Ὁ Ντ. Μπαχτσελί, κυβερνητικὸς ἑταῖρος τοῦ Τ. Ἐρντογάν, μὲ χάρτην τῆς λεγομένης «Γαλάζιας Πατρίδας» ἔμπροσθεν πίνακος τοῦ σφαγέως τῶν Ἑλλήνων Κεμάλ. ΗΠΑ καὶ Ε.Ε. διστάζουν νὰ λάβουν θέσιν.
Ἑκατό χρόνια μετά τήν Μικρασιατικήν Καταστροφήν καί τήν Γενοκτονίαν: Ποῦ εὑρίσκεται ὁ Ἑλληνισμός;
ΤΩΝ ΠΟΛΙΤΩΝ ΚΟΙΜΩΜΕΝΩΝ ΕΘΝΟΜΕΙΟΔΟΤΑΙ ΕΠΑΓΡΥΠΝΟΥΝ
Ἀνίδεοι ἤ ἐξωνημένοι πολιτικοὶ ἔχουν ἐγκαταλείψει τὸν Θεὸν καὶ ἐπαφίενται εἰς τοὺς συμμάχους… τῆς Τουρκίας.
Τὸ Μικρασιατικόν, Βορειοηπειρωτικόν, Κυπριακόν καὶ Μακεδονικὸν εἶναι ἐνδεικτικὰ τί ἕπεται εἰς τὸ Αἰγαῖον, ἐὰν δὲν μετανοήσωμεν πνευματικὰ καὶ πολιτικά.
Τοῦ κ. Χαραλάμπους Μηνάογλου, Δρ. Ἱστορίας
Τὸ ἀκόλουθον κείμενον εἶναι ἀπομαγνητοφώνησις τῆς ὁμιλίας, τὴν ὁποίαν ἐπραγματοποίησεν ὁ κ. Μηνάογλου εἰς τὴν Π.Ο.Ε., διὰ τοῦτο ὁ ἀναγνώστης ἂς μὴ σταθῆ εἰς προφορικὰ ἀβλεπτήματα, ἀλλὰ ἂς διεισδύση εἰς τὸ βάθος τῶν ἱστορικῶν διεργασιῶν:
Κάνουμε μὲ πολὺ μεγάλη πιστότητα τὰ ἴδια λάθη ποὺ ὁδήγησαν καὶ 100 χρόνια πρὶν στὴν καταστροφή. Εἶναι γνωστὸ ὅτι ἡ Μικρασιατικὴ καταστροφὴ ἔλαβε χώρα τὸ 1922 στὸ πλαίσιο τοῦ Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου, οὐσιαστικὰ ὡς συνέχεια τοῦ Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου, ὅταν ἡ Ἑλλάδα, τὸ Ἑλληνικὸ κράτος προσπάθησε νὰ κάνει τὴν μεγάλη ἰδέα πραγματικότητα, στηριγμένο ὅμως σὲ λάθος βάση, δηλ. τὸ τί μπορεῖ νὰ κάνει ὁ Ἑλληνισμὸς καὶ τί μπορεῖ νὰ πετύχει ὁ Ἑλληνισμὸς εἶναι πάντοτε σὲ συνάρτηση μὲ τὴν πνευματική του κατάσταση καὶ κυρίως μὲ τὸ πόσο καθαρὸς μένει ἀπέναντι στὸν Θεό. Καθαρὸς πρωτίστως δογματικά, ἀλλὰ καὶ σὲ ὅλα τὰ ἄλλα ἐπίπεδα. Ὅταν ὁ Ἑλληνισμὸς ἐπηρεάζεται καὶ ἀναμειγνύεται ἀπὸ τὸ ἑλληνικὸ πνεῦμα τότε βέβαια καταστροφὲς τὸ περιμένουν καὶ σὲ τίποτα καλὸ δὲν μποροῦμε νὰ ἐλπίζουμε.
Τὰ πρῶτα 100 χρόνια ἀπὸ τὴν ἐπανάσταση τὸ ἑλληνικὸ κράτος, βρισκόταν σὲ μία κατάσταση θὰ τὴν ἔλεγα μισορθόδοξη, κατὰ τὸ ἥμισυ, δηλ. ὀρθόδοξη καὶ ὄχι μισώντας τὴν ὀρθοδοξία, κάποια πράγματα κατάφερε, μεγάλωσε καὶ ἔφτασε μέχρι τὴν ἐποχὴ τοῦ Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου νὰ κατέχει ἕνα κομμάτι αὐτῶν ποὺ τοῦ ἀνῆκαν ποὺ ἄλλοτε ἀνῆκαν, δηλ. στοὺς Ὀρθοδόξους προγόνους μας. Πάντοτε μέσα ἀπὸ τὴν ἱστορικὴ πραγματικότητα, ἀλλὰ ἔχοντας ὡς πραγματικὸ γνώμονα καὶ κατανοώντας οἱ Ὀρθόδοξοι Ἕλληνες ὅτι αὐτὰ τὰ πράγματα εἶναι ὥς ἕνα βαθμό, κατὰ κύριο λόγο θὰ ἔλεγα ἐγώ, δωρεὲς τοῦ Θεοῦ καὶ χαρίσματα τοῦ Θεοῦ. Δυστυχῶς ὅμως τὰ χρόνια ἀπὸ τὰ τέλη τοῦ 19ου αἰώνα ἰδικὰ ἀπὸ τὸ πρῶτα ἔτη τοῦ 20οῦ αἰώνα, ὅπου ἀρχίζει πλέον καὶ ἐνσκήπτει ὅλο καὶ περισσότερο ἡ ἔννοια τοῦ οἰκουμενισμοῦ μέσα στὴν Ὀρθοδοξία καὶ μέσα στὸ Ἑλληνικὸ κράτος βέβαια ἀλλὰ καὶ στὸν Ἑλληνισμὸ τῆς Ὀθωμανικῆς Αὐτοκρατορίας, θὰ ἀρχίσουν τὰ δεινὰ μὲ ἀποκορύφωμα βέβαια τὴν Μικρασιατικὴ Καταστροφὴ καὶ τὴν γενοκτονία.
Πέραν ἀπὸ τὰ προβλήματα αὐτὰ ποὺ ὑπῆρχαν καὶ ἐμφανίζονται ἤδη τότε στὸ ἐκκλησιαστικὸ ἐπίπεδο καὶ στὸ πολιτικὸ ἐπίπεδο θὰ ἐξαρτηθοῦμε ἀπόλυτα πάλι ἀπὸ τὶς δυτικὲς δυνάμεις καὶ θὰ προσπαθήσουμε ἀκολουθώντας τις καὶ μπερδεύοντας οὐσιαστικὰ τὰ δικά μας συμφέροντα μὲ τὰ δικά τους, ἐξυπηρετώντας στὴν πραγματικότητα τὰ δικά τους συμφέροντα θὰ ἀκολουθήσουμε μία πορεία, ἡ ὁποία δὲν εἶχε γυρισμό, ἦταν ἀναπόδραστο ὅτι θὰ ὁδηγοῦσε τουλάχιστον ἀπὸ τὸ 1920 καὶ μετὰ στὴν καταστροφή.
