Στις 20 Οκτωβρίου 1912 οι Έλληνες καταλαμβάνουν τα Γιαννιτσά. Υπήρξε η μάχη των Γιαννιτσών από τες σημαντικότερες των Βαλκανικών Πολέμων, αν μη και η σημαντικότερη.
Χωρίς τες μάχες και τες νίκες σε Σαραντάπορο και Γιαννιτσά, δεν θα άνοιγε ο δρόμος για την απελευθέρωση της θερμής κόρης του Θερμαϊκού, της Θεσσαλονίκης.
Εκεί, στα νότια των Γιαννιτσών βρισκόταν η βαλτώδης λίμνη των Γιαννιτσών - που εκ των υστέρων αποξηράνθηκε - γνωστή από τον Μακεδονικό αγώνα λίγα χρόνια προηγουμένως , και από το μυθιστόρημα της Πηνελόπης Δέλτα "Τα Μυστικά του Βάλτου".
Αυτό που συμβαίνει, κοιτάζοντας το παρελθόν, απλά μνημονεύουμε τες μάχες, και τες νίκες, αυτό στο οποίο ελάχιστη σημασία δίνουμε είναι στες εκατόμβες νεκρών - και τραυματιών - οι οποίες χρειάστηκαν για την απελευθέρωση.
Στο τέλος της ημέρας στην μάχη των Γιαννιτσών μόνο , μετρήθηκαν ελληνικές απώλειες 188 νεκρών και 785 τραυματιών.
Πόσα και πόσα τα θύματα των Βαλκανικών πολέμων , για να αναπνεύσουν αέρα ελευθερίας υπόδουλοι ελληνικοί πληθυσμοί, νομίζω ότι εύκολα ξεχνιούνται οι θυσίες που απαιτήθηκαν για την πολυπόθητη Ελευθερία.
Γιατί τα λέγω αυτά, μα για τον απλό λόγο ότι η Ελευθερία χρειάζεται θυσίες, και όταν αυτή κερδίζεται δεν είναι ουδέποτε το τέλος του δρόμου, απαιτεί στην συνέχεια την κατάλληλη προστασία.
Απαιτεί την φρόνηση και ανδρεία των λαών από επίδοξους εχθρούς , από κάθε επιβουλή.
Όσο δύσκολα κερδίζεται η Ελευθερία ... τόσο πιο εύκολα μπορεί και να χαθεί, αν δεν υπάρχει η φρόνηση και η απαιτούμενη και συνεχής ανδρεία για την προστασία της.
