O Σπύρος Πισσάνος (10 Νοεμβρίου 1919 – 6 Ιουνίου 2016) ήταν Έλληνας αεροπόρος που πολέμησε κατά το Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο στην Μοίρα των εθελοντών Αμερικανών πιλότων American Eagles της RAF και στην 4η Μοίρα Δίωξης της Αμερικανικής USAF.
Τελείωσε τον πόλεμο σαν Σμηναγός, με 10 καταρρίψεις, στην Πολεμική Αεροπορία των Ηνωμένων Πολιτειών. Στο αμέσως μετά τον πόλεμο διάστημα υπήρξε δοκιμαστής πιλότος των πρώτων αεριωθουμένων αεροπλάνων. Μέχρι σήμερα ζούσε στο Σαν Ντιέγκο της Καλιφόρνια, εν αποστρατεία Συνταγματάρχης της USAF. Το 2008 εξέδωσε το βιβλίο του ‘The Flying Greek’ περιγράφοντας την περιπέτειά του στην Αμερική και τις προσωπικές του αναμνήσεις από τον πόλεμο.
Ο “Ιπτάμενος Έλληνας”
Οι American Eagle στις 24 Οκτωβρίου 1942 συγχωνεύτηκαν με την 4η Μοίρα Δίωξης (4th Fighter Group) της USAAF, που είχε την έδρα της στο Ντέμπντεν, κοντά στο Στάνστεντ. Ο Πισσάνος ήταν ο μόνος μη Αμερικανός σε αυτήν την ομάδα, οπότε του προτάθηκε μια άμεση αλλαγή εθνικότητας, που ακολούθησε και μια μετονομασία σε Steven. Στο εξής θα ήταν ο Υποσμηναγός Steven Pissanos, του Σμήνους 334 της 4th FG, αλλά σύντομα, όταν σημείωσε τις πρώτες του καταρρίψεις σε ένα P-47C (Miss Plainfield) οι τοπικές εφημερίδες της γειτονιάς του στο Plainfield του Νιού Τζέρσεϊ τον αναφέρουν σαν τον «Ιπτάμενο Ελληνα» (The Flying Greek).
Ο Πισσάνος συμμετείχε σε πολλών ειδών επιχειρήσεις μεταξύ των κατεχομένων εδαφών της Γαλλίας, Βελγίου, Ολλανδίας και Γερμανίας. Στις 29 Ιανουαρίου 1944, τα καταδιωκτικά της 4th FG συνόδευσαν 803 βομβαρδιστικά της 8ης Αεροπορικής Δύναμης σε μια επίθεση εναντίον της Φρανκφούρτης. Ο Σπύρος Πισσάνος πέτυχε μια διπλή νίκη πάνω απ το Άαχεν, εναντίον 2 γερμανικών καταδιωκτικών Me-109F της Μοίρας Δίωξης JG 2.
Στις αρχές του 1943 η Μοίρα του παρέλαβε τα νέα καταδιωκτικά P-51B Mustang, μεγάλης ακτίνας δράσης, και ο Πισσάνος στις 3 Μαρτίου 1943, βρέθηκε πάνω απ το Βερολίνο, συμμετέχοντας με τον νέο τύπου αεροπλάνου αλλά τα ίδια διακριτικά στην υποστήριξη του πρώτου βομβαρδισμού της USAF στην γερμανική πρωτεύουσα, που τελικά ματαιώθηκε λόγω κακοκαιρίας. Είχε ήδη 8 καταρρίψεις, όταν στις 5 Μαρτίου 1944 η Μοίρα του συνόδευσε βομβαρδιστικά εναντίον στόχων στην Ν. Γαλλία. Κατάφερε να καταρρίψει δυο ακόμα Me-109F αλλά στην επιστροφή η μηχανή του σταμάτησε, με αποτέλεσμα να προσγειώσει ανώμαλα το αεροπλάνο του στα περίχωρα της Χάβρης. Κρύφτηκε με τη βοήθεια των Γάλλων Μακί, εντάχτηκε στις δυνάμεις τους και πολέμησε μαζί τους για έξι μήνες, ενώ ταυτόχρονα εκτελούσε χρέη πράκτορα πληροφοριών για την OSS με σκοπό τον εντοπισμό στόχων για την αεροπορία. Μετά τις μάχες του Παρισιού επέστρεψε στον Αμερικανικό Στρατό, αλλά τότε πληροφορήθηκε ότι λόγω της συνεργασίας του με την Αντίσταση δεν θα του επιτρεπόταν πλέον να πετάξει, από φόβο μην αιχμαλωτιστεί και υποκύψει προδίδοντας τους συνεργάτες του. Έτσι προβιβάστηκε σε Σμηναγό και στάλθηκε σαν δοκιμαστής αεροπλάνων στις ΗΠΑ ως το τέλος του πολέμου.
Μεταπολεμική δράση
Ο Σ. Πισσάνος ήταν ένας από τους 3 πρώτους πιλότους που δοκίμασαν το πρώτο αμερικανικό αεριωθούμενο F-80. Στη συνέχεια δοκίμασε να συνεχίσει την καριέρα του στην Πολιτική Αεροπορία και έγινε πιλότος τετρακινητήριων επιβατικών αεροπλάνων στην TWA, αλλά σύντομα του προσφέρθηκε προαγωγή και νέα θέση δοκιμαστή αεριωθουμένων στην USAF. Πέταξε σχεδόν όλα τα μοντέλα των νέων καταδιωκτικών απ’ το F-84 ως και τα F-102, F-106 και F-4 Phantom αργότερα. Κατόπιν υπηρέτησε με τον βαθμό του Αντισυνταγματάρχη σε διάφορες διοικήσεις και τα τελευταία 3 χρόνια της υπηρεσίας του βρέθηκε στην Ελλάδα με σκοπό να βοηθήσει στην ένταξη των Phantom F-4E στην Ελληνική Πολεμική Αεροπορία.
Συνταξιοδοτήθηκε το 1974, οπότε και επέστρεψε στις ΗΠΑ, στην οικία του στο Σαν Ντιέγκο. Κατά καιρούς επισκεπτόταν την Ελλάδα για να δει την αδελφή του που μένει στα Λιόσια και για να ξανακάνει εκείνη την παλιά διαδρομή του ηλεκτρικού σιδηροδρόμου που τον οδηγούσε στην Κηφισιά και το Τατόι. Πέθανε στο Σαν Ντιέγκο σε ηλικία 96 ετών, στις 6 Ιουνίου 2016, και άφησε πίσω του τη σύζυγό του Σοφία κι ένα δισέγγονο.
Εξωτερικοί σύνδεσμοι
