Θ. Μαλκίδης
Αλέξανδρος και Δημήτριος Υψηλάντης
«Τα μεγάλα Έθνη και οι καλοί πατριώτες φαίνονται στις κρίσιμες περιστάσεις της πατρίδος τους, δούλος είναι εύκολο να γίνει κάποιος, όταν θέλει, αλλά είναι πολύ δύσκολο να γίνει αρχηγός», γράφει ο Δημήτριος Υψηλάντης προς τους συμπατριώτες του, την ώρα που ο Ιμπραήμ απειλεί την Επανάσταση και τη συνέχεια του Έθνους.
Η οικογένεια Υψηλάντη αποτελεί την ενσάρκωση του Αγώνα για την Ελευθερία του Ελληνισμού, αγώνας που έχει θύματα και προσφορά μέχρι εξάντλησης των περιουσιακών στοιχείων. Ο Α. Υψηλάντης, παππούς του Αλ. και Δημ. Υψηλάντη καρατομείται από τους Τούρκους και ο πατέρας τους Κωνσταντίνος διαφεύγει την τελευταία στιγμή της δολοφονίας τους. Ο Αλέξανδρος Υψηλάντης προδίδεται, φυλακίζεται πεθαίνει πάμπτωχος στη Βιέννη, η μητέρα του Ελισάβετ δίνει και το τελευταίο μέρος της περιουσίας τους για την Ελευθερία.
O Δημήτριος Υψηλάντης, αδελφός του αρχηγού της Επανάστασης του Αλέξανδρου Υψηλάντη, φτάνει τον Ιούνιο του 1821 έφθασε στην Ύδρα για να αναλάβει την ηγεσία του Αγώνα ως πληρεξούσιος του αδελφού του.
Αναλαμβάνει την αρχιστρατηγία των Επαναστατημένων Ελλήνων και συντάσσει την πρώτη του Διακήρυξη που την απηύθυνε στους "Ομογενείς Φιλελευθέρους Έλληνες". Συνεργάζεται με τον Νικηταρά, τον Παπαφλέσσα, τον Κολοκοτρώνη και τον Αναγνωσταρά, μετέχει σε αναρίθμητες μάχες, από την πολιορκία της Τρίπολης μέχρι το Άργος και τους Μύλους.
Στα Τρίκορφα οργάνωσε πολιτικό επιτελείο με το Νεόφυτο Βόμβα και άλλους Φιλικούς και στις 20 Δεκεμβρίου 1821, ως πρωτεργάτης της πολιτικής συγκρότησης του Επαναστατημένου Έθνους, μετέχει στις εργασίες A' Εθνικής Συνέλευσης, όπου στις 15 Ιανουαρίου 1822 εκλέχθηκε πρόεδρος του Bουλευτικού. Στη B’ Εθνική Συνέλευση (Άστρος 1823) παρέμεινε ασυμβίβαστος στις προσπάθειες των προκρίτων να μονοπωλήσουν την εξουσία και με το κύρος του προσπάθησε κατά τον εμφύλιο να κατευνάσει τους αντιμαχόμενους. Κορυφαία στιγμή του Υψηλάντη θεωρείται η αντίδρασή του, η άρνησή του μετά την απόφαση της τρίτης Εθνικής Συνέλευσης να ζητήσει τη μεσίτευση της Αγγλίας για την κατάπαυση των εχθροπραξιών. Στην επιστολή διαμαρτυρίας του, η Εθνική Συνέλευση αντέδρασε με τον αποκλεισμό του "από κάθε πολιτικό και στρατιωτικό υπούργημα" για να αποκατασταθεί αργότερα με την επανάληψη των εργασιών της στην Τροιζήνα (1827).
Κατά την ανασύνταξη των ενόπλων δυνάμεων από τον Ιωάννη Καποδίστρια του ανατέθηκε η αρχηγία του στρατού της Ανατολικής Ελλάδας. Τον Οκτώβριο του 1828 πραγματοποίησε νικηφόρες επιχειρήσεις εναντίον των Τούρκων στη Βοιωτία και το Σεπτέμβριο στην Πέτρα Βοιωτίας διηύθυνε την τελευταία μάχη του Αγώνα, που έληξε με θριαμβευτική νίκη των Ελλήνων
Έχει σημασία να αναφερθεί ότι η Επανάσταση συγκίνησε πολλούς Φιλέλληνες ακόμη και στις ΗΠΑ, όπου στο μήνυμα του τότε προέδρου των ΗΠΑ Τζέιμς Μονρόε (3 Δεκεμβρίου 1822) εκφραζόταν μια "ισχυρή ελπίδα" για την Ελλάδα. Αυτήν ήταν η περίοδος όπου δόθηκαν στις νέες πόλεις τα ελληνικά ονόματα, όπως Αθήνα και Μακεδονία στο Οχάιο, Ελλάδα στη Νέα Υόρκη και Υψηλάντη στο Μίτσιγκαν. Η πόλη ιδρύθηκε το 1823 για να τιμηθεί ο Αρχιστράτηγος της Ελληνικής Επανάστασης Δημήτριος Υψηλάντης και γενικότερα η οικογένεια Υψηλάντη.
Η πόλη έχει αδελφοποιηθεί από το 1997 με το Ναύπλιο, την πόλη που πέθανε ο Δημήτριος Υψηλάντης το 1832 και η δήμαρχός της πόλης Dr. Cheryl Farmer παρέλασε την 25η Μαρτίου του 2004 στην Νέα Υόρκη και ηγήθηκε του Ποντιακού αγήματος κρατώντας την Ελληνική σημαία πάνω στο άρμα του συλλόγου "Κομνηνοί" της Νέας Υόρκης. Έτσι η Επανάσταση είναι παρούσα σήμερα στις ΗΠΑ με την πόλη Υψηλάντης, τιμώντας τους πρωταγωνιστές της Ελευθερίας μας, τιμώντας τα ιδανικά και τον αγώνα για απελευθέρωση και δημοκρατία.
Υ.Γ. Ο Δημήτριος Υψηλάντης, ο οποίος σύμφωνα με τον Μακρυγιάννη ήταν ο πιο ανιδιοτελής αγωνιστής που είχε γνωρίσει, είχε γράψει προφητικά το 1826, όταν οι Έλληνες εκλιπαρούσαν για δάνεια από την Αγγλία και για «να τα βρουν με το Οθωμανικό κράτος», ότι «οι Έλληνες έχουν πληρώσει πολύ ακριβά την Ελευθερία τους για την δώσουν τόσο φτηνά στον πρώτο τυχόντα»…
Στον παρακάτω σύνδεσμο η συμβολή μου στο πρώτο επεισόδιο του ντοκιμαντέρ του MEGA <<1821, Η Επανάσταση των Ελλήνων >>, επεισόδιο που προβλήθηκε την 25η Μαρτίου και ήταν αφιερωμένο στον Αλέξανδρο και το Δημήτριο Υψηλάντη.