Τὸ πρῶτο καὶ κύριο εἶναι πὼς καὶ οἱ δύο πλευρὲς ποὺ τότε διαχειρίζονταν τὰ πολιτικὰ πράγματα τῆς χώρας δὲν εἴχαμε βέβαια τὴν πνευματικὴ κατάσταση, γιὰ νὰ μπορέσουμε νὰ τὰ φέρουμε σὲ ἕνα αἴσιο πέρας. Τὸ δεύτερο εἶναι ὅτι καὶ οἱ δύο παρέμειναν τραγικὰ ἀδιάφοροι, θὰ ἔλεγα, καὶ μιλάω καὶ γιὰ τοὺς Κωνσταντίνιους καὶ τοὺς Βενιζελικούς, αὐτὲς εἶναι οἱ δύο παρατάξεις ποὺ χειρίστηκαν τὰ πράγματα κατὰ τὴν Μικρασιατικὴ ἐκστρατεία. Ἔμειναν τραγικὰ θὰ ἔλεγα ἀδιάφοροι γιὰ τὰ συμφέροντα τοῦ Ἑλληνισμοῦ, ἰδίως τοῦ Μικρασιατικοῦ Ἑλληνισμοῦ, ἀλλὰ καὶ τοῦ ἰδίου τοῦ Ἑλληνικοῦ Κράτους καὶ κοίταξαν πῶς θὰ ἐξυπηρετήσουν τὴν δική τους πολιτικὴ ἐπικράτηση καὶ βέβαια τὰ συμφέροντα τῶν δυνάμεων, ποὺ θεωροῦσαν ὅτι τοὺς ἐξασφάλιζαν στὴν Ἑλλάδα τὴν δική τους πολιτικὴ ἐπικράτηση. Ἡ μὲν Κωνσταντινικὴ μερίδα ἔκανε ἐξ ἀρχῆς τὸ λάθος νὰ θεωρήσει ὅτι τὸν πόλεμο θὰ τὸν κέρδιζαν οἱ Γερμανοί, πρᾶγμα τὸ ὁποῖο ἀποδείχθηκε ὅτι εἴχανε λάθος, ὡς ἐκ τούτου αὐτοὶ εἴχανε λάθος, ἂς τὸ ποῦμε, ἐξ ἀρχῆς. Οἱ δὲ Βενιζελικοὶ ἔκαναν κάτι ἐπίσης ὀλέθριο, ταύτισαν τὰ ἑλληνικὰ συμφέροντα μὲ τὰ συμφέροντα τῆς Μεγάλης Βρετανίας. Ὑπῆρχε μία κάποια κοινότητα συμφερόντων, ἐδῶ στὴν περιοχὴ τῆς ἀνατολικῆς Μεσογείου, ἀλλὰ ἡ Βρετανία δὲν ἤθελε σὲ καμία περίπτωση ἐκείνη τὴν στιγμὴ νὰ κάνει τὴν Ἑλλάδα τὸν ἀποκλειστικὸ τουλάχιστον χωροφύλακά της στὴν Ἀνατολικὴ Μεσόγειο, ὅπως φαντάζονταν οἱ Βενιζελικοί. Βεβαίως οἱ Βενιζελικοὶ εἶχαν τί σωστὴ ἐπιλογὴ ὅτι οἱ Βρετανοὶ θὰ κέρδιζαν τὸν πόλεμο καὶ ὡς ἐκ τούτου ἡ Ἑλλάδα ἔμπαινε στὸ πλευρὸ τῶν νικητῶν, ἐκεῖνο στὸ ὁποῖο ὅμως ἔκαναν λάθος, ἐκεῖ ἔκαναν καὶ αὐτοὶ φοβερὴ ζημιὰ στὴν Πατρίδα, εἶναι ὅτι δὲν εἶχαν προσδιορίσει μέχρι ποῦ ταυτίζονταν τὰ Ἑλληνικὰ καὶ τὰ Βρετανικὰ συμφέροντα, ἐκείνη τὴν ἐποχὴ καὶ κυρίως τί μποροῦσε νὰ κάνει ἡ Ἑλλάδα ἀπὸ τὸ σημεῖο καὶ πέρα ποὺ δὲν ταυτίζονταν τὰ συμφέροντα τῶν δύο δυνάμεων. Δηλ. ὄντως οἱ Βενιζελικοὶ παρουσίαζαν ὅτι μὲ τὰ κοσμικὰ μάτια τῆς ἐποχῆς, ἦταν ἡ τελευταία περίοδος ποὺ θὰ μπορούσαμε νὰ διεκδικήσουμε τὴν μεγάλη ἰδέα, μὲ τὴν ἔννοια τῆς ἀπελευθέρωσης καὶ τῆς Μικρᾶς Ἀσίας τουλάχιστον. Αὐτὸ εἶναι ἀλήθεια, ἂν τὸ δοῦμε καθαρὰ κοσμικά, ὄντως αὐτὸ φαινόταν ἐκείνη τὴν ἐποχὴ ὅτι ἐκεῖ ξαναχαράσσονταν τὰ σύνορα καὶ θὰ ἔμεναν ἂν ὄχι γιὰ πάντα, γιὰ πάρα – πάρα πολὺ καιρὸ σταθερά. Μπῆκαν στὸ πόλεμο μὲ τοὺς Ἐγγλέζους, κέρδιζαν τὸν πόλεμο οἱ Ἐγγλέζοι, ἀλλὰ τὸ θέμα εἶναι μετὰ τί παίρνει ἡ Ἑλλάδα καὶ τί μπορεῖ νὰ καταλάβει ἀπὸ τὴν Μικρὰ Ἀσία. Ἐδῶ ἐξ ἀρχῆς καὶ οἱ Βενιζελικοὶ περίμεναν τὴν βοήθεια τῶν Ἐγγλέζων. Μία βοήθεια τὴν ὁποία οἱ Ἐγγλέζοι δὲν εἶχαν κανένα λόγο νὰ μᾶς παράσχουν, ἀντιθέτως εἶχαν κάθε λόγω νὰ χρησιμοποιήσουν τὸν ἑλληνικὸ στρατό, γιὰ νὰ καταστρέψουν τὸν Κεμάλ, αὐτὸν τὸν νέο ἡγέτη τῆς Τουρκίας, ὁ ὁποῖος ἀντιδροῦσε στὴν παράδοση τοῦ Σουλτάνου. Ὁ Σουλτᾶνος εἶχε παραδοθεῖ στὶς δυνάμεις τῆς Ἀντὰντ στὴν συμμαχία τῶν Ἐγγλέζων, ὑπέγραψε καὶ τὴν Συμφωνία τῶν Σεβρῶν, ὅμως στὸ ἐσωτερικὸ ὁ ἐθνικιστὴς ἡγέτης τῆς Τουρκίας, κατὰ βάση ἄθεος, περίεργες κατὰ βάση μεταφυσικὲς ἀντιλήψεις, δημιουργοῦσε ἕνα ἀντάρτικο στρατό, γιὰ νὰ πολεμήσει οὐσιαστικὰ γιὰ τὴν ἀπελευθέρωση τῆς Τουρκίας, τὴν ὁποία θεωροῦσε ὅτι ὁ Σουλτᾶνος εἶχε πουλήσει στοὺς ξένους. Αὐτὸ γιὰ νὰ τὸ σταματήσουν οἱ Ἐγγλέζοι ἔβαλαν μπροστά, ἀρχικὰ ὑπῆρχαν καὶ οἱ τρεῖς σύμμαχοι στὴν Μικρὰ Ἀσία. Ἕλληνες, Γάλλοι καὶ Ἰταλοί, ἀλλὰ βέβαια ἐκεῖνοι ποὺ ἦταν πιὸ πολὺ ἐξαρτημένοι ἀπὸ τοὺς Ἐγγλέζους εἴμασταν ἐμεῖς τόσο τὴν περίοδο ποὺ κυβερνοῦσαν οἱ Βενιζελικοὶ μέχρι τὸν Νοέμβρη τοῦ ’20 ὅσο καὶ γιὰ λόγους ποὺ θὰ ἐξηγήσω ἀμέσως μετὰ καὶ τὸ διάστημα ποὺ ἀνέλαβαν οἱ Κωνσταντινικοὶ ποὺ θεωρητικὰ ἦταν ἐχθροὶ τῶν Ἐγγλέζων, καθὼς στὸν Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο ὁ Κωνσταντῖνος ἦταν μὲ τοὺς Γερμανούς, ἀλλὰ ὅταν βρέθηκαν καὶ αὐτοὶ στὴν ἐξουσία, ἀναγκάστηκαν στὴν οὐσία, νὰ περιμένουν βοήθεια ἀπὸ τοὺς Ἐγγλέζους. Ἐπειδὴ ἐκεῖνοι ἦταν οἱ μόνοι ποὺ μποροῦσαν νὰ τοὺς τὴν δώσουν, δηλ. μὲ τὸ ποὺ ἐπανῆλθε ὁ Κωνσταντῖνος τὸν Νοέμβρη τοῦ ’20 οἱ δυνάμεις τῆς Ἀντὰντ οἱ ὑπόλοιπες, ἰδίως οἱ Γάλλοι καὶ οἱ Ἰταλοὶ θεώρησαν ὅτι δὲν εἶχαν πλέον καμία συμμαχικὴ ὑποχρέωση ἀπέναντι σὲ ἐμᾶς. Ἄρχισαν νὰ μᾶς ἀντιμετωπίζουν ὡς ἐχθρούς, ἐπειδὴ ἀκριβῶς θεωροῦσαν ὅτι ἡ Ἑλλάδα εἶχε ἐπιλέξει τὸ Γερμανὸ φιλοβασιλιὰ Κωνσταντῖνο καὶ γι’ αὐτὸ τὸ λόγο μέσα σὲ ἕνα χρόνο ἄρχισαν τὶς διαπραγματεύσεις ἀμέσως καὶ μέχρι τὰ μέσα τοῦ ’21 εἶχαν ὑπογράψει καὶ συμφωνίες μὲ τὸν Κεμάλ, μὲ τὶς ὁποῖες συμφωνίες πέρνανε εὐνοϊκὴ οἰκονομικὴ μεταχείριση γιὰ τοὺς ἐμπόρους τους στὸ μελλοντικὸ κράτος ποὺ θὰ δημιουργοῦσε ὁ Κεμὰλ παρέχοντας ἐκείνη τὴ στιγμὴ στρατιωτικὸ ὑλικό, τὸ ὁποῖο εἶχε ἄμεσα ἀνάγκη.
Ἔτσι λοιπὸν οἱ μόνοι δυνητικοὶ σύμμαχοι…, οἱ Γερμανοὶ ἦταν ἡττημένοι, ἡ Ρωσία βρισκόταν πλέον στὰ νύχια τοῦ Κομμουνισμοῦ, ἄρα λοιπὸν ἡ μόνη ἐκείνη τὴν στιγμὴ σύμμαχη δύναμη καὶ γιὰ τοὺς Κωνσταντινικοὺς ἐμφανίζονταν οἱ Βρετανοί, οἱ ὁποῖοι βέβαια καὶ ἐκεῖνοι δὲν θὰ ἔκαναν κάτι, ἀκόμα καὶ τὴν οἰκονομικὴ βοήθεια ποὺ καὶ ὁ Βενιζέλος τοὺς εἶχε ζητήσει, δὲν τὴν παρεῖχαν ποτὲ πρὸς τὴν Ἑλλάδα, πολλῷ δὲ μᾶλλον στρατιωτική. Νὰ ξεκαθαρίσω ὅτι δὲν θὰ ἔμπαιναν ἐκεῖνοι στὸ ἐσωτερικὸ νὰ κυνηγήσουν τὸν Κεμάλ, αὐτὸ θὰ τὸ ἄφηναν νὰ τὸ κάνουμε ἐμεῖς, ἀλλὰ δὲν ἔδιναν οὔτε τελικὰ τὴν οἰκονομικὴ ἐνίσχυση ποὺ εἶχε ζητήσει καὶ ὁ Βενιζέλος, ζητοῦσαν καὶ οἱ Κωνσταντινικοὶ στὴ συνέχεια καὶ τὸ μόνο ποὺ ἔκαναν ἦταν νὰ λένε ὅτι θὰ διαμεσολαβήσουν γιὰ μία συνθηκολόγηση ἀνάμεσα στὴν Ἑλλάδα καὶ τὸν Κεμάλ. Μία συνθηκολόγηση βέβαια τὴν ὁποία ὁ Κεμὰλ δὲν εἶχε κανένα λόγο νὰ δεχθεῖ. Ὁ Κεμὰλ ἤξερε ὅτι ὁ χρόνος ἐκείνη τὴ στιγμὴ ἀπὸ τὶς ἀρχὲς τοῦ ’21 καὶ εἰδικά, ὅταν ὑπέγραφε καὶ τὶς συμφωνίες μὲ Γάλλους καὶ Ἰταλούς, δούλευε ὑπέρ του. Κάθε μέρα ὁ Κεμὰλ κέρδιζε κόσμο, ἔπειθε δηλαδὴ τοὺς ταλαίπωρους ἐκεῖ Μουσουλμάνους τῆς Ἀνατολίας νὰ πᾶνε στὸν στρατό του χωρὶς νὰ γνωρίζουν καὶ αὐτοὶ τί τοὺς ξημέρωνε μὲ αὐτὸν τὸν νέο ἡγέτη, τὸν μοντέρνο, ἀλλὰ μὴ ἔχοντας καὶ αὐτοὶ καμία ἄλλη ἐπιλογὴ καὶ ἀπὸ τὸ νὰ ὑποταχθοῦν τελικὰ στοὺς Ἕλληνες, προτιμοῦσαν τὸν Κεμὰλ ὡς τὸ λιγότερο κακό.
