Όταν το ποδόσφαιρο συνάντησε τον Ερντογάν ή πως (και ) ο αθλητισμός εξυπηρετεί τους στόχους της κατοχικής Τουρκίας.

Θεοφάνης Μαλκίδης

Όταν το ποδόσφαιρο συνάντησε τον Ερντογάν ή πως (και ) ο αθλητισμός εξυπηρετεί τους στόχους της κατοχικής Τουρκίας.

Σε συνέντευξή του σε ιταλική εφημερίδα  ο Τούρκος συγγραφέας, βραβευμένος με  Νόμπελ  Ορχάν Παμούκ,  είχε σημειώσει  πως ο δικτάτορας Αντόνιο Σαλαζάρ χρησιμοποιούσε το ποδόσφαιρο ως «όπιο» για να ελέγχει τους Πορτογάλους. Για την Τουρκία όμως  ο Παμούκ  ανέφερε την εξής αποκαλυπτική παραδοχή: « το ποδόσφαιρο μακάρι να ήταν το όπιο του λαού, είναι, αντιθέτως, μια μηχανή παραγωγής εθνικισμού, ξενοφοβίας και αυταρχικής νοοτροπίας. Και δεν έχει σημασία ποιος αναδεικνύεται νικητής γιατί ο εθνικισμός τρέφεται με καταστροφές, είτε είναι σεισμοί είτε είναι πόλεμοι, είτε ποδοσφαιρικοί αγώνες».

Ορθά επισημαίνει ο Παμούκ την ευθεία σχέση του ποδοσφαίρου με τους μηχανισμούς του κράτους και του παρακράτους στην κατοχική Τουρκία.  Εκτός βεβαίως από τη συνεχώς προβαλλόμενη εικόνα ότι ο Ερντογάν ήταν  και αυτός ποδοσφαιριστής και ότι ο «μεγάλος τιμονιέρης» μπορεί να κάνει ακόμη και «ποδιές» πριν από την έναρξη μεγάλων ποδοσφαιρικών αγώνα, οφείλουμε να σημειώσουμε ένα (από τα χιλιάδες) σημεία της χρησιμοποίησης του ποδοσφαίρου από τον τουρκικό εθνικσιμό.

Η Μπασακσεχίρ, είναι η ποδοσφαιρική ομάδα της Κωνσταντινούπολης η οποία  αποχώρησε πριν τρία χρόνια από  αγώνα του Τσάμπιονς Λιγκ με την Παρί Σεν Ζερμέν γιατί, όπως ανέφερε, δέχθηκε ρατσιστική επίθεση.

Το περιστατικό με τη «ρατσιστική» επίθεση που αναφέραμε ήρθε στην κατάλληλη στιγμή για τα Γκεμπελικής έμπνευσης  επικοινωνιακά μέσα του Ερντογάν: σε γαλλικό έδαφος,  ένας διαιτητής της Ευρωπαϊκής Ομοσπονδίας Ποδοσφαίρου ( UEFA)  «επιτίθεται» σε  μέλος τουρκικού συλλόγου, τη στιγμή που η Άγκυρα κατηγορεί την Ευρωπαϊκή Ένωση για «ρατσισμό», ενώ η Παρί η οποία στήριξε από την πρώτη στιγμή τον τουρκικό σύλλογο και αποχώρησε  από τον αγώνα, ανήκει στον Εμίρη του Κατάρ, δηλαδή το πιο στενό σύμμαχο και χρηματοδότη του Ερντογάν. Διαβάζεται και ως θεωρία συνωμοσίας ή τυχαίο γεγονός ή ως υπερβολή, αλλά σίγουρα για όσους παρακολουθούν και έχουν γνώσεις για την Τουρκία και τον Ερντογάν δε συμβαίνει τίποτα από όλα αυτά !

Η Μπασακσεχίρ δεν είναι ένας οποιοσδήποτε ποδοσφαιρικός σύλλογος, αλλά αποτελεί το «όπλο» του  καθεστώτος και χρηματοδοτείται από πολιτικούς και οικονομικούς υποστηρικτές του Ερντογάν.

Ειδικότερα οι κύριοι χορηγοί της ομάδας  Μπασακσεχίρ έχουν στενούς δεσμούς με το καθεστώς και ειδικότερα η  Medipol, ένα δίκτυο κλινικών και νοσοκομείων υγείας, ιδρύθηκε από τον πρώην  υπουργό Υγείας του Ερντογάν, Φαχρετίν Κόκα, ενώ το νέο αεροδρόμιο της Κωνσταντινούπολης που συνορεύει με το γήπεδο  θεωρείται το έργο –σύμβολο της ευμάρειας και της ευημερίας που έφερε ο Ερντογάν στην Τουρκία.

Η Μπασακσεχίρ είναι το  σωματείο το οποίο αναδείχθηκε ως αντίπαλο δέος  μετά τις αντικυβερνητικές διαδηλώσεις της πλατείας Τακσίμ το 2013 στις οποίες έπαιξαν σημαντικό ρόλο οι οπαδοί των τριών ομάδων της Κωνσταντινούπολης, της Φενερμπαχτσέ, της Γαλατασαράι και  της Μπεσίκτας, οι οποίοι ζητούσαν ελευθερία και δημοκρατία.

