, Σταμούλης, Α. Χαμονικολάου, Αν. Μόσχος, Βασ. Τέγος, Ανδρ. Βλάχος, Γεώργ. Κρίγκος, Δ. Μαργαρίτης, Δημ. Κουκουνάρας, Γεώργ. Καλατζής, Ελευθ. Καβούρας, Θεοφ. Τσούτσος, Αγησ. Κουτσουνούρης, Κ. Σαμουρδάνης, Αν. Κοντές, Μιχ. Βεργώνης, Δημ. Γκέκας.
Μέσα στα πυρπολημένα σπίτια κάηκαν η Κυρατσώ Ατσιά, η Τριανταφυλλιά Πατσή και ο παράλυτος γιός της Ιωάννης.
Στην «Κίτρινη Αποθήκη» δύο ημέρες πριν, αλλά και σε άλλες στιγμές, εκτελέστηκαν οι: Συραγώ Κρίγκου, Ι. Γαζής, Ι. Σκαρλάτος, Κων. Χατζηγιάννης, Μιλτ. Πολίτης, Γραμ. Παπάς, Νικ. Κούκος, Απ. Γουργούτης, Σπ. Κουτσογιάννης, Κων. Ζήγρας, Αρ. Βεργώνης, Βας. Νίκου, Σπ. Καραβουσιάνης, Πετρ. Θεοδωρόπουλος, Τρ, Βογιατζής, Βασ. Κωστάκης, Δημ. Θεοδωρόπουλος, Σπ. Θεοδωρόπουλος, Αριστ. Μαϊτανός, Βασιλ. Σουλογιάννης, Δημ. Συκιώτης, Νικ. Χουλιαράς, Νικ. Λιάτζουρας, Δημ. Καλατζής.
Στην Κω
Από προηγούμενο αφιέρωμά μας στο θέμα, με τη σημαντική συμβολή του καθηγητή και μελετητή της τοπικής ιστορίας του νησιού, Γιάννη Τρικοίλη, αναδημοσιεύουμε ένα χαρακτηριστικό απόσπασμα: Στις 3 Οκτωβρίου 1943 οι Γερμανοί με απόλυτο αιφνιδιασμό έκαναν απόβαση ταυτόχρονα σε τρία σημεία της Κω. Ο κύριος όγκος των Γερμανών αποβιβάστηκε στην βόρια παραλιακή περιοχή ανάμεσα Μαρμάρι και Τιγκάκι, υπό την διοίκηση του ταγματάρχη Silvester von Saldern. Ένα άλλο τμήμα αποβιβάστηκε στη νότια περιοχή του νησιού στην περιοχή Αγιος Ζαχαρίας υπό τις διαταγές του λοχαγού Philip Aschof.>Το τρίτο τμήμα αποτελούσε ένας λόχος αμφίβιων καταδρομέων της μεραρχίας Brandenburg και αποβιβάστηκε στην νότια πλευρά της Κω κοντά στη Κέφαλο μαζί με ένα λόχο αλεξιπτωτιστών της ίδιας μεραρχίας που έπεσε μεταξύ Κεφάλου και αεροδρομίου της Αντιμάχειας.
Αυτοί οι δύο λόχοι υπό την διοίκηση του λοχαγού Αρμιν Κουλμαν και του υπολοχαγού Οsatz είχαν ως κύριο στόχο την κατάληψη του αεροδρομίου. Οι Γερμανοί έχοντας κυριαρχήσει αεροπορικά στις προηγούμενες μέρες της απόβασης με αστραπιαίες κινήσεις κατάφεραν να καταλάβουν ολόκληρο το νησί της Κω μέσα σε μια ημέρα, αιχμαλωτίζοντας 3145 Ιταλούς και 1388 Βρετανούς.
Ο Γερμανός διοικητής όλων των δυνάμεων της απόβασης αντιστράτηγος Φρίντριχ Μύλλερ όρισε έκτακτο στρατοδικείο μεταξύ 5-6 Οκτωβρίου στο ιταλικό στρατόπεδο της περιοχής Λινοποτίου. Εκεί δικαστής υπήρξε ο σκληρός λοχαγός των καταδρομέων Άρμιν Κούλμαν ο οποίος με συνοπτικές διαδικασίες απήλλαξε όσους Ιταλούς αξιωματικούς παρέμειναν κατά τη διάρκεια της μάχης αδρανείς και αποδεδειγμένα πιστοί στην φασιστική και ναζιστική συμμαχία και όσους άλλους αξιωματικούς υπηρετούσαν σε μονάδες υγειονομικού.
Οι υπόλοιποι 103 αξιωματικοί με το πρόσχημα ότι θα οδηγηθούν στην παραλία κοντά στην αλυκή για να τους παραλάβει πλοίο που θα τους μεταφέρει στον Πειραιά και από εκεί σε άλλους χώρους αιχμαλωσίας εκτελέστηκαν κατά ομάδες και θάφτηκαν σε ομαδικούς τάφους που ήδη είχαν ανοιχθεί στην περιοχή Τσιφλίκα δίπλα στην αλυκή. Xρειάστηκε να περάσουν πολλά χρόνια μέχρι να αποκαλυφθεί ο τόπος των εκτελέσεων που ήταν μυστικός και να εντοπιστούν τα οστά και τα αντικείμενα των θυμάτων.
Νίκος Μπρατσος ertnews.gr