Ὁ Κεμὰλ λοιπὸν μέρα μὲ τὴν μέρα αὔξανε τὸν στρατό του. Μέρα μὲ τὴν μέρα κέρδιζε συμμαχίες, ὅπως εἶπα Γάλλους, Ἰταλούς. Ἡ δημιουργούμενη τότε Σοβιετικὴ Ἕνωση, μπολσεβίκοι, τὸν ἐνίσχυσαν μὲ στρατιωτικὸ ὑλικὸ καὶ χρήματα. Ἡ Ἀμερικὴ ἐπίσης τὸν ἐνίσχυε μὲ στρατιωτικὸ ὑλικὸ καὶ χρήματα καὶ εἶναι μία ἐποχὴ ποὺ ἀκριβῶς ὅλοι δείχνουν τὸ πραγματικό τους πρόσωπο πρὸς τὴν Ἑλλάδα. Εἶναι μία ἐποχὴ πού, ξεκάθαρα τὸ ’21 ὅλοι οἱ ὑποτιθέμενοι σύμμαχοι ἔδειξαν πῶς ἐννοοῦν τὴν συμμαχία μὲ τὴν Ἑλλάδα καὶ γιατί τὸ ἔδειξαν τότε; Γιατί ἡ Ἑλλάδα ἐκείνη τὴ στιγμὴ θὰ ἔκανε κάτι μεγάλο. Ἂν ἡ Ἑλλάδα τὸ ’21 τὸ ’22 ἐπικρατοῦσε καὶ κρατοῦσε καὶ τὶς δύο πλευρὲς τοῦ Αἰγαίου, αὐτὸ ἀπὸ μόνο του, ἡ κατοχὴ καὶ τῶν δύο πλευρῶν τοῦ Αἰγαίου τὸ 1922, καθιστοῦσε ὁποιαδήποτε χώρα τὴν εἶχε μεγάλη δύναμη. Ἡ γεωπολιτικὴ κατάσταση τοῦ κόσμου ἦταν τέτοια, ποὺ ὁ ἔλεγχος καὶ στὶς δύο πλευρὲς τοῦ Αἰγαίου θὰ ἐξύψωνε τὴν Ἑλλάδα σὲ μία ἀπὸ τὶς μεγάλες δυνάμεις καὶ αὐτὸ ἀκριβῶς οἱ ὑποτιθέμενοι φίλοι μας, αὐτοὶ ποὺ μάθαμε στὰ χρόνια τῆς ἀγγλοκρατίας τοῦ 19ου αἰώνα καὶ τῆς Ἀμερικανοκρατίας τοῦ 20οῦ νὰ ὀνοματίζουμε ὡς φίλους καὶ συμμάχους καὶ οἱ ὁποῖοι εἶναι στὴν πραγματικότητα οἱ χειρότεροι ἐχθροί, ἔδειξαν ἀκριβῶς τότε τὸ πραγματικό τους πρόσωπο. Οἱ πάντες λοιπὸν στρέφονται κατὰ τῆς Ἑλλάδας, οἱ πάντες ἐνισχύουν τὸν Κεμὰλ καὶ ἐμεῖς δὲν ἔχουμε σχέδιο τί μποροῦμε νὰ κάνουμε στὴν Μικρὰ Ἀσία καὶ αὐτὸ βέβαια ἐπαναλαμβάνω οἱ Κωνσταντινικοὶ ἔτσι καὶ ἀλλιῶς δὲν θὰ περίμενε κανεὶς ἀπὸ τοὺς Κωνσταντινικοὺς νὰ ἔχουν καταστρώσει ἕνα τέτοιο σχέδιο, τὴν στιγμὴ ποὺ ἐκεῖνοι εἶχαν ἀπὸ τὴν ἀρχὴ πάρει τὴν λάθος ἐπιλογὴ νὰ ὑποστηρίξουν τοὺς Γερμανοὺς σ’ αὐτὸ τὸν Πόλεμο, ἀλλὰ οὔτε καὶ οἱ Βενιζελικοὶ εἶχαν τὴν ὁποιαδήποτε σκέψη, τὸ ὁποιοδήποτε ἐναλλακτικὸ σχέδιο καταστρώσει γιὰ τὸ τί γίνεται ἂν καὶ οἱ Ἐγγλέζοι μᾶς γυρίσουν τὴν πλάτη, τί γίνεται ἂν καὶ οἱ Ἐγγλέζοι τελικὰ δὲν θέλουν ἡ Ἑλλάδα νὰ κρατήσει καὶ τὶς δύο πλευρὲς τοῦ Αἰγαίου, τί μποροῦμε νὰ κερδίσουμε, μέχρι ποῦ. Δὲν ὑπῆρχε κανένας τέτοιος σχεδιασμὸς καὶ θὰ φθάσουμε πλέον τὸ 22, ὅπου ἡ Ἑλλάδα εἶναι μὲ τὴν πλάτη στὸν τοῖχο, τὸ ἑλληνικὸ κράτος χρεωκοπεῖ.
Ὄντως τὸν Μάρτιο τοῦ 22 στὴν κρισιμότερη καμπὴ τῆς Μικρασιατικῆς ἐκστρατείας τὸ Ἑλληνικὸ κράτος χρεωκόπησε, μία ἀπὸ τὶς ἀρκετὲς χρεωκοπίες ποὺ ἔχει ὑποστεῖ τὸ ἑλληνικὸ κράτος ἐπῆλθε τότε, δὲν μποροῦσε νὰ πραγματοποιήσει ὁποιαδήποτε πληρωμὴ καὶ ἐπινοήθηκε καὶ τότε ἡ «πατέντα» νὰ βγοῦν ἴσως κάποιοι μῆνες, κόπηκε τὸ νόμισμα στὴ μέση καὶ τὸ μισὸ πῆγε ὑποχρεωτικὰ στὴν Ἐθνικὴ Τράπεζα ὡς ὁμολογία, πρᾶγμα τὸ ὁποῖο ἐπαναλαμβάνω ἦταν ἕνα οἰκονομικὸ τρίκ, ἕνα νομισματικὸ τρίκ, τὸ ὁποῖο ἔδινε ἁπλῶς κάποιους μῆνες παράτασης στὴ χρεωκοπία. Αὐτὸ εἶναι ποὺ πολλοὶ λένε ἡ προέλαση πέρα ἀπὸ τὸ Σαγκάριο ἦταν μία αὐτοκτονία, ἦταν κάτι τὸ ὁποῖο δὲν μποροῦσε πράγματι νὰ κερδηθεῖ μὲ τίποτα, ὄντως ἔτσι εἶναι. Ἀπὸ τὴν ἄλλη ὅμως ἡ ἐπιλογὴ ἐκείνη τὴν στιγμὴ ἦταν νὰ τὰ μαζεύαμε καὶ νὰ φεύγαμε ἀμαχητὶ ἀπὸ τὴν Μικρὰ Ἀσία, ἡ ἄλλη ἐπιλογὴ ἦταν αὐτή. Ἡ ἄλλη ἐπιλογή, αὐτὸ ποὺ ἔγινε δηλαδή, ἦταν νὰ κάνουμε αὐτὸ τὸ ἀπονενοημένο διάβημα ἐλπίζοντας ὅτι θὰ φθάναμε στὶς βάσεις τοῦ στρατοῦ τοῦ Κεμάλ. Θὰ τὶς καταστρέφαμε, θὰ τὶς διαλύαμε τελείως αὐτὸν τὸν ἀντάρτικο στρατό, ποὺ εἶχε δημιουργήσει τὴν τελευταία τριετία ὁ Μουσταφὰ Κεμάλ.
Βεβαίως γιὰ κάτι τέτοιο δὲν ἐπαρκοῦσαν οἱ στρατιωτικὲς δυνάμεις ποὺ διαθέταμε, νὰ κρατήσουμε δηλαδὴ ἕνα μέτωπο ἀπὸ τὰ παράλια τοῦ Αἰγαίου μέχρι τὴν Ἄγκυρα καὶ ἐπίσης ἦταν καταστροφή. Ξεκίνησε ἡ τουρκικὴ ἀντεπίθεση καὶ ὁ ἑλληνικὸς στρατὸς βρέθηκε σὲ μία ἄτακτη ὑποχώρηση, οἱ Τοῦρκοι κατέστρεφαν, δολοφονοῦσαν μέχρι νὰ φθάσουν στὴν Σμύρνη, ὅπου ἐκεῖ τὸν Σεπτέμβρη τοῦ ’20 παίχθηκε ὄχι ἀκριβῶς ἡ τελευταία πράξη τοῦ δράματος, ἡ τελευταία πράξη ἀπὸ πλευρᾶς στρατιωτικῆς, γιατί τὸ δρᾶμα τῶν Μικρασιατῶν κράτησε τουλάχιστον μέχρι τὸ ’25, ὅταν ἔφυγαν καὶ οἱ τελευταῖες ὀργανωμένες κοινότητες καὶ πάρα πολλοὶ ἄλλοι δυστυχῶς ἀναγκάστηκαν νὰ ἐξισλαμισθοῦν, γιὰ νὰ μὴ φύγουν ἢ δὲν μποροῦσαν καὶ νὰ φύγουν ἀπὸ κάποιες συγκεκριμένες περιοχές.
