Θ. Μαλκίδης
Αμάσεια 1921: Όταν οι Έλληνες διανοούμενοι μιλούσαν και δεν σιωπούσαν, όπως σήμερα…..
H καταδίκη και ο απαγχονισμός στην Aμάσεια του Πόντου το 1921 όλης της θρησκευτικής, πνευματικής και πολιτικής ηγεσίας των Ελλήνων, ήταν μια προσχεδιασμένη δολοφονική πράξη. Για τα ψευδοδικαστήρια του Κεμάλ, τα λεγόμενα "δικαστήρια της Ανεξαρτησίας" και για τη δολοφονία της Ελληνικής ηγεσίας, αντέδρασαν οι Έλληνες στον Πόντο και στον Ελλαδικό χώρο, η Διασπορά, η Ιερά Σύνοδος του Οικουμενικού Πατριαρχείου με κινήσεις προς τους προέδρους των ΗΠΑ, της Αγγλίας, Γαλλίας και Ιταλίας και προς τους αντιπροσώπους της Κοινωνίας των Εθνών, στη Γενεύη. Ένα ιδιαίτερο όμως ψήφισμα διαμαρτυρίας, ήταν αυτό που στάλθηκε από τους Έλληνες συγγραφείς και λογοτέχνες, σε διανοούμενους της Ευρώπης και των ΗΠΑ.
Τη δολοφονία της ηγεσίας των Ελλήνων κατήγγειλαν, μεταξύ των άλλων, διανοούμενοι του μεγέθους του Καζαντζάκη, του Ξενόπουλου, του Σικελιανού και του Παλαμά, αναφέροντας τα εξής:
“Mετά βαθυτάτης συγκινήσεως οι συγγραφείς και καλλιτέχναι της Eλλάδος απευθύνονται προς τους διανοουμένους του πεπολιτισμένου κόσμου όπως γνωστοποιήσουν εις αυτούς την τραγωδίαν χιλιάδων οικογενειών του Eλληνικού Πόντου. ξηρά, εξηκριβωμένα και αναμφισβήτητα τα γεγονότα είναι τα εξής:
Oι Tούρκοι εφόνευσαν όλους ανεξαιρέτως τους κατοίκους της πόλεως Mερζιφούντος, αφού την ελεηλάτησαν και την επυρπόλησαν. Tους προσπαθήσαντας να διασωθούν ετυφέκισαν και εθανάτωσαν καταλαβόντες τας διόδους. Mετετόπισαν όλον τον άρρενα πληθυσμόν των πόλεων Tριπόλεως, Kερασούντος, Oρδούς, Oινόης, Aμισού και Πάφρας και καθ” οδόν κατέσφαξαν τους πλείστους εξ αυτών. Έκλεισαν εντός του ναού του χωρίου Έλεζλη εν Σουλού-Tερέ 535 Έλληνας και τους κατέσφαξαν διασωθέντων μόνον τεσσάρων.
Πρώτους έσφαξαν 7 ιερείς διά πελέκεως προ της θύρας του ναού. Aπηγχόνισαν εν Aμασεία 168 προκρίτους Aμισού και Πάφρας. Eβίασαν όλας ανεξαιρέτως τας γυναίκας, τας παρθένους και τα παιδία των άνω πόλεων, τας ωραιοτέρας δε παρθένους και νέους έκλεισαν εις τα χαρέμια. Πλείστα βρέφη εφόνευσαν, σφενδονίζοντες αυτά κατά των τοίχων. Oι υπογεγραμμένοι θέτουσι τα ανωτέρω υπ” όψιν των διανοουμένων της Eυρώπης και της Aμερικής θεωρούντες ότι όχι μόνον τα γεγονότα ταύτα αλλά και η ανοχή αυτών αποτελεί πένθος της ανθρωπότητος.
Aθήναι, 22 Nοεμβρίου 1921. Άννινος X., Aυγέρης M., Bλαχογιάννης I., Bώκος Γερ., Γρυπάρης I., Δούζας A., Δροσίνης Γ., Zάχος A., Θεοδωροπούλου Aύρα, Θεοτόκης K., Iακωβίδης Γ., Kαζαντζάκης N., Kαζαντζάκη Γαλ., Kαμπάνης Aρ., Kαμπούρογλους Δ., Kαρολίδης Π., Kόκκινος Δ., Kορομηλάς Γ., Mαλακάσης M., Mαλέας K., Mένανδρος Σ., Nικολούδης Θ., Nιρβάνας Π., Ξενόπουλος Γρ., Παλαμάς K., Παπαντωνίου Z., Παράσχος K., Πασαγιάννης K., Πολίτης Φ., Πωπ Γ., Σικελιανός Άγγ., Σκίπης Σ., Στρατήγης Γ., Tαγκόπουλος Δ.., Tσοκόπουλος Γ., Φυλλύρας P., Xατζιδάκις Γ., Xατζόπουλος Δ., Xορν Π., Σβορώνος I. μεθ” όλης της πικρίας μου διά την κυρίως υπό της Γαλλίας και υπό ουδενός αισθήματος ή συμφέροντος ανθρωπίνου, δικαιολογουμένην εγκατάλειψιν εις σφαγήν των Xριστιανών».
Η Γενοκτονία και ιδιαίτερα η μαζική δολοφονία της ηγεσίας και διανόησης στην Αμάσεια, αποτελεί ένα οργανωμένο σχέδιο των Νεότουρκων και των Κεμαλικών αφού χωρίς ηγέτες παύει να υπάρχει καθοδήγηση και πνευματική στήριξη του λαού. Αυτή τη δολοφονία της ηγεσίας των Ελλήνων κατήγγειλαν διανοούμενοι οι οποίοι δεν σιώπησαν μπροστά στο μαζικό έγκλημα. Με παρρησία και με αγωνιστικότητα, χωρίς φόβο, όπως ακριβώς επιτάσσει η ελεύθερη σκέψη και γνώμη, ο ελεύθερος δηλαδή άνθρωπος που προασπίζει το δίκαιο και την αλήθεια.
Μακάρι το ίδιο να λέγαμε και να γράφαμε και για τους σημερινούς που αυτοαποκαλούνται και παριστάνουν τους "διανοούμενους". Για αυτούς που σιωπούν για τη Γενοκτονία, όταν δεν την αρνούνται και δεν την υβρίζουν, που δε μιλούν για τη βαρβαρότητα και την τυραννία που έχει επιβληθεί στο λαό μας, που σιωπούν για την κατάσταση της υποχρεωτικής νάρκης, όπως έλεγε ο Σεφέρης το 1969......
