Θ. Μαλκίδης
Από τη Γενοκτονία στην Ναζιστική Κατοχή στο Μεσσιανό Πέλλας
Η Γενοκτονία εναντίον των Ελλήνων έχει διάφορα και μεγάλα δράματα, συλλογικά και προσωπικά. Μία Γενοκτονία η οποία επειδή δεν τιμωρήθηκε επαναλήφθηκε ως Ναζιστικό Ολοκαύτωμα: Τραπεζούντα, Νταχάου, Δίστομο, Καλάβρυτα και άλλοι μαρτυρικοί τόποι. Η δική μου οικογένεια έχει θύματα, άμεσα και παράπλευρα, και στις δύο περιπτώσεις: Δολοφονημένοι, αγνοούμενοι, ορφανά παιδιά που περιθάλπονται, όπως τα αδέλφια Φωκίων και Καλλιόπη. Σαν την ορφανή Εβραιοπούλα Στερίνα Ταμπώχ η οποία δέκα χρονών βρέθηκε στην αγκαλιά της ποντιακής οικογένειας στη Βέροια, του Γιάννη και της Σοφίας Γρηγοριάδη.
Τις παραπάνω μνήμες και ακούσματα μου προκάλεσε η ιστορία του Μεσσιανού Πέλλας, οι κάτοικοι του οποίου, διασωθέντες της Γενοκτονίας, περιέθαλψαν τα παιδιά της Ναζιστικής κατοχής.
Η εν λόγω ιστορία για την οποία στις 25 Ιουνίου γίνεται σχετική εκδήλωση για να γίνει γνωστή η τότε προσφορά των Ποντίων του Μεσσιανού στα παιδιά της κατοχής, αλλά και να προσφερθεί νέα βοήθεια στα παιδιά σήμερα, αφορά το δράμα των «πεινασμένων παιδιών» που αγκαλιάστηκε και εξαλείφθηκε από το μικρό αλλά πρωτοπόρο χωριό, με την αυτονόητη θέληση, συνεργασία και συνεισφορά και αγάπη των λιγοστών τότε κατοίκων του χωριού.
Η ενέργεια αυτή του Μεσσιανού, κέρδισε το πρώτο βραβείο από τον Κοινωνικό Διαγωνισμό για τη διάσωση του «πεινασμένου παιδιού», αποτελώντας μέρος εκείνου του συνόλου των προσφυγικών Ποντιακών κοινοτήτων που ελάχιστα χρόνια μετά τον Ξεριζωμό και την Γενοκτονία έλαμψαν ως φωτεινοί φάροι
ανθρωπιάς φιλοξενώντας 33 άπορα παιδιά του Πολέμου κατά τη διάρκεια της Γερμανικής Κατοχής διασφαλίζοντας την βιολογική και κοινωνική τους συνέχεια, στα 40 μόλις σπίτια του, με πρωτοβουλία της Ευξείνου Λέσχης και του Ελληνικού Ερυθρού Σταυρού Θεσσαλονίκης .
Τι να σημαίνει 33 προς 40; Για τους περισσότερους ίσως είναι αριθμοί. Για κάποιους ήταν η ίδια η ζωή αφού παραπέμπει στα χρόνια της κατοχής, τότε που οι Έλληνες που πέθαιναν από την πείνα στις πόλεις και σώθηκαν, χάρις στην γενναιοδωρία κατοίκων χωριών, που είχαν έστω και ελάχιστα τρόφιμα και τα μοιράστηκαν εθελοντικά με εκείνους τους οποίους φιλοξένησαν στα σπίτια τους.
«Γειά χαρά εις εκείνους, που εισηγήθηκαν και επέδρασαν στην πατριωτική καρδιά των φιλοτίμων Μεσιανιτών. Είναι αυτοί, που ανύψωσαν το Μεσιανό σε μεσουράνημα δόξης που θα μείνει αιώνια. Για μας εδώ στην πόλη υπάρχει ακόμα καιρός. Χρεωστούμε να πάρωμε στα σοβαρά το παράδειγμα του μικρού χωριού. Η Ελληνική ψυχή πάντοτε εδάμασε τας περιστάσεις με βάσιν την στενήν συνοχήν του Έθνους μας, την εξαιρετικήν αρετήν της Φυλής μας, την Ξενίαν, την οποίαν εθεοποίησεν. Χάρις εις αυτήν με ελαχίστας θυσίας και σχεδόν ανεπαίσθητα θα κατανικήσωμεν τας αντιξόουςπεριστάσεις. Συνοδοιπόροι εις τον ίδιον δρόμον της ζωής, δεν θα πρέπη να αφήσωμε κανένα εις τον δρόμο και θα είναι εντροπή μας να τον εγκαταλείψωμεν. Πρωτοπόρος και καθοδηγητής μας το Μεσιανό. 33 πρός 40… Υποκλιθήτε, πολίται μπροστά στο Μεσιανό», όπως αναφέρει ο σπουδαίος άνθρωπος, ο ιατρός εκ Πόντου Θεοφύλακος Κ. Θεοφυλάκτου από τη Θεσσαλονίκη το 1942.