Εἶναι φοβερὸ αὐτὸ τὸ ὁποῖο ὑπέστη ὁ Μικρασιατικὸς Ἑλληνισμός. Πρέπει νὰ γνωρίζουμε ὅτι στὶς μέρες μας παρὰ τὴν τουρκικὴ προπαγάνδα, ἡ ὁποία εἶναι κυρίαρχη βεβαίως στὸν δημόσιο λόγο στὴν Ἑλλάδα καὶ ἀκοῦς πολλοὺς νὰ λένε μέχρι καὶ ὑπουργοὺς ὅτι δὲν ἦταν γενοκτονία αὐτὸ τὸ ὁποῖο ἔγινε, ἦταν κάτι ἄλλο, ἦταν κάτι λιγότερο ἀπὸ γενοκτονία. Ἡ πραγματικότητα εἶναι ὅτι, δὲν εἶναι ἀναγνωρισμένη μόνο μὲ τὶς ἀποφάσεις, ποὺ εὐτυχῶς βγῆκαν τὸ ’94 καὶ ἀπὸ τὴν ἑλληνικὴ βουλὴ ὡς γενοκτονία, αὐτὸ τὸ ὁποῖο ἔγινε καὶ στοὺς Ἕλληνες τῆς Μικρᾶς Ἀσίας, ἀλλὰ ἀπὸ τὴν διεθνῆ ἕνωση ἱστορικῶν γιὰ τὶς γενοκτονίες. Στὴν International Association of Genocide Scholars εἶναι ἀναγνωρισμένη ὡς μία ἀπὸ τὶς 12 ἢ 13 περιπτώσεις ποὺ ἡ Διεθνὴς αὐτὴ ἐπιστημονικὴ ἕνωση ἀναγνωρίζει ὅτι ἐμπίπτουν στὴν λογικὴ τῆς γενοκτονίας. Ἂν θέλει κανεὶς μπορεῖ νὰ μπεῖ στὴν ἱστοσελίδα αὐτῆς τῆς International Association of Genocide Scholars καὶ νὰ δεῖ ἐκεῖ κάπου γράφει resolutions εἶναι οἱ ἀποφάσεις ποὺ ἔχουν βγεῖ γιὰ ὅλες τὶς περιπτώσεις ποὺ ὑπῆρχαν διαφορετικὲς ἀπόψεις ἀνάμεσα στοὺς εἰδικοὺς μία ἀπὸ αὐτὲς ἀφορᾶ ἀκριβῶς τὴ γενοκτονία τῶν Ἑλλήνων τοῦ Πόντου τῆς Μικρᾶς Ἀσίας καὶ τῶν Ἀσσυρίων ἀπὸ τὴν ὀθωμανικὴ αὐτοκρατορία κατὰ τὸν πρῶτο Παγκόσμιο Πόλεμο. Ἀκριβῶς ἔτσι εἶναι ὁ τίτλος ἐκεῖ. Μπορεῖ νὰ τὸ δεῖ κανείς. Εἶναι βεβαίως, κάτι δηλαδὴ πέραν κάθε ἀμφιβολίας, δὲν ὑπάρχει ἀμφιβολία, ὅτι αὐτὸ ποὺ ἔγινε δὲν ἦταν ἁπλῶς ἕνας διωγμός, δὲν ἦταν ἁπλῶς μία βία ποὺ χρησιμοποίησε ὁ κεμαλικὸς στρατός, γιὰ νὰ διώξει τοὺς Ἕλληνες, ἀλλὰ ἦταν μία προσπάθεια συνειδητῆς ἐξόντωσης.
Βεβαίως γιὰ νὰ χαρακτηριστεῖ γενοκτονία δὲ χρειάζεται νὰ ἐξοντωθοῦν ὅλοι, ἀλλὰ ἦταν σαφὲς ὅτι ὁ Κεμὰλ διώκει τοὺς Ἕλληνες, ἐπειδὴ ἦταν Ἕλληνες καὶ ἄλλωστε τὸ εἶχε δηλώσει ἀπὸ τὸ ’19, ὅταν ξεκινοῦσε τὸ κίνημά του ὅτι στὴν Τουρκία θὰ μείνουμε μόνο Τοῦρκοι. Ἄρα λοιπὸν ὅλοι οἱ ἄλλοι, οἱ 50 περίπου λαοί, ποὺ διαβιοῦσαν στὴν Μικρὰ Ἀσία τὸ ’19 ἔπρεπε νὰ ἐξαφανισθοῦν ὡς καὶ ἐν πολλοῖς ἔχουν ἐξαφανισθεῖ στὶς μέρες μας. Τὸ τουρκικὸ κράτος εἶναι ἕνα κράτος γενοκτόνο, ἕνα κράτος τὸ ὁποῖο ἔχει διαπράξει παραπάνω ἀπὸ μία γενοκτονίες. Δὲν μιλᾶμε τώρα γιὰ τοὺς Ἀρμένιδες, οἱ ὁποῖοι δὲν εἴχανε καὶ κανένα κράτος νὰ τοὺς ὑποστηρίξει, γι’ αὐτὸ καὶ πλήρωσαν μὲ ἀκόμα μεγαλύτερο ποσοστὸ τοῦ πληθυσμοῦ τους σὲ ἀπώλεια ἀπὸ τὸν διπλὸ διωγμό, γιατί οἱ Ἀρμένιδες οὐσιαστικὰ βρῆκαν καὶ τοὺς κομμουνιστὲς ἀπέναντί τους, τοὺς μπολσεβίκους, πολλῷ δὲ μᾶλλον ὁ κύριος ὄγκος τους διαβιοῦσε στὴν Ὀθωμανικὴ αὐτοκρατορία τότε καὶ ἐκεῖ εἶχαν περισσότερα ἀπὸ δύο ἑκατομμύρια θύματα κατὰ τὴν περίοδο τοῦ Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου. Ἡ Μικρασιατικὴ καταστροφὴ λοιπὸν καὶ ἡ γενοκτονία ποὺ ἀκολούθησε φέρνει μαζὶ μὲ τὴν συνθήκη τῆς Λωζάννης καὶ τὸ σύμφωνο περὶ ἀνταλλαγῆς πληθυσμῶν, ποὺ ὑπογράφεται τὸ ’23. Εἶναι ἀκριβῶς 100 χρόνια ἀπὸ φέτος, καὶ μάλιστα τὸ σύμφωνο περὶ ἀνταλλαγῆς περιγράφεται τέτοιες μέρες τοῦ Γενάρη φέρνει τὴν ὑποχρεωτικὴ ἀνταλλαγὴ τῶν πληθυσμῶν. Προσέξτε ἐδῶ αὐτὸ ἴσως εἶναι τὸ μεγαλύτερο πάθημα γιὰ τὸν Ἑλληνισμὸ ἀπὸ ὅλη τὴν διαδικασία τῆς Μικρασιατικῆς ἐκστρατείας καὶ τῆς καταστροφῆς. Οὔτε ἡ ἴδια ἡ στρατιωτικὴ ἧττα στὴν Μικρὰ Ἀσία οὔτε ἡ χρεωκοπία οὔτε κἄν ἡ γενοκτονία, ποὺ ὑπέστη ὁ Μικρασιατικὸς Ἑλληνισμὸς μὲ τὶς πολλὲς ἑκατοντάδες θύματα εἶναι τόσο σπουδαῖες καὶ ἔχουν τόσο μακροχρόνια ἀντίκτυπο ὅσο ἀκριβῶς αὐτὴ ἡ ἀπόφαση τῆς ἀνταλλαγῆς τῶν πληθυσμῶν. Γιατί πολὺ ἁπλὰ ὁ Ἑλληνισμὸς καὶ μὲ τὴν σφραγῖδα πιὰ τοῦ ἑλληνικοῦ κράτους ἀποχώρησε ἀπὸ τὴν Μικρὰ Ἀσία. Ἀποχώρησε δηλαδὴ ἀπὸ τὴ μία ἀπὸ τὶς δύο βάσεις στήριξης ποὺ εἶχε ὁ Ἑλληνισμὸς τὰ 3000 τελευταῖα χρόνια.
Καὶ γι’ αὐτὸ λέω πάντα ὅτι ἡ Μικρασιατικὴ καταστροφὴ εἶναι ἡ μεγαλύτερη καταστροφὴ ποὺ ἔχουμε γνωρίσει ὡς Ἔθνος, δὲν συγκρίνεται μὲ τίποτα, οὔτε μὲ τὴν ἅλωση τῆς Κωνσταντινούπολης οὔτε τίποτα, γιατί ἐδῶ χάθηκε ὁ μισός μας ζωτικὸς χῶρος. Ἡ Μικρὰ Ἀσία, δὲν ἦταν ἡ Συρία, ξέρετε κάποιοι ὅτι εἶχε Ἑλληνισμὸ στὴν Συρία, εἶχε στὸν Λίβανο, δὲν ἦταν αὐτὸ τὸ πρᾶγμα ἡ Μικρὰ Ἀσία. Ἡ Μικρὰ Ἀσία ἦταν βασικὸς ζωτικὸς χῶρος γιὰ τὸν Ἑλληνισμὸ ἀπὸ τότε ποὺ τὸν γνωρίζουμε ὡς ἱστορικὴ παρουσία καὶ ξαφνικὰ αὐτὰ μὲ μία συμφωνία ἦρθαν τούμπα. Ὅσοι δὲ ἀπὸ ἐδῶ ἔχετε καὶ μικρασιάτικη καταγωγή, οἱ πρόγονοί μας μέχρι καὶ ποὺ πέθαναν, κάποιοι ἀκόμα καὶ τὴν δεκαετία τοῦ ’40 θεωροῦσαν ὅτι θὰ γύρναγαν κάποια στιγμὴ πίσω. Θεωροῦσαν ἀδιανόητο καὶ τελείως ἀφύσικο πὼς μετὰ ἀπὸ τόσες χιλιάδες χρόνια στὴν Μικρὰ Ἀσία εἶχαν φύγει ὅλοι οἱ Ἕλληνες καὶ αὐτὸ ἐπαναλαμβάνω εἶναι πραγματικὰ ἕνα ἔγκλημα κατὰ τοῦ Ἑλληνισμοῦ, δυστυχῶς καὶ μὲ τὴν ὑπογραφὴ καὶ τοῦ ἴδιου τοῦ Ἑλληνικοῦ κράτους, τὸ ὁποῖο ἐδῶ πάλι κατευθυνόταν ἀπὸ τὶς δυτικὲς δυνάμεις καὶ ἰδικὰ τοὺς Ἐγγλέζους ὡς πρὸς τοῦτο.
