Την Τετάρτη 18 Απριλίου το Κέντρο Ελληνικού
Πολιτισμού (ΚΕΠ) και ο Σύλλογος Ελλήνων Μόσχας προέβησαν, στις εγκαταστάσεις του Οίκου
Εθνοτήτων της Μόσχας, σε παρουσίαση του τελευταίου βιβλίου της σειράς
«Ελληνικό Μαρτυρολόγιο» του ερευνητή Ιβάν
Ντζουχά με τίτλο
«Έτσι
συνέβη, είμαι μάρτυρας…» (Αναμνήσεις των εκτοπισθέντων και των συγγενικών τους
προσώπων).
Πρόκειται για μοναδικό σε σημασία και
περιεχόμενο έργο, που βασίζεται σε πολυετή συλλογή και μελέτη ογκωδέστατου
αρχειακού υλικού για τους Έλληνες-θύματα των εκτοπίσεων και εκκαθαρίσεων της
σταλινικής περιόδου, που ο Ιβάν Ντζουχά πραγματώνει επί σειράς ετών. Ήδη έχουν
κυκλοφορήσει τα εξής πέντε βιβλία της σειράς «Ελληνικό Μαρτυρολόγιο»:
«Ελληνική Επιχείρηση», «Τα ειδικά τάγματα
κατευθύνονται προς Ανατολάς», «Γράφω με δικά μου λόγια…», «Πίσω ορθωνόταν ο
Παρθενώνας, μπροστά απλωνόταν η Μαγκαντάνη», «Έτσι συνέβη, είμαι
μάρτυρας….».
Στην εναρκτήρια ομιλία της η διευθύντρια του ΚΕΠ
Δώρα Γιαννίτση τόνισε ότι η ιστορία πρώτα απ΄ όλα και πάνω απ΄όλα συντελείται
από απλούς ανθρώπους. Η αξία του εγχειρήματος του κ. Ντζούχα έγκειται στο ότι,
καταγράφοντας το προσωπικό δράμα, την προσωπική τραγωδία των Ελλήνων της
Σοβιετικής Ένωσης, των απλών αυτών ανθρώπων, που απέβησαν θύματα τραγικών
συγκυριών και παιγνιδιών της ιστορίας, αναδεικνύει, ταυτόχρονα, το
ιστορικό-πολιτικό πλαίσιο μιας ολόκληρης εποχής, ενός ολόκληρου λαού.
Το "Ελληνικό Μαρτυρολόγιο" αφ΄ενός αποτελεί φόρο
τιμής σε όλα αυτά τα αθώα θύματα. Το "Ελληνικό Μαρτυρολόγιο" αφ΄ετέρου αποτελεί
χρέος απέναντι στον ίδιο τον εαυτό μας και απέναντι στις επόμενες γενιές. Υπό
αυτή την οπτική, το έργο του κ. Ντζούχα καθίσταται για άλλον ένα λόγο
περισσότερο επίκαιρο, διαχρονικό και επιβεβλημένο.
Κατά τη διάρκεια της παρουσίας, ο Ιβάν Ντζούχα
αναφέρθηκε στην ανέγερση δύο μνημείων των Ελλήνων-θυμάτων των εκτοπίσεων, στις
πόλεις Κρασνοντάρ και Μαγκαντάν, καθώς και στα μελλοντικά του σχέδια, όπως,
μεταξύ άλλων, η συγγραφή δίτομου έργου με τίτλο «Πώς συνέβη στο Κουμπάν», που θα
είναι αφιερωμένο στις εκκαθαρίσεις και εκτοπίσεις των Ελλήνων της Νότιας Ρωσίας,
της περιοχής του Κρασνοντάρ, γεγονός που οφείλεται στον ιδιαίτερο όγκο του
υλικού, που ήδη έχει συλλεχθεί.
Η εκδήλωση, στην οποιά συμμετείχαν και συγγενείς
των εκτοπισθέντων θυμάτων των συγκυριών της δεδομένης εποχής, διεξήχθη σε
ιδιαίτερα συγκινητική και ειλικρινή ατμόσφαιρα. Αποβαίνοντας σε έναν απολογισμό
7ετούς δουλειάς και έργου, ο κ. Ντζούχα προέβη σε συζήτηση με το ακροατήριό του,
απάντησε σε ερωτήσεις, μεταξύ άλλων σε θέματα που σχετίζονται με την αρχειακή
έρευνα και τις δυσκολίες που αντιμετώπισε κατά την πρόσβαση στο αρχειακό υλικό,
τη συλλογή, επεξεργασία, αποκωδικοποίηση αυτού, την επικοινωνία του με τους
συγγενείς και απογόνους των θυμάτων κ.α. Ειδική αναφορά έγινε σε σχέδια για
έκδοση των βιβλίων στην ελληνική και αγγλική γλώσσα, καθώς και για δημιουργία
ταινιών και ντοκιμαντέρ, αφιερωμένων σε αυτή την τραγική σελίδα του
Ελληνισμού.
Με το πέρας της εκδήλωσης ετέθη πρόταση
όπως ο Ιβάν Ντζούχα προταθεί για την τιμητική διάκριση του πρεσβευτή του
Ελληνισμού, γεγονός που οι οργανωτές της εκδήλωσης συμμερίζονται απόλυτα και
προτίθενται να δρομολογήσουν περαιτέρω ενέργειες και δράσεις προς αυτή την κατεύθυνση.
