Δευτέρα 4 Σεπτεμβρίου 2023

Κωνσταντίνος Κανάρης

 


2 Σεπτεμβρίου 1877

Πεθαίνει ο Κωνσταντίνος Κανάρης


Γεννημένος το 1793 στα Ψαρά υπήρξε από τις εμβληματικοτερες μορφές της Ελληνικής Επανάστασης του 1821. Στην Επανάσταση ο φημισμένος πυρπολητης έμεινε γνωστός κυρίως για δύο πράξεις του.


Η πρώτη έμεινε γνωστή ως "η εκδίκηση του Κανάρη". Τον Ιούνιο του 1822, αφού ο Ελληνικός Στόλος δεν κατάφερε να σώσει τη Χίο από την οθωμανική  σφαγή, ο Κανάρης ανέλαβε να βάλει μπουρλότο στη ναυαρχίδα του Καπουδαν Πασά (Στολαρχου) Nasuhzade Ali Paşa, του επονομαζόμενου και Καρά Αλή λόγω της ωμότητας του, ο οποίος ήταν επικεφαλής του στρατού που έσφαξε τους κατοίκους και έκαψε το νησί. Η επίθεση ήταν άκρως αποτελεσματική. Τα θύματα ήταν πάρα πολλά. Μεταξύ αυτών ο ναύαρχος Καρά Αλής, αξιωματικοί του και πολλοί ναύτες. Το πυρπολικό του Πιπίνου προσέγγισε την υποναυαρχίδα την οποία πυρπολησε επιτυχώς.


Ο Κανάρης ακόμη ανέλαβε να φέρει εις πέρας και σχέδιο προσβολής του Αιγυπτιακού Στόλου με πυρπολικά στην βάση του στην Αλεξάνδρεια. Τελικά η επιχείρηση απέτυχε λόγω της νηνεμίας που εμπόδισε τα πυρπολικά να πλεύσουν προς τον στόχο. Στις 10 Αυγούστου του 1825, ο Τομπάζης και ο Αντώνιος Κριεζής, μαζί με τα πυρπολικά του Αντωνίου Βώκου, του Μανώλη Μπούτη και του Κανάρη, έφθασαν έξω από την Αλεξάνδρεια. Ο Κανάρης θεωρώντας τον άνεμο ευνοϊκό για τα πυρπολικα σηκώνοντας Ρωσική σημαία μπήκε μόνος του στο λιμάνι. Ο άνεμος όμως κόπασε ξαφνικά με συνέπεια να μην μπορεί να φθάσει τον εχθρικό στόλο. Τότε έγινε αντιληπτός από γαλλικό πολεμικό πλοίο. Ο Κανάρης έβαλε φωτιά στο πυρπολικο και μαζί με τους ναύτες του επιβιβάστηκε στην βάρκα διαφυγής. Το γαλλικό πολεμικό και τα παράκτια πυροβολεια έβαλαν εναντίον του Κανάρη χωρίς όμως επιτυχία. Ο ίδιος ο Μωχάμετ Άλη πήρε μερικά πλοία και κυνήγησε τους Έλληνες μέχρι τις ακτές της Καραμανίας χωρίς αποτέλεσμα. Εμπνευστής της καταδρομικης επιχείρησης ήταν ο Λάζαρος Κουντουριώτης. Θυμιζεται ότι τα Ψαρά έχουν καταστραφεί και ότι ο Κανάρης είχε ενταχθεί στην δύναμη των Υδραιων.


Ο Κωνσταντίνος Κανάρης είχε όμως και πλούσια πολιτική καριέρα σε προβληματικές περιόδους της Ελληνικής Ιστορίας. Με σημαντικότερες περιπτώσεις την Μεσοβασιλεία (1862 - 1864) και την κρίση του 1877. Διετέλεσε πέντε φορές πρωθυπουργός της Ελλάδας σε ένα διάστημα 33,5 ετών (1844, 1848-49, 1864, 1864-65 και 1877) και για 2 χρόνια και 3 μήνες συνολικά.


Στην προσωπογραφία εικονίζεται ο Κανάρης από το χέρι του Karl Krazeisen.