Ένα από τα σημαντικότερα γεγονότα στην ιστορία της
Ελλάδας τον 20ό αιώνα έχει χαρακτηριστεί η εγκατάσταση
των προσφύγων πριν από 100 χρόνια, μετά τη
Μικρασιατική Καταστροφή του 1922.
Μια πολύ σημαντική δουλειά σε ερευνητικό επίπεδο για την καταγραφή των τότε αγροτικών και αστικών πληθυσμών γίνεται από το Εργαστήριο Εφαρμογών Πληροφορικής και Υπολογιστικών Οικονομικών (ΕΕΠΥΟ) του τμήματος Οικονομικών Επιστημών του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων.
Υπεύθυνος του έργου είναι ο καθηγητής και διευθυντής του Εργαστηρίου Αθανάσιος Σταυρακούδης, σε συνεργασία με τον καθηγητή Οικονομικών στο Πανεπιστήμιο Brown Στέλιο Μιχαλόπουλο.
Στόχος είναι να υπάρξει συνολική εικόνα για την προέλευση και την εγκατάσταση περίπου 600.000 ατόμων από τον Πόντο, τη Μικρά Ασία και την Ανατολική Θράκη, ώστε στη συνέχεια να δημιουργηθεί μια εγκυκλοπαίδεια. Προκειμένου να συγκεντρώσουν πληροφορίες αλλά και να παρουσιάσουν ό,τι νεότερο υπάρχει, οι ερευνητές έχουν δημιουργήσει ομάδα στο Facebook με την ονομασία «Προέλευση και Εγκατάσταση Προσφύγων 1922».
Ο διαθέσιμος κατάλογος του 1928
Να σημειωθεί ότι σημαντική πηγή για τους φοιτητές και τους επιβλέποντες καθηγητές είναι ο κατάλογος του 1928 της Επιτροπής Αποκατάστασης Προσφύγων και του υπουργείου Γεωργίας. Σε αυτόν αναφέρονται περίπου 250.000 πρόσφυγες και οι 2.000 οικισμοί της Ελλάδας όπου εγκαταστάθηκαν όσοι πήραν αγροτική γη.
Για την κατάρτισή του χρησιμοποιήθηκαν οι δηλώσεις αποζημίωσης που είχαν κατατεθεί από τους αγρότες. Επιπλέον, περιλαμβάνονται όσοι εγκατέλειψαν τις αγροτικές περιοχές στις οποίες το κράτος εγκατέστησε πρόσφυγες, αλλά και όσοι εγκαταστάθηκαν μετά την 1η Ιουλίου του 1928.
Στους τόμους του ευρετηρίου το όνομα που εμφανίζεται είναι αυτό του αρχηγού της κάθε οικογένειας, με την «υποσημείωση» ότι ίσως υπάρχουν κάποιοι που έχουν δεύτερο και τρίτο επίθετο και ότι οι ενδιαφερόμενοι θα πρέπει να το αναζητήσουν σε άλλο γράμμα της αλφαβήτου.
Επίσης επισημαίνεται ότι η ορθογραφία των επιθέτων ίσως να είναι διαφορετική – οι βασικότερες διαφορές έχουν εντοπιστεί στα διπλά σύμφωνα που βρίσκονται είτε στην αρχή είτε στο μέσο, στα ταυτόφωνα φωνήεντα και στις καταλήξεις, ειδικά των γυναικείων επιθέτων.