Συνυπέγραψε οὐσιαστικὰ τὴν ἀποκοπὴ τοῦ μισοῦ του ἑαυτοῦ, γιὰ νὰ χαρισθεῖ ὁ χῶρος τῆς Μικρᾶς Ἀσίας στὸν ἡγέτη τῆς νέας Τουρκίας στὸν Κεμάλ, γιὰ νὰ δημιουργηθεῖ ἀκριβῶς αὐτὸ τὸ ὁποῖο θὰ μποροῦσε νὰ εἶναι θετικὸ γιὰ ὅλους τοὺς μὴ Μουσουλμάνους, ποὺ θέλαν νὰ κάνουν ἕνα παιχνίδι στὴν Μέση Ἀνατολὴ ἀπὸ ἐκεῖ καὶ μετά. Μιλάω δηλαδὴ γιὰ τὶς δυτικὲς δυνάμεις, μιλάω γιὰ τὰ πετρέλαια, μιλάω γιὰ τὸ Ἰσραήλ. Ὅλα αὐτὰ δὲν θὰ μποροῦσαν νὰ προχωρήσουν, ἐὰν στὴν Τουρκία δὲν ἐγκαθιστοῦσαν τὸν Μουσταφὰ Κεμάλ, ὁ ὁποῖος ἦταν ὁ μοναδικὸς τότε δυνητικὸς ἡγέτης Ἰσλαμικοῦ κράτους, ὁ ὁποῖος δὲν ἦταν Μουσουλμάνος στὴν πραγματικότητα.
Ὁ Μουσταφὰ Κεμὰλ ἦταν ἄθεος, δὲν ἦταν πραγματικὸς μουσουλμάνος, ἡ πρώτη του κίνηση ἦταν, ὅταν ἀνέβηκε στὸ βῆμα τῆς μεγάλης ἐθνοσυνέλευσης στὴν Ἄγκυρα, μετὰ τὴν νίκη του, ἦταν νὰ πάρει τὸ Κοράνι ἀπὸ ἐκεῖ νὰ τὸ πετάξει. Καὶ αὐτή του ἡ ἀθεΐα ἦταν ἀκριβῶς τὸ βασικό του χαρακτηριστικό, ποὺ ἔκανε τοὺς δυτικοὺς νὰ τὸν ὑποστηρίζουν καὶ ἐμεῖς δυστυχῶς πηγαίναμε καὶ ὑπογράφαμε αὐτὰ εἰς βάρος μας. Καὶ ἡ καταστροφὴ ἀκόμα περισσότερο θὰ ὁλοκληρωθεῖ, ἤδη ὁ ξεριζωμὸς ἦταν κάτι τὸ ὁποῖο, θὰ μοῦ πεῖτε δὲν θὰ συνέχιζε νὰ σφάζει ὁ Κεμὰλ μέχρι νὰ τοὺς ἔδιωχνε ὅλους καὶ μέχρι νὰ τοὺς ἐξόντωνε; Πολὺ πιθανόν, ἀλλὰ αὐτὸ ξέρετε δημιουργοῦσε καὶ ἕναν ἀντίκτυπο στὸ ἐξωτερικὸ εἰς βάρος, δηλαδὴ ὅλοι λέγανε ναί, εἶναι δικός μας ἄνθρωπος, εἶναι ὁ μόνος ποὺ δὲν εἶναι μὲ κελεμπίες καὶ τὰ λοιπὰ στὴν Μέση Ἀνατολή, νὰ τὸν στηρίξουμε, οἱ Ἀμερικάνοι, οἱ Ἄγγλοι, ἀλλὰ ἀπὸ τὴν ἄλλη ἦταν καὶ οἱ δημοσιογράφοι, πρόξενοι τῆς Ἀμερικῆς, τῆς Ἀγγλίας τῶν ἄλλων δυτικῶν χωρῶν στὴν Τουρκία, ποὺ ἔβλεπαν τὶς σφαγὲς καὶ τὰ γράφανε αὐτὰ καὶ αὐτὰ δημιουργοῦσαν στὴν κοινὴ γνώμη τὴν Εὐρωπαϊκὴ καὶ τὴν Ἀμερικανικὴ καὶ ἕναν ἀντίκτυπο, μία ἀντιπολίτευση σὲ αὐτὴν τὴν ὑπὲρ τοῦ Κεμὰλ στάση, ποὺ εἶχαν κατὰ βάση οἱ κυβερνήσεις. Δὲν ἦταν λοιπὸν τόσο εὔκολο ὁ Κεμὰλ νὰ συνέχιζε, γιατί ἐντάξει τὸ ’22 εἶχε ἀκόμη πόλεμο, τὸ ’23 τελείωσε ὁ πόλεμος ἐντάξει, ἀλλὰ νὰ συνέχιζε μέχρι τὸ ’30 ἢ μέχρι τὸ ’35 τὴν γενοκτονία. Δὲν θὰ ἦταν τόσο εὔκολο γι’ αὐτόν.
Τὸ κυριότερο ὅμως εἶναι ὅτι δὲν θὰ ἔπρεπε ποτὲ νὰ ὑπογράψει τὸ Ἑλληνικὸ κράτος, γιὰ νὰ γίνει κάτι τέτοιο, γιατί ἐπαναλαμβάνω πήραμε τοὺς ἑλληνικοὺς πληθυσμοὺς ἀπὸ ἐκεῖ μὲ τὴν ὑπογραφὴ τοῦ Ἑλληνικοῦ κράτους. Βεβαίως στὴν συνθήκη τῆς Λωζάννης καὶ στὸ πρωτόκολλο ἀνταλλαγῆς τῶν προσφύγων προβλεπόταν ὅτι γιὰ ὅλες τὶς περιουσίες ποὺ ἄφηναν οἱ πρόσφυγες πίσω θὰ ἔπαιρναν ἀποζημίωση ἀπὸ τὸ κράτος ποὺ θὰ κρατοῦσε τὶς περιουσίες τους, γιατί στὸ πρωτόκολλο αὐτὸ ἀνταλλαγῆς προβλεπόταν ὅτι δὲν θὰ ἔφευγαν μόνο οἱ Ἕλληνες ἀπὸ τὴν Μικρὰ Ἀσία, ἀλλὰ θὰ ἔφευγαν καὶ οἱ μουσουλμάνοι ἀπὸ τὴν Ἑλλάδα. Ὑπῆρχαν μουσουλμάνοι ἀκόμα τότε στὴν Μακεδονία. Ἡ Μακεδονία εἶχε περιέλθει στὸ ἑλληνικὸ κράτος τὸ ’13 οὔτε μία δεκαετία πρὶν δὲν τοὺς εἶχε διώξει τὸ ἑλληνικὸ κράτος αὐτούς, δὲν εἶχε κάνει μία ἀντίστοιχη γενοκτονία ἢ ἔστω ἕνα διωγμὸ σὲ βάρος τους, μὲ ἀποτέλεσμα νὰ ὑπάρχουν κάποιες ἑκατοντάδες μουσουλμάνοι στὴν Μακεδονία κυρίως καὶ αὐτοὶ θὰ ἔφευγαν. Προβλεπόταν λοιπὸν ὅτι γιὰ τὶς περιουσίες, ποὺ ἄφηναν πίσω, αὐτὲς θὰ ὑπολογίζονταν, ἔγινε καὶ μία συγκεκριμένη διεθνὴς ἐπιτροπὴ τότε ἀπὸ τὴν κοινωνία τῶν Ἐθνῶν, ἔτσι λέγαν τὸν Ο.Η.Ε. τῆς ἐποχῆς, κοινωνία τῶν Ἐθνῶν, μὲ παρατηρητὲς Ἕλληνες, Τούρκους καὶ ξένους βέβαια στὴ μέση ὡς ἐπιδιαιτητές, ὥστε νὰ ὑπολογίσει αὐτὴ ἡ ἐπιτροπὴ τὶς περιουσίες καὶ στὸ τέλος νὰ πληρωθοῦν ὅλοι, νὰ πάρουν τὸ ἀντίτιμο τῆς περιουσίας ποὺ ἄφηναν πίσω μὲ τὴν ὑποχρεωτικὴ ἀνταλλαγή τους ἀπὸ τὸ κράτος, τὸ ὁποῖο εἶχε οἰκειοποιηθεῖ τὴν περιουσία τους. Ὅπως καταλαβαίνετε ἡ Τουρκικὴ πλευρὰ δὲν ἤθελε νὰ προχωρήσει πρὸς αὐτὴ τὴν διαδικασία καὶ ἔφερνε συνεχῶς ἐμπόδια ἀπὸ τὴν ἀρχή, ἀπὸ τὸ ’24 ἤδη στὴν λειτουργία αὐτῆς τῆς ἐπιτροπῆς καὶ τῶν ὑποεπιτροπῶν. Ἡ Τουρκία ἔκανε ἀπὸ τὸ ’25 τουλάχιστον σαφὲς ὅτι νὰ ὑπολογιστοῦν πραγματικὰ περιουσίες κατὰ ἄτομο δὲν πρόκειται νὰ γινόταν ποτέ. Αὐτὸ ὅμως τὸ ὁποῖο ἦταν δυνατὸν νὰ γίνει, ἦταν ὁ συνολικὸς ὑπολογισμὸς τοῦ τί οἰκειοποιήθηκε κάθε κράτος καὶ νὰ ἔβγαινε ἕνας λογαριασμὸς τοῦ τί χρωστάει τὸ ἕνα κράτος στὸ ἄλλο. Αὐτὸ ἦταν κάτι ποὺ μποροῦσε νὰ γίνει, ἦταν ἐφικτό, ἀκόμα καὶ μὲ τὴν Τουρκικὴ ἄρνηση νὰ συμμετάσχει στὶς διαδικασίες. Στὴν Ἑλλάδα εἶχαν καταγραφεῖ οἱ περιουσίες τῶν Μικρασιατῶν προσφύγων, περίπου τὸ ’28, τέλος ’28, ἀρχὲς ’29 εἶχε ὁλοκληρωθεῖ ἡ διαδικασία. Ὅλοι οἱ πρόσφυγες εἶχαν δηλώσει σὲ ἰδικὲς ἐπιτροπὲς καὶ στὸ ὑπουργεῖο Γεωργίας τὶς περιουσίες τους καὶ ὁ συνολικὸς τουλάχιστον ὑπολογισμὸς μποροῦσε νὰ γίνει.
