Τρίτη 13 Απριλίου 2021

Οι σφαγές των Γερμανών και Ιταλών κατακτητών στην Αγία Ευθυμία και τη Βουνιχώρα Παρνασσίδας (Απρίλιος 1943)

 



Σε μία φωτογραφία του Αρχείου των Αγιευθυμιωτών εικονίζονται οι κάτοικοι του μαρτυρικού χωριού της Παρνασσίδας να μεταφέρουν στις πλάτες τους υλικά για την ανοικοδόμηση του κατεστραμμένου ολοσχερώς χωριού τους από τα ιταλικά και γερμανικά στρατεύματα κατά τη διάρκεια της Κατοχής. 




Τα καδρόνια που κουβαλούν σχηματίζουν σταυρό, μετατρέποντας έτσι το τυχαίο της στιγμής σε μέγιστο συμβολισμό του μαρτυρίου που βίωσαν τα θύματα και οι επιζήσαντες όλων των μαρτυρικών χωριών κάτω από τη φασιστική και ναζιστική μπότα.



Η Αγία Ευθυμία κάηκε δύο φορές μέσα στην Κατοχή. Η πρώτη ήταν την άνοιξη του 1943, στις 9 του Απρίλη, όταν οι Ιταλοί πυρπόλησαν και κατέστρεψαν τα περισσότερα σπίτια του χωριού και εκτέλεσαν τουλάχιστον 10 κατοίκους.


Ειδικότερα την Μεγάλη Παρασκευή, 9 Απριλίου 1943, οι Ιταλοί πυρπολούν την Αγία Ευθυμία και το Μεγάλο Σάββατο 10 Απριλίου 1943, πυρπολείται και η Βουνιχώρα εκτελώντας 33 ανθρώπους. Οι Ιταλοί εκτελούν εν ψυχρώ το απόγευμα της 8 Απριλίου και το πρωί της 9 Απριλίου 1943 πέντε χωριανούς στα Κάτω Αλώνια και στο σχολείο, ενώ από το σύνολο των 200 περίπου ομήρων που οδηγήθηκαν στην Άμφισσα εκτελέστηκαν άλλοι πέντε. Τα περισσότερα σπίτια της Αγίας Ευθυμίας καίγονται και οι κάτοικοι περνάνε την άνοιξη και το καλοκαίρι σε σπηλιές γύρω από το χωριό. Ξαναγύρισαν στο χωριό το φθινόπωρο του 1943.


Τον Αύγουστο του 1944 η Αγία Ευθυμία κάηκε και πάλι, αυτή τη φορά από τους Γερμανούς. Παράλληλα, τον Απρίλιο του 1944 είχε πυρποληθεί και ο ναός του Αγίου Ευθυμίου. Στα επίσημα στοιχεία αναφέρεται ότι από τα 423 σπίτια του χωριού, τα 365 είχαν καταστραφεί ολοσχερώς και τα 20 μερικώς, αποδεικνύοντας την σχεδόν ολοκληρωτική ισοπέδωση του χωριού. Ταυτόχρονα, οι κατακτητές σε κάθε τους επίθεση στο χωριό εκτελούσαν κάποιους από τους κατοίκους που έβρισκαν σε αυτό, καθώς μεγάλο τμήμα του άμαχου πληθυσμού κατέφευγε στις γύρω πλαγιές της Γκιώνας σε κάθε επικείμενη επίθεση. Παρόλα αυτά, οι κάτοικοι έχτισαν ξανά τα σπίτια τους, αν και ο πληθυσμός του χωριού είχε μειωθεί αισθητά, καθώς τα θύματα της περιόδου ανέρχονταν σε πολλές δεκάδες.