Οι Πρόσκοποι της Μικράς Ασίας και ένα πρωτότυπο έγγραφο για τη συμβολή τους στη διάσωση του Ελληνισμού

 

Θεοφάνης Μαλκίδης

 

Οι Πρόσκοποι της Μικράς Ασίας και  ένα πρωτότυπο  έγγραφο για τη συμβολή τους στη διάσωση του Ελληνισμού

 

Το πείσμα και η επιμονή του Νίκου Καραμπουρνιώτη,  πρώην προέδρου και νυν μέλους του διοικητικού  συμβουλίου του Συνδέσμου Μικρασιατών -Κωνσταντινουπολιτών Χαλανδρίου «Ρίζες», έφερε στην επιφάνεια  ένα σημαντικό έγγραφο για τον Ελληνισμό της Μικράς Ασίας, έγγραφο το οποίο  δημοσιεύεται για πρώτη φορά.

 

Πριν όμως από το «θησαυρό» που βρήκε ο ακάματος ερευνητής Νίκος Καραμπουρνιώτης και με μεγάλη συμβολή με δωρεές του σε συλλογές, συλλόγους και μουσεία,  θα πρέπει να αναφέρουμε την τραγωδία που έζησαν οι Πρόσκοποι της Μικράς Ασίας κατά τη διάρκεια της Γενοκτονίας και ειδικά τους Προσκόπους στο Αιδίνιο, στα Σώκια και  στην Κάτω Παναγιά.

 

Ανάμεσα στους δύο χιλιάδες Ελληνίδες και  Έλληνες που δολοφονήθηκαν τον Ιούνιο του 1919 στο Αιδίνιο, δολοφονήθηκαν και οι Πρόσκοποι που  είχαν δημιουργήσει δύο ομάδες, οι οποίες απέμειναν στην πόλη για να υπερασπίσουν  τον Ελληνισμό. Ωστόσο  οι Πρόσκοποι του Αιδινίου δολοφονήθηκαν όλοι, μετά από φρικτά βασανιστήρια, από τους Τούρκους. Τον Νίκο Αυγερίδη του έβγαλαν τα μάτια, τον Φιλοκτήτη Αργυράκη τον έγδαραν, τον 19χρονο Μίνω Βεινόγλου τον αποκεφάλισαν με σκουριασμένο μαχαίρι, τους λοιπούς τους λογχίζουν και τους κατακρεουργούν. Ο ιδρυτής του προσκοπισμού Μπέιντεν Πάουελ είχε αναφέρει σχετικά τα εξής : «Η θυσία των Ελλήνων Προσκόπων του Αϊδινίου αποτελεί μοναδικό παράδειγμα στον Προσκοπισμό όλου του κόσμου. Οι ηρωικοί Πρόσκοποι επισφράγισαν με το αίμα τους τα ιδανικά της αγάπης των για την πατρίδα και  για την ελευθερία».

Ανάμεσα στους δολοφόνους και ο αρχηγός των Τούρκων προσκόπων και  μετέπειτα πρωθυπουργός στα Σεπτεμβριανά του 1955, όταν εξαφανίστηκε ο Ελληνισμός της Κωνσταντινούπολης, Αντνάν Μεντερές!  

Η δεύτερη σφαγή των Προσκόπων έγινε στα  Σώκια  το 1922.

Τη Μεγάλη Παρασκευή του 1921, ενώ ψαλλόταν ο Επιτάφιος, οι Τούρκοι συνέλαβαν πολλούς Έλληνες, μεταξύ των οποίων και νεαρούς πρόσκοπους. Τους έσυραν στο δικαστήριο ως εγκληματίες, τους καταδίκασαν και τους φυλάκισαν μέχρι τις 8 Απριλίου 1922.

Τα μεσάνυχτα της 8^ης  προς  την 9η Απριλίου τους έβγαλαν από τα κελιά και αλυσοδεμένους τους οδήγησαν στα βουνά. Στην διαδρομή, οι Τούρκοι προέβησαν σε ξυλοδαρμούς και πολλαπλά μαρτυρία. Όταν στις 9 Απριλίου μπήκε ο ελληνικός στρατός, βρέθηκε προ τελεσμένων. Προέβη σε καταδίωξη των Τούρκων Τσετών προκειμένου να απελευθερώσει τους αιχμαλώτους. Δυστυχώς, από τους 78 ομήρους, άλλους είχαν κατασφάξει και άλλους τους έδωσαν ως δούλους σε τουρκικές οικογένειες. Ελάχιστοι διασώθηκαν με έντονα τα σημάδια της βαρβαρότητας.