Δυστυχῶς βεβαίως ἐκεῖ οἱ φίλοι μας πάλι οἱ Βρετανοὶ θὰ πιέσουν τὸν Βενιζέλο, ὁ ὁποῖος θὰ κάνει τὸ μεγαλύτερο κακὸ στὸν Ἑλληνισμὸ μὲ τὴν συμφωνία τοῦ 1930. Μία ἐπαίσχυντη συμφωνία πραγματικά, ὅπου θὰ συμφωνήσουν μὲ τὸν Κεμάλ, κάνουν ἕνα σύμφωνο φιλίας κ.λπ., μέσα στὸ ὁποῖο περιλαμβάνεται τί; Ὅτι οἱ περιουσίες ὑπολογίστηκαν καὶ βρέθηκαν ὅτι ἡ Ἑλλάδα χρωστοῦσε καὶ 100.000 χρυσὲς δραχμὲς στὴν Τουρκία δηλ. τοῦ ἔδινε καὶ ἄλλη προῖκα ὁ Βενιζέλος τοῦ Κεμάλ, γιατί εἴπαμε τὸν Κεμὰλ τὸν ἤθελαν νὰ ἐπικρατήσει, ἀλλὰ γιὰ νὰ ἐπικρατήσει ὁ Κεμὰλ μέσα στὸ ἐσωτερικὸ τῆς Τουρκίας, εἶχε ἀντίδραση. Μὴ κοιτᾶτε ὅτι τότε τοὺς εἶχε σώσει τὴν Μικρὰ Ἀσία ἀπὸ ὅλη τὴν Ὀθωμανικὴ Αὐτοκρατορία, αὐτὸ ἦταν ὄντως τὸ θετικὸ γιὰ τὸν κόσμο τῆς Τουρκίας, ὁ κόσμος ὅμως ὁ μουσουλμάνος τῆς Μικρᾶς Ἀσίας δὲν τοῦ ἄρεσε ποὺ ὁ Κεμὰλ ἦταν τόσο κοσμικός, τόσο δυτικόφιλος κ.λπ., εἶχε ἀντίδραση, ἐξόντωσε χιλιάδες μουφτῆδες καὶ ἱερεῖς δικούς του, γιὰ νὰ μπορέσει νὰ ἐπικρατήσει ὁ Κεμὰλ στὸ ἐσωτερικὸ καὶ ἐπίσης τοὺς ἔταζε καὶ τοὺς ἔδινε χρήματα. Δηλαδὴ αὐτὸ ποὺ κάνανε καὶ σὲ μᾶς, ποὺ μᾶς λέγαν πᾶρτε τὰ λεφτὰ ἀπὸ τὴν Εὐρωπαϊκὴ Ἕνωση καὶ ἀφῆστε τὰ ἀπόλυτα τῆς Πίστεως, πᾶρτε νόμους περίεργους, κάντε… κάντε… κάντε. Αὐτὰ ποὺ μᾶς κάνουν λίγο – λίγο μέχρι τώρα, ἀλλὰ θὰ ἔχετε ἕνα καλύτερο βιοτικὸ ἐπίπεδο. Αὐτὰ τὰ ἔκανε καὶ ὁ Κεμὰλ στοὺς Τούρκους, ἀλλὰ ποῦ θὰ ἔβρισκε τὰ λεφτὰ ὁ Κεμάλ; Μποροῦσαν νὰ τὸν δανείσουν οἱ Εὐρωπαῖοι ποὺ τὸν χρειάζονταν, ἀλλά σοῦ λέει, γιατί νὰ τὸν δανείσουμε ἐμεῖς, ἀφοῦ ἔχουμε τὰ κορόιδα τοὺς Ἕλληνες. Θὰ δώσουμε τὶς περιουσίες τῶν Ἑλλήνων καὶ μία χαρά. Αὐτοὶ εἶναι κορόιδα, αὐτοὶ νομίζουν ὅτι εἴμασθε φίλοι τους. Δυστυχῶς αὐτὸ παθαίνει ἕνας λαός, ὅταν ἔχει αὐτὴν τὴν προπαγάνδα καὶ μέσα ἀπὸ τὴν παιδεία του καί… καί… καί…, ὅπως συνέβη μὲ τὴν Ἑλλάδα στὸν 19ο καὶ στὸν 20ο αἰῶνα καὶ φτάσαμε τοὺς μεγαλύτερους ἐχθρούς μας νὰ τοὺς θεωροῦμε συμμάχους καὶ φίλους.
Αὐτοὶ λοιπὸν χρηματοδότησαν τὶς δικές τους δουλειὲς στὴν Μέση Ἀνατολὴ μὲ τὰ δικά μας χρήματα καὶ μ’ αὐτὴν ἐπαναλαμβάνω τὴν ἐπαίσχυντη συμφωνία τοῦ ’30, ποὺ κλείνει τελικὰ καὶ ὁλοκληρώνει πλήρως τὴν καταστροφή. Καθὼς ὁ πλουσιότερος Ἑλληνισμὸς στὶς ἀρχὲς τοῦ ’20 αἰώνα, δὲν βρισκόταν βέβαια στὸ Ἑλληνικὸ κράτος, ὁ πλουσιότερος Ἑλληνισμὸς στὶς ἀρχὲς τοῦ ’20 αἰώνα βρισκόταν στὴν Ὀθωμανικὴ Αὐτοκρατορία. Ἦταν ὁ Μικρασιατικὸς Ἑλληνισμός. Αὐτὲς ὅλες οἱ περιουσίες, αὐτὸς ὅλος ὁ πλοῦτος περιῆλθε στὸ Τουρκικὸ κράτος καὶ μὲ αὐτὸν τὸν πλοῦτο ἡ Τουρκία σήμερα εἶναι στὸ G20, εἶναι μία ἀπὸ τὶς ἰσχυρότερες οἰκονομίες τοῦ κόσμου καὶ ἐμεῖς εἴμαστε ἀντίστοιχα οἱ ζήτουλες τοῦ κόσμου.
Θὰ μοῦ πεῖτε βέβαια μπορούσαμε τὸ ’30 νὰ πείσουμε, νὰ ἀναγκάσουμε τοὺς Τούρκους νὰ μᾶς πληρώσουν; Δὲν μπορούσαμε, ὄχι, ἀλλὰ εἶναι ἄλλο νὰ ἔχεις ὑπογράψει δὲν μᾶς χρωστᾶτε τίποτα, ἐμεῖς σᾶς χρωστᾶμε καὶ κάτι καὶ ἄλλο νὰ λὲς πάντοτε μᾶς χρωστᾶτε τόσα. Μπορούσαμε μέχρι σήμερα νὰ τὰ λέμε αὐτά: «Μᾶς χρωστᾶτε τόσα καὶ μὲ τοὺς τόκους εἶναι τόσα» καὶ ὅποτε ἔλεγαν: «Ἐλᾶτε νὰ συζητήσουμε γιὰ ἕνα θέμα» οἱ Τοῦρκοι… ναὶ ὡραῖα τὸ πρῶτο πρᾶγμα εἶναι ὅτι μᾶς χρωστᾶτε τόσα, ἀλλὰ δυστυχῶς εἴπαμε… πήγαμε καὶ ὑπογράψαμε ὅτι δὲν μᾶς χρωστᾶνε τίποτε καὶ μάλιστα τοὺς χρωστᾶμε καὶ ἐμεῖς. Τὸ ’30 λοιπὸν ὁλοκληρώνεται ἡ καταστροφή, χάνεται ἡ Μικρὰ Ἀσία, ἀλλὰ βλέπετε, σήμερα, 100 χρόνια μετά, μυαλὸ δὲν ἔχουμε βάλει. Τὰ ἴδια πράγματα συνεχίζουμε νὰ θεωροῦμε τοὺς μεγαλύτερους ἐχθρούς μας φίλους. Τὰ ἴδια ἔκαναν καὶ στὴν Κύπρο… Ἡ Κύπρος πῶς; Ἐδῶ ὁ Καραμανλής, ὁ πιὸ δυτικόφιλος ἡγέτης, μετὰ τὸν Βενιζέλο, ἀναγκάστηκε νὰ ἀποχωρήσει ἀπὸ τὸ ΝΑΤΟ τότε μὲ αὐτὸ ποὺ ἔγινε στὴν Κύπρο. Καὶ ὅμως πάλι σήμερα λέμε ἐμεῖς γιὰ τὸ ΝΑΤΟ, νὰ δώσουμε καὶ τὴν ψυχή μας, ἂς ποῦμε γιὰ τὸ ΝΑΤΟ, λένε οἱ ἡγεσίες. Αὐτὸ ὅμως δὲν μπορεῖ… δηλαδὴ ὅταν κάνεις τὰ ἴδια λάθη δὲν μπορεῖς νὰ περιμένεις ὅτι θὰ ἔχεις ἄλλα ἀποτελέσματα. Δηλαδὴ τὰ ἴδια λάθη ποὺ τότε μᾶς στοίχισαν τὸν μισὸ Ἑλληνισμό, σήμερα τὸ πολὺ – πολὺ νὰ μᾶς στοιχίσουν τὸν ὑπόλοιπο. Ἐκεῖ ἔχουμε φθάσει. Τώρα δὲν ὑπάρχει κάτι ἄλλο νὰ χάσουμε. Τώρα θὰ χαθοῦμε συλλογικά. Θὰ μοῦ πεῖς τώρα καὶ ἂν χαθοῦμε λίγο – λίγο μὲ τὸν συνεχῆ ἀφελληνισμὸ καὶ τὴν ἀπώλεια κυρίως τῆς Πίστης, ποὺ ἔχουμε. Τί νὰ χαθοῦμε λίγο – λίγο… τί νὰ χαθοῦμε μία καὶ καλή.
