Θεοφάνης Μαλκίδης*
Η λεγόμενη οικία γέννησης του Μουσταφά Κεμάλ στη Θεσσαλονίκη, ως
χώρος προβολής του τουρκικού εθνικισμού
«Η Ελληνική Βουλή έρχεται να καλύψει ένα μεγάλο
εθνικό, ιστορικό, ηθικό και πολιτικό κενό καθιερώνοντας την 19η Μαΐου, ημέρα,
που ο Μουσταφά Κεμάλ αποβιβάστηκε το 1919 στη Σαμψούντα, για να συνεχίσει με
εντονότερο και φρικιαστικότερο τρόπο, τη συστηματική γενοκτονία» (Εισηγητική
έκθεση του νόμου 2193/1994)
«Οι ρατσιστικές και ξενοφοβικές εκδηλώσεις συνιστούν απειλή για τις
ομάδες και τα πρόσωπα, που γίνονται στόχος τους, γι' αυτό απαιτείται η παροχή
από το κράτος αυξημένου βαθμού προστασίας με τη λήψη ποικίλων μέτρων
χρησιμοποιώντας, μεταξύ άλλων, και τα μέσα του ποινικού δικαίου, ώστε να
επιβάλλονται αποτελεσματικές, αναλογικές και αποτρεπτικές κυρώσεις, τόσο κατά
των φυσικών προσώπων τα οποία διαπράττουν τέτοια εγκλήματα, όσο και κατά των
νομικών προσώπων που εμπλέκονται με οποιοδήποτε τρόπο σε αυτά» (Εισηγητική έκθεση Ν. 4285/2014)
1.Η απούσα ιστορική αλήθεια
Η πριν από λίγες ώρες παρουσία εκατοντάδων Τούρκων «επισκεπτών» στη
Θεσσαλονίκη για να τιμηθεί η επέτειος θανάτου του Μουσταφά Κεμάλ και όσα
συνέβησαν κατά τη διάρκεια της προκλητικής εκδήλωσης («ονομάστηκε
επαναλειτουργία με την ανακαίνιση του μουσείου του Κεμάλ») επανέφεραν το ζήτημα
της ιστορίας και της αλήθειας. Και
ειδικότερα για το πως ένα κτίριο μπορεί να γίνει αντικείμενο πολιτικής εκμετάλλευσης
και κέντρο εθνικιστικού παροξυσμού. Θυμίζουμε ότι το 2011
υπήρξε ομόφωνη απόφαση του
Κεντρικού Συμβουλίου Νεωτέρων Μνημείων του υπουργείου Πολιτισμού να κηρυχθεί ως
μνημείο η φερόμενη ως οικία του Μουσταφά Κεμάλ στη Θεσσαλονίκη. Απόφαση η οποία εκδόθηκε από ένα κράτος
που ενώ έχει ψηφίσει νόμους που ονομάζουν τον Κεμάλ ως βασικό υπεύθυνο της
Γενοκτονίας, χαρακτηρίζει ως μνημείο την
αποκαλούμενη οικία γέννησής του!
Η πραγματικότητα όμως, πέραν των άλλων, είναι άλλη: Παρά την προβεβλημένη
άποψη ότι ο Μουσταφά Κεμάλ γεννήθηκε το 1881 στη Θεσσαλονίκη, στο κτίριο το οποίο είχε χτίσει δήθεν ο
πατέρας του και βρίσκεται στη συμβολή των οδών Αποστόλου Παύλου και Αγίου
Δημητρίου (τότε Γενί Καπί και Νουμάν Πασά), το γεγονός ότι η γέννηση του Κεμάλ στη Θεσσαλονίκη και στο
συγκεκριμένο οίκημα είναι ένα καλοστημένο τουρκικό ψέμα !
Ο Κεμάλ γεννήθηκε στη Χρυσαυγή (Σαρίγερ) Λαγκαδά.