 

Η τρίτη σφαγή των Προσκόπων έγινε στην Κάτω Παναγιά και από το βιβλίο, του Συλλόγου των προσφύγων από την περιοχή αυτή της Μικράς Ασίας, «Πενήντα χρόνια του ζεριζωμού»(1922 – 1972), καταγράφουμε ένα απόσπασμα:

«Με την πρώτη εμφάνιση τους στο χωριό, οι ληστοσυμμορίτες εξαπολύουν πρωτοφανή τρομοκρατία. Λεηλασίες, σφαγές, βιασμοί και βρησμοί παντού. Ξεχωρίζουν και συλλαμβάνουν τους δυο ιερείς, το δάσκαλο και τους πρόσκοπους, που θα υποστούν θάνατο από μαρτύρια. Τον παπα-Κουρμπά και τον παπα-Νικολή τους κομματιάζουν και τους κρεμάνε στα τσιγκέλια των σφαγίων του Τσεσμέ. Το δάσκαλο Ιωάννη Θεονίδη, τον ποιητή Αρσένιο Σάρικα και τους αθώους πρόσκοπους τους υποβάλλουν σε απερίγραπτα μαρτυρία και τους θανατώνουν με μοναδική κατηγορία ότι ήταν πρόσκοποι. Όσοι Κατωπαναγιουσήδες επέζησαν από το δράμα του Αυγούστου το 1922, έχουν να λένε και να θυμούνται ότι τα τραγικότερα θύματα ιστορικής λαίλαπας ήταν οι ανήλικοι πρόσκοποι».

 

Έτσι οι επικεφαλείς των Ελλήνων προσκόπων γνωρίζοντας τις σφαγές που έχουν προηγηθεί και διαισθανόμενοι τις επερχόμενες αποφασίζουν να δράσουν, συμβάλλοντας στη διάσωση του Ελληνισμού από τη Γενοκτονία.

Το έγγραφο αποκαλύπτει την προσπάθεια για άμυνα και αντίσταση στους δολοφόνους και τη διαρκή υπόμνηση του χρέους των Προσκόπων προς την Πατρίδα.

 

«Εθνική Μικρασιατική Άμυνα Τμήμα Προσκοπισμού Γραφείον Γεν. Εφόρου.

 

Εν Σμύρνη 11 Απριλίου 1922.

Προς τας αξιοτίμους Εφορείας και τας διευθύνσεις των Ελληνικών Σχολών Ιωνίας.

Αξιότιμοι κύριοι 

Η Πατρίς προσκαλεί παντας καθησωμεν όπως σωθεί.Εν υμών των σωτηρίας της είναι και ο Προσκοπισμός εν ονόματι του οποίου και συμφώνως τω υπ'αριθμ.1066 νόμω στρατολογούνται άπαντες οι μαθηταί των σχολείων οι αγοντες ηλικία 16-18 ετών.Αυτο απαιτεί το ιερόν καθήκον μας και οφείλομεν να το πράττωμεν όπως έκαμε και ο ιδρυτής του Προσκοπισμού Σερ Ρόμπερτ Πάουελ στρατηγός Άγγλος όστις πολιορκηθείς υπό των Βέρς εν Μεφτιγγ εσωθη και αυτός δωσας συγχρόνως την τιμήν 800 στρατιωτών και αντικαταστάσεως αυτών υπό παίδων εκγυμνασθέντων εντός ολίγων ημερών.Εκεινοι υπήρξαν οι πρώτοι ένδοξοι πρόσκοποι του κόσμου,τους οποίους και ημείς οφείλομεν να ακολουθήσωμεν.Η μαθητική νεότης της Σμύρνης και όλης της Ιωνίας, δύνανται να αποτελέσει προσκοπικόν δύναμιν 100 ομάδων με 5.000 και πλέον προσκόπους.Παρακαλούνται θερμώς οι αξιότιμοι κύριοι κύριοι Έφοροι και Διευθυνται των Σχολών να αναπτύξωσει το πατριωτικόν τούτο καθήκον είς τα ελληνόπαιδα κατά τις περιστάσεις που διέρχεται η Πατρίς και να οργανώσειν τας προσκοπικάς ομάδας κατά τας ιδιαιτέρας πληροφορίας αίτινες θα αποσταλώσην εν καιρώ.Το σύνθημά μας "Έιτε παίδες Ελλήνων,νυν υπέρ πάντων ο Αγών.

 

Ο Γενικός Έφορος Ιωνίας 

 

Ο Τοπικός Έφορος Σμύρνης»  (υπογραφές δυσανάγνωστες )

 

Η έρευνα πάντα δίνει καρπούς και ιδιαίτερα τη στιγμή που πιστεύεις ότι όλα έχουν σβήσει. Έτσι οφείλουμε χάριτες στον Νίκο Καραμπουρνιώτη για την ανακάλυψη του παραπάνω εγγράφου και επιπλέον ο γράφων οφείλει  ευχαριστίες για την εμπιστοσύνη του και την προτροπή του να  δημοσιευτεί  με ένα σχετικό κείμενο για τον Προσκοπισμό στη Μικρά Ασία.  Παρόλη τη  σεμνότητα και τη  μετριοφροσύνη του Νίκου  οφείλω να τον ευχαριστήσω δημοσίως  για τον συνεχή και ανιδιοτελή του αγώνα διάσωσης κειμηλίων της Μικράς Ασίας, ευχόμενος να συνεχίσει το σημαντικό του έργο.