Για το σκοπό αυτό πραγματοποιείται εκδήλωση από τον σύλλογο Ποντίων Μεσιανού και σε πρόσκληση που απέστειλε και εκ μέρους του διοικητικού συμβουλίου υπογράφουν η πρόεδρος Ροδάμα Πεταλίδου – Βασιλειάδου και η γραμματέας Σοφία Γραμμένου – Πανταζίδου, αναφέρονται τα εξής:
«Σας προσκαλούμε στη φιλανθρωπικού σκοπού εκδήλωσή μας «33 προς 40 - Το ανθρωπιστικό χωριό Μεσιανό» υπό την αιγίδα του Δήμου Πέλλας, δεδομένου ότι τα έσοδα της εκδήλωσης θα διατεθούν, μεταξύ άλλων, στο Ορφανοτροφείο Γιαννιτσών καθώς και στον Ελληνικό Ερυθρό Σταυρό Θεσσαλονίκης.
Η εκδήλωση θα λάβει χώρα στο χώρο του γηπέδου του χωριού μας στις 25 Ιουνίου 2017 και ώρα 19.00
Το χωριό μας αποτελεί μέρος εκείνου του συνόλου των προσφυγικών Ποντιακών κοινοτήτων που ελάχιστα χρόνια μετά τον Ξεριζωμό και την Γενοκτονία έλαμψαν ως φωτεινοί φάροι ανθρωπιάς φιλοξενώντας 33 άπορα παιδιά του Πολέμου κατά τη διάρκεια της Γερμανικής Κατοχής διασφαλίζοντας τη βιολογική και κοινωνική τους συνέχεια, στα 40 μόλις σπίτια του, με πρωτοβουλία της Ευξείνου Λέσχης και του Ελληνικού Ερυθρού Σταυρού Θεσσαλονίκης.
Το δράμα των «πεινασμένων παιδιών» αγκαλιάστηκε και εξαλείφθηκε από το μικρό αλλά πρωτοπόρο χωριό μας, με την αυτονόητη βούληση, συνεργασία, συνεισφορά και αγάπη των λιγοστών τότε κατοίκων του χωριού μας. Η ενέργεια αυτή απέσπασε το πρώτο βραβείο από τον Κοινωνικό Διαγωνισμό για τη διάσωση του «πεινασμένου παιδιού».
Έχουμε την πεποίθηση ότι σε αυτά τα δυσβάσταχτα χρόνια, ο άνθρωπος αλλά και οι λαοί γενικότερα, δοκιμάζονται κάτω από άγριες και αντίξοες συνθήκες διαβίωσης και χαρακτηρίζονται πλέον από μία έντονη εσωστρέφεια, που όμως ο Ποντιακός Ελληνισμός καταφέρνει τώρα αλλά όπως και τότε, να αντικρούει και να αντιμετωπίζει τις όποιες δυσκολίες, ανοίγοντας την καρδιά του σε ολόκληρο τον κόσμο, φτιάχνοντας μέσα στα χρόνια τη δική του ξεχωριστή ιστορία, που χαρακτηρίζεται από ανθρωπιά, αγάπη και ψυχική συνεισφορά.
Θέλουμε εδώ στο μικρό φιλόξενο Ποντιακό χωριό μας να σας δώσουμε περίσσευμα από τη ζεστή μας αγκαλιά και πατριωτική φιλία, αδελφική φιλία.
Σας περιμένουμε με αγάπη στην είσοδο του χωριού μας για να το περιδιαβούμε μαζί και να κεραστούμε οίνον και άρτο εκ Πόντου προς θύμισιν της γλυκιάς μας Πατρίδα».
Η μέχρι σήμερα σχεδόν άγνωστη αυτή ιστορία, που την θυμούνται αμυδρά κάποιοι γηραιότεροι του χωριού που σπάνια αναφέρουν χωρίς να τονίζεται η σημασία της, περνώντας σχεδόν στην λήθη, επανέρχεται και διασώζεται ως ένα κομμάτι της ιστορίας χάρη σε μια έρευνα και μια μεγάλη εκδήλωση που ετοιμάζει ο Σύλλογος Ποντίων Μεσιανού. Σκοπός η αξιοποίηση και διάσωση της ιστορικής αυτής μνήμης, η προσπάθεια ανεύρεσης κάποιων από εκείνα τα παιδιά και η διενέργεια μιας μεγάλης μουσικής εκδήλωσης που θα συμβάλει στην διαδραστικότητα και εξωστρέφεια της ιστορίας του χωριού.