Βέβαια ὁ Θεὸς εἶναι μεγάλος, ἀλλὰ μήν κάνουμε καὶ ἐμεῖς τὸ λάθος νὰ πιστεύουμε ὅτι ὁ Θεὸς θὰ μᾶς σώσει ὅ,τι καὶ νὰ γίνει. Δὲν εἶναι ἔτσι. Ὅταν ἐμεῖς Τοῦ ἔχουμε γυρίσει τὴν πλάτη καὶ ὅταν ἐμεῖς Τοῦ λέμε δὲν μᾶς ἐνδιαφέρεις, δὲν θέλουμε ἐμεῖς τὸν λόγο Σου, ἐμεῖς ξέρουμε καλύτερα. Ἐμᾶς θὰ μᾶς σώσει ἡ Εὐρώπη, θὰ μᾶς σώσει τὸ ἕνα… θὰ μᾶς σώσει τὸ ἄλλο κοσμικὸ πρᾶγμα. Ἔ δὲν θὰ μᾶς σώσει ὁ Θεὸς μὲ τὸ ζόρι. Ὁ Θεὸς δὲν μπορεῖ νὰ στερεῖ τὴν ἐλευθερία μας καὶ νὰ πιστεύουμε καὶ ἐμεῖς ὅτι εἴμαστε περιούσιος λαὸς καὶ θὰ μᾶς σῴζει πάντα… Ὄχι… Θὰ μᾶς σῴζει, ὅταν εἴμασθε ἐν μετανοίᾳ, ὅταν ζοῦμε μὲ τὸ θέλημά Του… Τότε ναὶ θὰ μᾶς σῴζει πάντα. Ἀλλὰ ὅταν Τοῦ ἔχουμε γυρίσει τὴν πλάτη, δὲν μποροῦμε νὰ λέμε ὅτι μαγικὰ θὰ μᾶς σῴζει πάντα… Ἔ, ὄχι, κάποια στιγμή… ναί… θὰ φτάσουμε νὰ μὴν ὑπάρχει κανεὶς ποὺ νὰ ζεῖ, ὅπως θέλει ὁ Θεὸς καὶ τότε χαθήκαμε, τότε τελείωσε, δὲν ὑπάρχει ἐκεῖ σωτηρία, ὅ,τι καὶ νὰ κάνουμε, ὅ,τι ἐπιλογὲς καὶ νὰ κάνουμε, ὅ,τι καὶ νὰ σκεφτοῦμε, μὲ ὅποιους καὶ νὰ συμμαχήσουμε, μὲ ὅποιους καὶ νὰ συνεργασθοῦμε. Δυστυχῶς σήμερα πρὸς τὰ ἐκεῖ πᾶμε καὶ στὸ δογματικὸ ἐπίπεδο, τὰ ξέρετε καλύτερα ἀπὸ ἐμένα, ὑπάρχει πλήρης ἐκτροχιασμός, ἀλλὰ καὶ σὲ πολιτικὸ ἐπίπεδο, ἔτσι καὶ στὴν ἐξωτερικὴ πολιτικὴ πάλι τὰ ἴδια ἀκριβῶς λάθη. Μία πλήρης πίστη ὅτι θὰ μᾶς σώσει ἡ Ἀμερικὴ καὶ δώστου ἐκεῖ… θὰ ὑποστηρίξεις τὰ ἀμερικανικὰ συμφέροντα καὶ ἡ Ἀμερικὴ θὰ μᾶς σώσει ἀπὸ τοὺς Τούρκους καὶ ἡ Ἀμερικὴ δὲν θὰ δώσει F16 στοὺς Τούρκους, ἀλλὰ τελικὰ θὰ τοὺς δώσει κάτι λίγα λέει, ὄχι θὰ τοὺς δώσει πιὸ πολλά, ὄχι νὰ γίνουν οἱ ἐκλογὲς καὶ κ.λπ. Ἡ πραγματικότητα εἶναι βέβαια ὅτι ἡ Ἀμερικὴ τὴν Τουρκία προσπαθεῖ νὰ δελεάσει, τὸ ἴδιο καὶ ἡ Ρωσία, γιατί βέβαια ὁ Ἐρντογὰν ἔχει μία πάρα – πάρα πολὺ καλὴ ἐξωτερικὴ πολιτική. Λίγο πῆγε νὰ τὴν μιμηθεῖ, ἀλλὰ χωρὶς νὰ ἀντέξει τὶς πιέσεις, ποὺ ἄντεξε ὁ Ἐρντογάν, ὁ Καραμανλής, ἀλλὰ μετὰ ἀπὸ αὐτὸν καὶ πρὶν καὶ μετὰ ἀπὸ αὐτόν, οἱ ὑπόλοιπες ἡγεσίες εἶναι στὴν λογικὴ Ἀμερικὴ καὶ ξερὸ ψωμί.
Ὅταν σὲ ἔχουν δεδομένο οἱ μεγάλοι εἶναι βέβαιο ὅτι εἶσαι χαμένος. Ὅσο περισσότερο μπορεῖ νὰ παίξεις ἀνάμεσα στοὺς μεγάλους… Ὁπότε αὐτὸ κάνει ὁ Ἐρντογάν. Βλέπω τὸν Ἐρντογὰν καὶ στὸ ΝΑΤΟ εἶμαι… δὲν τοῦ λέει κανεὶς νὰ βγεῖ ἀπὸ τὸ ΝΑΤΟ… ἀλλὰ ταυτόχρονα εἶναι ὁ καλύτερος ἐμπορικὸς ἑταῖρος τῆς Ρωσίας αὐτὴ τὴ στιγμή. Ὅλες οἱ ἄλλες χῶρες ἔχουν ἐπιβάλει ἐμπάργκο στὴν Ρωσία. Πουλάει ὅπλα καὶ στὴν Ρωσία καὶ στὴν Οὐκρανία. Τὸ πιὸ κουφὸ ἀπ’ ὅλα… αὐτὸ πραγματικὰ ὅταν τὸ ἔβλεπα χτύπαγα τὸ κεφάλι μου στὸν τοῖχο… Θυμᾶστε ὅτι στὴν ἀρχὴ τοῦ πολέμου στὴν Οὐκρανία, ποὺ ἔγινε εἰρηνευτικὴ συνδιάσκεψη; Στὴν Τουρκία… Ἀντὶ νὰ μποῦμε ἐμεῖς καὶ νὰ παίξουμε αὐτὸ τὸ ρόλο ὅτι ὡς χώρα μέλος τοῦ ΝΑΤΟ καὶ ἡ μόνη Ὀρθόδοξη χώρα τοῦ ΝΑΤΟ, ἐμεῖς θὰ λύσουμε, θὰ παρέμβουμε καὶ θὰ δημιουργήσουμε ὡς διαμεσολαβητὲς ἀνάμεσα στὶς δύο αὐτὲς Ὀρθόδοξες χῶρες τὴν Ρωσία καὶ τὴν Οὐκρανία… τὸν παίζει τὸν ρόλο ἡ μουσουλμανικὴ Τουρκία. Τὸ καταλαβαίνετε; Αὐτὸ θὰ πεῖ ἐξωτερικὴ πολιτική… καὶ αὐτὸ θὰ πεῖ κουραφέξαλα τοῦ ὅ,τι ποῦν οἱ Ἀμερικάνοι, ποὺ ἔχουμε ἐμεῖς. Καὶ ἐπαναλαμβάνω σᾶς λέω ὅτι ἐφαρμόζουμε δυστυχῶς κατὰ γράμμα τὰ λάθη τοῦ 1922, ἑκατὸ χρόνια μετά. Ὡς ἐκ τούτου σᾶς λέω… ἀπὸ τὰ κοσμικὰ τουλάχιστον, ἀπὸ τὴν Διεθνῆ πολιτική, τὰ πράγματα δυστυχῶς βαίνουν διαρκῶς πρὸς τὸ χειρότερο γιὰ τὴν Ἑλλάδα.