Μάλιστα το 1981, με αφορμή τα εκατό χρόνια από τη γέννηση του Μουσταφά Κεμάλ,
επισκέφθηκε την Χρυσαυγή (το κτίριο της τότε κοινότητας) ο Τούρκος πρόξενος στη
Θεσσαλονίκη, μαζί με τον γραμματέα του, συνοδευόμενοι και από Τουρκικό
τηλεοπτικό συνεργείο.
Ο πρόξενος ήξερε την αλήθεια και γι’
αυτό παρακάλεσε τους κατοίκους να του υποδείξουν το ακριβές σημείο γέννησης του
Κεμάλ, απ΄ όπου πήρε πολλές φωτογραφίες. Σε κάποια στιγμή αποκάλυψε στους
Έλληνες συνοδούς του ότι «γνωρίζω
ότι αυτή είναι η αλήθεια, αλλά είναι δύσκολο να το παραδεχθούμε επίσημα και
καταλαβαίνετε το λόγο…». Ο
ίδιος προθυμοποιήθηκε να χρηματοδοτήσει την ανέγερση μουσείου, το οποίο θα
βοηθούσε και την ανάπτυξη του χωριού.
(Εφημ. ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΒΟΡΡΑΣ, 10 Μαΐου 1981)
Το 1981 πάλι, με αφορμή τους
εορτασμούς για τα εκατό χρόνια από τη γέννηση του Κεμάλ, οι βουλευτές Ν. Βενιζέλος
και Κ. Μπαντουβάς, με ερώτησή τους προς τον Υπουργό των Εξωτερικών,
αμφισβήτησαν επισήμως τη θεωρία ότι το σπίτι δίπλα στο Τουρκικό Προξενείο
Θεσσαλονίκης είναι αυτό στο οποίο γεννήθηκε ο Κεμάλ, επικαλούμενοι μάλιστα και
αυτοί την μαρτυρία της ίδιας της αδελφής του της Μακμπουλέ, όπως διασώθηκε σε
τουρκικές βιβλιογραφικές πηγές (Aydemir κλπ)
Στην δεκαετία του 1930, μετά το
ελληνοτουρκικό σύμφωνο φιλίας και συγκεκριμένα το 1934 η τότε ή κυβέρνηση ανήρτησε
έξω από το σπίτι, μία πινακίδα όπου αναφερόταν ότι «εδώ γεννήθηκε ο Μουσταφά
Κεμάλ». Και σαν να μην έφτανε αυτό, το 1937 δόθηκε εντολή
στο δήμο Θεσσαλονίκης να αγοράσει το σπίτι από την οικογένεια Σεραφειμίδου, η
οποία κατοικούσε εκεί. Όταν η
οικογένεια αρνήθηκε να το πουλήσει, τότε το κράτος προχώρησε στην απαλλοτρίωσή
του. Μετά, ο δήμαρχος Θεσσαλονίκης Κ. Μερκουρίου, ενημέρωσε με επιστολή του την
κυβέρνηση του Ισμέτ Ινονού, ότι χαρίζει το σπίτι στο Τουρκικό κράτος.
Στη συνέχεια, η Τουρκία μετέφερε έπιπλα από τα ανάκτορα του Ντολμά Μπαχτσέ και του Τοπ Καπί της
Κωνσταντινούπολης, ακόμα και ρούχα του Κεμάλ, τα οποία εκθέτονται πλέον στο κτίριο,
δίνοντας την εντύπωση στον επισκέπτη, ότι χρησιμοποιήθηκαν μέσα
σε αυτό το σπίτι από τον ίδιο τον Κεμάλ.
Από τότε, συχνά – πυκνά αλλά και κάθε
19η Μαΐου, ημέρα μνήμης της Γενοκτονίας, αλλά για την Τουρκία ημέρα εξόντωσης
των Ελλήνων και «ημέρα του Ατατούρκ», χιλιάδες επισκέπτες καταφθάνουν για να
προσκυνήσουν το «σπίτι». Μία κατάσταση η οποία συνεχίζεται και μάλιστα με όρους
που απαξιώνουν την ελληνική ιστορία και την αλήθεια.