Η Μπασακσεχίρ , η οποία σύμφωνα με τους Financial Times είναι « η πιο  φιλοκυβερνητική ομάδα της Τουρκίας»,   υιοθέτησε στην εμφάνισή της  τα χρώματα του κυβερνώντος κόμματος (AKP)  – πορτοκαλί και μπλε –, πριν από την έναρξη των εντός έδρας αγώνων, τα μέλη των ποδοσφαιρικών ακαδημιών, παιδιά, έφηβοι και νέοι εμφανίζονται με στολές Οθωμανών στρατιωτών (!), ενώ στις γιγαντοοθόνες του γηπέδου προβάλλονται εικόνες τουρκικών μαχητικών αεροσκαφών που πλήττουν στόχους στη Συρία !

Στα γραφεία της  ομάδας καθώς και στο προπονητικό της κέντρο υπάρχουν παντού φωτογραφίες του Ερντογάν, ο οποίος έχει διορίσει στο προεδρείο της ομάδας τον  συγγενή του και  πρώην στέλεχος του ΑΚΡ Γκοσκέλ Γκουμουσάντ.

Όταν το 2014 έγιναν τα εγκαίνια του γηπέδου της ομάδας, γήπεδο το οποίο έλαβε την ονομασία ενός ακόμη υποστηρικτή του Ερντογάν, του γνωστού Τούρκου προπονητή  ο οποίος φωτογραφήθηκε περιχαρής κάνοντας το σήμα των Γκρίζων Λύκων μετά από νίκη της ομάδας του Φατίχ Τερίμ,  ο Ερντογάν  ως παλιός ποδοσφαιριστής, πήρε μέρος σε έναν αγώνα επίδειξης.

Ο πρόεδρος της κατοχικής Τουρκίας ο οποίος  υπερηφανεύεται για τους πέντε τίτλους που κέρδισε ως αρχηγός της ομάδας του Οργανισμού Τροχιοδρόμων και Διαχείρισης Σηράγγων της Κωνσταντινούπολης τη δεκαετία του 1970, αφού σκόραρε ένα χατ τρικ (!), στη συνέχεια η Μπασακσεχίρ απέσυρε τη φανέλα της που φορούσε με το νούμερο 12, ενώ την ίδια στιγμή το τελετουργικό ολοκληρωνόταν από την εμφάνιση ενός υπερμεγέθους αγάλματός του, με χιλιάδες εκστασιασμένους οπαδούς να αλαλάζουν….. 

Κάτι ανάλογο δηλαδή με ότι έκαναν αντίστοιχα  καθεστώτα που χρησιμοποίησαν  και χρησιμοποιούν το ποδόσφαιρο (και γενικώς τον αθλητισμό) για να εξυπηρετήσουν  καθεστωτικούς στόχους:   από την πρώην Σοβιετική Ένωση και την πρώην ανατολική Γερμανία,  στην Αλβανία επί Ενβέρ Χότζα, στην  Αργεντινή του  Βιντέλα και τη Χιλή του Πινοσέτ, μέχρι  τη σημερινή Βόρεια Κορέα.

Έτσι (και ) το ποδόσφαιρο έχει μπει στην υπηρεσία του κρατικού και παρακρατικού μηχανισμού Ερντογάν και κάθε μέσο που φέρει το καθεστώς πιο κοντά στη επίτευξη των στόχων του είναι ευπρόσδεκτο!

Και ένα υστερόγραφο  με ελληνικό ενδιαφέρον: Πριν από δύο δεκαετίες είχε δολοφονηθεί από ανήλικο στην καθολική εκκλησία της Τραπεζούντας ο πάστορας Αντρέα Σαντόρο. Ο ανήλικος αφού αφέθηκε ελεύθερος μετά την πράξη του, πήγε στο γήπεδο της Τραπεζούντας (Τράμπζον)  Σπορ όπου αποθεώθηκε από  τους χιλιάδες «φιλάθλους» της ομάδας.  Η δολοφονία του  «άπιστου», επιβεβαίωσε τη διαπίστωση του Παμούκ για το ρόλο του ποδοσφαίρου στην Τουρκία, στην προώθηση του εθνικισμού, του ρατσισμού, της μισαλλοδοξίας!

Στο ίδιο γήπεδο πριν δύο χρόνια η Τραπεζούντα σπορ, μετεξέλιξη των ποδοσφαιρικών ομάδων που είχαν δημιουργήσει οι Έλληνες που ζούσαν στην πρωτεύουσα του Πόντου πριν τη Γενοκτονία, πήρε το πρωτάθλημα της Τουρκίας. Ο πρόεδρος της ομάδας για να ευχαριστήσει τους δύο Έλληνες (Μπακασέτα, Σιώπη) που συμμετείχαν στην κατάκτηση του τροπαίου, κάλεσε ένα διάσημο Πόντιο λυράρη από την Ελλάδα για να παίξει ποντιακή μουσική στη γιορτή, ανάμεσα στα κομμάτια και τον ύμνο της ομάδας που συμπεριλαμβάνει ποντιακή λύρα. Ωστόσο οι εθνικιστές της ομάδας διαμαρτυρήθηκαν εντόνως,  τρομοκρατώντας οποιονδήποτε θα ξέφευγε από την εθνικιστική πεπατημένη και έτσι  η διοίκηση της ομάδας αναγκάστηκε να συμμορφωθεί, για το καλό της,  στις νουθεσίες….