Τώρα βέβαια, νὰ τὸ ποῦμε καὶ αὐτό, ἡ Τουρκία δὲν θέλει νὰ κάνει κάτι, δὲν θέλει νὰ κάνει κάποιο βῆμα ἄμεσο εἰς βάρος μας. Ἴσως, ἂν γίνει τώρα κάτι θὰ γίνει μόνο προεκλογικὰ καὶ θὰ εἶναι κάτι πάρα – πάρα πολὺ μικρό. Ἡ Τουρκία ἀναπτύσσει πάρα πολὺ μεθοδευμένα τὶς ἐνέργειές της. Ἡ Τουρκία ξεκίνησε ἀπὸ τὸ Ἴμια, τὰ τελευταῖα χρόνια ἤδη χρηματοδοτεῖ ἀπίστευτα… Τὸ τουρκικὸ ὑπουργεῖ ἐξωτερικῶν ἔχει συγκεκριμένους κωδικοὺς ποὺ χρηματοδοτεῖ ἐρευνητικὰ προγράμματα σὲ μεγάλα Πανεπιστήμια, στὴν Ἀμερικὴ καὶ στὴν Εὐρώπη. Χρηματοδοτεῖ συγκεκριμένα κανάλια στὴν Ἀμερικὴ καὶ στὴν Εὐρώπη καὶ μὲ αὐτὰ περνάει σιγὰ – σιγὰ τὴν πολιτική του. Τὸ ἔχουν ἀρχίσει ἀπὸ τὰ Ἴμια. Τώρα τὸ κορυφώνουν. Σὲ καμιὰ 15αριά χρόνια θὰ εἶναι τὸ ἐπικίνδυνο μὲ τὴν Τουρκία, ὅταν δηλαδὴ θὰ ἔχουν ὄντως περάσει στὴν Εὐρωπαϊκὴ καὶ τὴν Ἀμερικανικὴ κοινὴ γνώμη ὅτι ξέρετε δὲν ἔχει τελικὰ καὶ δίκιο ἀκριβῶς ἡ Ἑλλάδα, τὰ νησιὰ τοῦ Αἰγαίου ἔχουν μία περίεργη νομικὴ κατοχὴ καὶ ὑπόσταση. Δὲν θὰ ἔπρεπε ἡ Ἑλλάδα νὰ ἔχει στρατὸ ἐκεῖ, κακῶς ἔχει, ὅταν αὐτὰ θὰ τὰ διδάσκουν στὰ εὐρωπαϊκὰ Πανεπιστήμια καὶ θὰ τὰ παίζουν κάθε μέρα στὰ κανάλια τὰ Εὐρωπαϊκὰ καὶ τὰ Ἀμερικάνικα, τότε θὰ ἐπιτεθεῖ ἡ Τουρκία. Τώρα δὲν ἔχει κἄν νόημα νὰ ἐπιτεθεῖ. Ὁ Ἐρντογὰν θὰ μοῦ πεῖτε θὰ ἔχει πεθάνει. Ὁ Ἐρντογὰν θεωρῶ ὅτι ἔχει προετοιμάσει καὶ τὴν διάδοχή του κατάσταση. Δὲν θεωρῶ ὅτι… ἔχει μία μεγαλομανία, ἀλλὰ δὲν θεωρῶ ὅτι δὲν ἔχει καὶ ἐπαφὴ μὲ τὴν πραγματικότητα… νὰ πιστεύει ὅτι θὰ ζήσει καμιὰ 50 χρόνια ἀκόμα. Εἶναι σαφὲς λοιπὸν ὅτι ἡ Τουρκία τότε θὰ ἐπιτεθεῖ καὶ ἐκεῖ θὰ εἶναι τὸ μεγάλο πρόβλημα, ὅταν θὰ εἶναι κυρίαρχη ἀντίληψη στὸν κόσμο ὅτι κακῶς ἔχουμε ἐμεῖς τὰ νησιὰ ἢ θὰ ἔπρεπε νὰ τὰ μοιραστοῦμε μὲ τοὺς Τούρκους. Ἐκεῖ εἶναι τὸ πρόβλημα.
Ἀντιθέτως ἐμεῖς δὲν ἀσχολούμαστε μὲ αὐτὰ τὰ πράγματα, ἐδῶ σᾶς εἶπα καὶ στὴν Ἑλλάδα ὁ κυρίαρχος λόγος εἶναι ἡ λογικὴ τῆς Τουρκίας. Αὐτοὶ ποὺ βγαίνουν στὰ κανάλια καὶ μιλᾶνε κάθε μέρα, αὐτὸ λένε… ὅτι ἐντάξει τέλος πάντων… εἶναι δικά μας τὰ νησιά… ἀλλὰ πρέπει νὰ συζητᾶμε μὲ τὴν Τουρκία…, πρέπει νὰ διαπραγματευτοῦμε…, πρέπει νὰ δοῦμε τί θὰ γίνει…, πρέπει νὰ βροῦμε μία λύση. Ναί, ἀλλὰ δὲν μπορεῖς νὰ βρεῖς μία λύση μὲ αὐτὸν ὁ ὁποῖος τὰ θέλει ὅλα δικά του, δὲν μπορεῖς νὰ βρεῖς μία λύση μὲ αὐτὸν ὁ ὁποῖος θέλει καὶ τὶς συμφωνίες ποὺ ἦταν ὑπέρ του πάλι νὰ τὶς καταργήσει καὶ νὰ κάνει ἀκόμα περισσότερα. Ἐκεῖ δὲν μπορεῖς νὰ βρεῖς μία λύση καὶ ἡ ὑποχωρητικότητα ἁπλῶς ἀνοίγει περισσότερο τὴν ὄρεξη αὐτῶν.
Γι’ αὐτὸ ποὺ εἶπα, γιὰ τὶς χρηματοδοτήσεις, ποὺ κάνουν οἱ Τοῦρκοι… εἶναι κάτι, ποὺ δὲν τὸ κάνουν τώρα τὰ τελευταῖα χρόνια, τὸ κάνουν τουλάχιστον ἀπὸ τὴν δεκαετία τοῦ ’50. Ὁ Σπύρος Βρυώνης εἶχε βγάλει ἕνα βιβλίο… Ὁ Σπύρος Βρυώνης εἶναι ὁ σπουδαιότερος Ἕλληνας ἱστορικός, ἐλάχιστοι βέβαια τὸν ξέρουν στὴν Ἑλλάδα… ἄλλο ἕνα ἀπὸ τὰ δείγματα τῆς παρακμῆς μας. Ξέρουμε ἐδῶ κάτι κυρίες, ποὺ δίδασκαν γαλλικὰ μέχρι τὰ 45 τους καὶ γίνανε μετὰ καθηγήτριες ἱστορίας… αὐτοὺς μᾶς παίζουν τὰ κανάλια, αὐτοὺς ξέρουν οἱ περισσότεροι γιὰ ἱστορικούς… τὸν Σπύρο τὸν Βρυώνη, ποὺ εἶναι, ἐπαναλαμβάνω, ὁ μεγαλύτερος Ἕλληνας Ἱστορικός, δὲν τὸν ξέρουμε, παρὰ ἐλάχιστοι στὴν Ἑλλάδα, ἦταν καθηγητὴς στὴν Ἀμερικὴ ὁ Βρυώνης καὶ οἱ ἑτεροαναφορὲς ποὺ ἔχει εἶναι πολλὲς δεκάδες χιλιάδες. Ἑτεροαναφορὲς λέγονται οἱ παραπομπὲς ποὺ κάνει ἕνας ἐπιστήμονας στὸ ἔργο ἑνὸς ἄλλου ἐπιστήμονα σὲ ὅλο τὸν κόσμο… ὁ Σπύρος ὁ Βρυώνης… Εἶχε βγάλει ἕνα βιβλίο πρὶν ἀπὸ 4 περίπου δεκαετίες, ποὺ ἐπιγραφόταν «Clio meets the Gray Wolf». Ἡ Κλειὼ εἶναι ἡ μοῦσα τῆς ἱστορίας… Ἡ Κλειὼ συναντᾶ τὸν γκρίζο λύκο. Οἱ Γκρίζοι λύκοι εἶναι οἱ ἐθνικιστὲς τῆς Τουρκίας. Μέσα ἐκεῖ λοιπὸν εἶχε βρεῖ ἀπὸ τὰ ἀρχεῖα τοῦ τουρκικοῦ ὑπουργείου ἐξωτερικῶν τὶς χρηματοδοτήσεις ἐκείνης τῆς χρονιᾶς. Καὶ βλέπεις ὅλους τοὺς μεγάλους Ὀθωμανολόγους τῆς Ἀμερικῆς καὶ τῆς Εὐρώπης, Μπέρναρντ Λιούις ἕνα κορυφαῖο ὄνομα τῆς Ὀθωμανολογίας, εἶχε πάρει αὐτὴ τὸ χρονιὰ μόνο 100.000 δολλάρια ἀπὸ τὸ τουρκικὸ ΥΠΕΞ, γιατί λοιπὸν νὰ μὴ λέει αὐτὰ ποὺ θέλει ἡ Τουρκία; Χαζὸς εἶναι; Ἡ Ἑλλάδα δὲν τοῦ ἔδινε ποτὲ τίποτε αὐτοῦ τοῦ κυρίου καὶ τὸν Βρυώνη ποὺ τὰ ἔλεγε ἀπὸ μόνος του ὑπὲρ τῶν Ἑλληνικῶν συμφερόντων, τὸ Ἑλληνικὸ κράτος ὄχι ἁπλῶς δὲν τὸν βοήθησε, μὴ σᾶς πῶ ὅτι ἂν ἐρχόταν καὶ στὴν Ἑλλάδα ὁ Βρυώνης δὲν θὰ τὸν κάνανε οὔτε καθηγητὴ σὲ Πανεπιστήμιο.
Αὐτὴ εἶναι ἡ ἀλήθεια, ξεκάθαρα πράγματα. Μὲ αὐτὲς τὶς καταστάσεις λοιπόν, ἐγὼ εἶμαι γενικὰ ἀπαισιόδοξος ἄνθρωπος βέβαια, αὐτὸ δὲν εἶναι βέβαια καὶ τόσο χριστιανικὸ καὶ τόσο Ὀρθόδοξο, ἀλλὰ δυστυχῶς εἶμαι. Δὲν βλέπω ἕνα μέλλον, τὸ ὁποῖον προοιωνίζεται κάτι καλό. Ὁ Θεὸς νὰ μᾶς λυπηθεῖ καὶ μόνο στὸ ἔλεός Του μποροῦμε νὰ ἐλπίζουμε, τὸ ὁποῖο ἐπαναλαμβάνω δὲν μποροῦμε νὰ τὸ ἔχουμε δεδομένο, ὅταν δὲν τὸ θέλουμε, δὲν τὸ ἐπιζητοῦμε ὡς ἔθνος. Ὁ Θεὸς δὲν ἔρχεται μὲ τὸ ζόρι. Ἂν δὲν μετανοήσεις, ἂν δὲν ζητήσεις τὸ ἔλεός Του, δὲν στὸ δίνει τὸ ἔλεός Του. Καὶ αὐτὸ πολὺ φοβᾶμαι ὅτι ἔχουμε φτάσει σὲ τέτοια πώρωση ποὺ δὲν τὸ ζητᾶμε πιά.