2. Η εκδίωξη του Ελληνισμού της Κωνσταντινούπολης και το «σπίτι»
του Κεμάλ
Εκτός από τα παραπάνω, στο φερόμενο σπίτι
του Κεμάλ, γράφτηκε μία από τις μεγαλύτερες προβοκάτσιες στην παγκόσμια
ιστορία.
Η έκρηξη τη νύχτα της 6ης προς την 7η
Σεπτεμβρίου 1955 στον κήπο του τουρκικού Προξενείου Θεσσαλονίκης αποτέλεσε την
αφορμή για τον πρωτοφανή για τα παγκόσμια χρονικά διωγμό των Ελλήνων της
Κωνσταντινούπολης. Οι τουρκικές εφημερίδες έγραψαν ότι καταστράφηκε η «οικία»
του ιδρυτή της Τουρκίας και τότε ξεκίνησε η νύχτα των κρυστάλλων για τον
Ελληνισμό. Το ψέμα όμως έχει κοντά
πόδια. Ο κλητήρας του τουρκικού Προξενείου έπεσε σε αντιφάσεις σχετικά με τα αίτια της έκρηξης
και τελικώς ομολόγησε ότι αυτός έβαλε τη βόμβα, προσθέτοντας ότι του την έδωσε
ο Οκτάυ Εγκίν, φοιτητής της Νομικής του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, από την
Κομοτηνή, ο οποίος και ομολόγησε την πράξη του. Επίσης από την ανάκριση αποδείχθηκε η ίδια η βόμβα είχε έρθει από την Τουρκία
μέσα στον διπλωματικό σάκο του τουρκικού Προξενείου Κομοτηνής! Στη
συνέχεια ο Εγκίν αφέθηκε ελεύθερος με εγγύηση και ο τούρκος πρόξενος της
Κομοτηνής Αχμέτ Ουμάρ, τον φυγάδευσε στην Τουρκία, όπου ο Εγκίν εργάστηκε
αρχικά στον ραδιοσταθμό της Κωνσταντινούπολης, στη διεύθυνση του Αστυνομικού
σώματος, στην Υπηρεσία Πληροφοριών (ΜΙΤ), ενώ το 1993 διορίστηκε νομάρχης στην
Καππαδοκία!
3. Αποκαθηλώνοντας το ψέμα
Αυτό που συνέβη πριν λίγες ώρες στη
Θεσσαλονίκη, από μεταφερόμενους Τούρκους που ως γνήσιοι Γκρίζοι Λύκοι κραύγαζαν
ότι «είμαστε στρατιώτες του Μουσταφά Κεμάλ», θυμίζει Σμύρνη το 1922, Κωνσταντινούπολη το 1955 και Κύπρος το 1974.
Ωστόσο η υπόθεση με το λεγόμενο σπίτι του Κεμάλ, εκτός από το ψεύδος, εμπεριέχει και συνιστώσες σεβασμού
του ελληνικού κράτους προς την ιστορία του και τους πολίτες του. Στη
συγκεκριμένη περίπτωση παραβιάζονται οι νόμοι αναγνώρισης της Γενοκτονίας και της
υποκίνησης βίας ή μίσους και άλλες πράξεις, όπως η δημόσια επιδοκιμασία ή
άρνηση εγκλημάτων κατά της ανθρωπότητας, όπου πρωταγωνιστής ήταν ο Κεμάλ!
Επιπλέον προκύπτει και το ερώτημα πως μπορεί να κηρύσσεται μνημείο ο χώρος που τιμάται ο δάσκαλος
του Χίτλερ Μουσταφά Κεμάλ, ο θύτης της
γενοκτονίας των προγόνων μας;
Τέλος, για τα παραπάνω και
ειδικότερα, για τη σιωπή και την ανοχή και για όσα έγιναν στη Θεσσαλονίκη, στην πόλη που
δέχτηκε την πλειοψηφία των διασωθέντων της Γενοκτονίας, θα υπάρξει έστω και μία, εξήγηση ή τιμωρία των υπευθύνων της ύβρεως;
*Ο Θεοφάνης Μαλκίδης είναι διδάκτορας
του Παντείου Πανεπιστημίου και συγγραφέας του βιβλίου «Κεμαλισμός και Ναζισμός».
