Το «Μπλόκο της Καλαμαριάς» ονομάστηκε η σφαγή 13 αθώων πολιτών της Καλαμαριάς στις 13 Αυγούστου 1944 από τους Γερμανούς κατακτητές και τους γερμανοντυμένους των Ταγμάτων Ασφαλείας.
Το 1944, τελευταίο έτος της Κατοχής , η Θεσσαλονίκη και ολόκληρη η Ελλάδα, πλην των ορεινών περιοχών που έχουν απελευθερωθεί, βιώνουν άγρια τρομοκρατία από τους φασίστες Γερμανούς κατακτητές και τους ντόπιους συνεργάτες και δωσίλογους των Ταγμάτων Ασφαλείας.
Επιδρομές σε συνοικίες της πόλης και μπλόκα στις γειτονιές είναι η φοβερή καθημερινή πραγματικότητα και οι εκτελέσεις Ελλήνων αγωνιστών της Ελευθερίας αλλά και αθώων πολιτών διαδέχονται η μία την άλλη. Ιδιαίτερα μετά την απόπειρα δολοφονίας του Χίτλερ στη Γερμανία στις 20.7.1944 οι Γερμανοί κατακτητές και οι εδώ συνεργάτες τους ταγματασφαλίτες γίνονται περισσότερο βάρβαροι κατά των κατοίκων της Θεσσαλονίκης όπου η Εθνική Αντίσταση είχε φουντώσει . Και επειδή δεν μπορούσαν να πλήξουν τα ένοπλα αντάρτικα τμήματα άρχισαν να χτυπούν αδιακρίτως φύλου και ηλικίας άοπλους και αδύναμους πολίτες.
ΑΝΤΩΝΗΣ ΠΟΛΥΚΑΝΔΡΙΩΤΗΣ- «Ο ΠΡΟΔΟΤΗΣ»
Στις 13 Αυγούστου 1944, ημέρα Κυριακή το πρωί , οι κατακτητές συνοδευόμενοι από άνδρες του τάγματος του Δάγκουλα κάνουν μπλόκο στην Καλαμαριά, συλλαμβάνουν 13 αθώους πολίτες και τους εκτελούν με τη "δικαιολογία" ότι ήταν μέλη αντιστασιακών οργανώσεων ...
Με αυτόν τον τρόπο και μ΄αυτά τα αποτελέσματα πολέμησαν οι Γερμανοί στην Ελλάδα που τώρα δείχνουν πως αγνοούν τα πάντα και ούτε που ασχολούνται με την ηθική υποχρέωση που έχουν απέναντι στη χώρα μας και στο λαό μας που τόσα υπέφερε εξ αιτίας τους στα 4 χρόνια της βάρβαρης Γερμανικής Κατοχής 1941-1944 ...
Θύματα του Μπλόκου της Καλαμαριάς
Ανακοίνωση της Αστυνομίας
«Την 13-8-44 και από της 4ης πρωινής ώρας και μέχρι της μεσημβρίας περίπου απεκλείσθη άπασα η περιφέρεια του ενταύθα ΙΑ' Αστυνομικού Τμήματος Συνοικισμού Καλαμαριάς υπό Γερμανών στρατιωτών... τμήματα δε των ενταύθα Εθνικιστικών Ομάδων ενήργησαν κατ' οίκον ερεύνας και εξετέλεσαν τους κάτωθι...»
Αυτή είναι η έκθεση της Διεύθυνσης Αστυνομίας Θεσσαλονίκης, όπως συντάχθηκε στις 16 Αυγούστου 1944, τρεις μέρες μετά το Μπλόκο της Καλαμαριάς. To πρωί της Κυριακής 13 Αυγούστου 1944, Γερμανοί στρατιώτες με Έλληνες συνεργάτες τους από το Τάγμα του Δάγκουλα, περικύκλωσαν το κέντρο της Καλαμαριάς και τους γύρω συνοικισμούς και με μια λίστα χαρακτηρισμένων αριστερών, άρχισαν τις έρευνες στα σπίτια. Μέχρι το μεσημέρι, έντεκα άνθρωποι είχαν εκτελεσθεί στα σπίτια τους ή στο δρόμο. Θα ήταν πολλοί περισσότεροι, αφού εκείνη τη μέρα είχαν συλληφθεί τριάντα, που προορίζονταν για εκτέλεση κι άλλοι διακόσιοι, που είχαν κρατηθεί στο χώρο του σχολείου....
Η Καλαμαριά το 1950.
Δάγκουλας, ο “δράκος” της Θεσσαλονίκης
Όπως γράφει ο Ανδρέας Βενιανάκης, στο πρόσφατα εκδοθέν βιβλίο του «Δάγκουλας, ο “δράκος” της Θεσσαλονίκης» (εκδόσεις «Επίκεντρο»): «…Η διεξαγωγή του Μπλόκου δεν ήταν μια επιπόλαιη και αυθόρμητη πράξη εκδίκησης, ………. αλλά μια προγραμματισμένη επιχείρηση τρομοκράτησης και εξόντωσης όσων συμμετείχαν σε αντιστασιακές ενέργειες κατά των Γερμανών. …..Η επιχείρηση στους συνοικισμούς της Καλαμαριάς είχε προετοιμαστεί από καιρό …..οι πληροφοριοδότες είχαν βοηθήσει στην κατάρτιση καταλόγου των υπόπτων που θα εκτελούνταν ….Ο κατάλογος υποβλήθηκε στη διοίκηση της SD (Γερμανική Ασφάλεια), η οποία αφού τον ενέκρινε, πρόσθεσε την υποσημείωση ότι οι ύποπτοι θα έπρεπε να εκτελεστούν στις περιοχές που θα συλλαμβάνονταν και κατά τη διάρκεια της ημέρας, ώστε να επιτευχθεί άμεσα ο στόχος της τρομοκράτησης…..»
Η εκτέλεση της επιχείρησης αυτής είχε ανατεθεί στη συμμορία του αιμοδιψούς εγκληματία Δάγκουλα, που στη διάρκεια της Κατοχής σκορπούσε τη βία, τον τρόμο και το θάνατο στην περιοχή της Θεσσαλονίκης.
Το Τάγμα του Αντώνη Δάγκουλα, που δημιουργήθηκε το 1944 και επίσημα ονομάστηκε «Εθνική Ελληνική Ασφάλεια Πόλεως Θεσσαλονίκης», απαριθμούσε σχεδόν εκατό άντρες οι οποίοι φορούσαν περιβραχιόνιο με νεκροκεφαλή.
Ο αιμοδιψής ταγματασφαλίτης Δάγκουλας νεκρός στο νοσοκομείο
Οι άντρες αυτοί, με εντολή των γερμανικών αρχών, είχαν επιφορτισθεί με αστυνομικά καθήκοντα, παρά τις αντιδράσεις της επίσημης αστυνομίας. Η νεκροκεφαλή στο περιβραχιόνιο φανέρωνε πως η πραγματική αποστολή τους ήταν αυτή του εκτελεστικού αποσπάσματος. Γι’ αυτό άλλωστε και οι Γερμανοί έμεναν απαθείς στις κάθε είδους ληστρικές επιδρομές και βιαιοπραγίες του Τάγματος.
