Κυριακή 26 Ιανουαρίου 2020

25 Ιανουαρίου 1913: Η μαζική σφαγή των Ελλήνων τους Οικονομείου της ανατολικής Θράκης


Θ. Μαλκίδης: 25 Ιανουαρίου 1913: Η μαζική σφαγή των Ελλήνων τους Οικονομείου της ανατολικής Θράκης 

Μιλώντας πριν μερικά χρόνια στην Αγία Τριάδα, στους συμπατριώτες μου Θρακιώτες, είχα αναφερθεί στο ζήτημα της ανάδειξης της Θρακικής συνιστώσας της Γενοκτονίας των Ελλήνων. Μία συνιστώσα άγνωστη και αποσιωπημένη. Μία συγκλονιστική στιγμή της Γενοκτονίας αφορά τη μαζική σφαγή στο Οικονομείο στις 25 Ιανουαρίου 1913, όταν το πολεμικό πλοίο των Οθωμανών «Ιδζλάλ», μετά από αποτυχία του να προσορμίσει στο λιμάνι των Επιβατών της Ανατολικής Θράκης προσορμίστηκε στο  Οικονομείο, όπου αποβιβάστηκαν 500 Τούρκοι στρατιώτες, οι οποίοι προέβησαν στη σφαγή των Ελλήνων κατοίκων του χωριού.

Ο αρχηγός των στρατιωτών τοποθέτησε  ένοπλους  γύρω από το χωριό, για να μην αφήνουν να φύγει κανένας και στη συνέχεια ζήτησε από τον πρόεδρο της κοινότητας να συγκεντρώσει όλους τους άντρες στο «Αρχιγένειο Δημοτικό Σχολείο» του χωριού, ηλικίας από 15 ετών και πάνω. Από εκεί συγκεντρωθέντες οδηγούνταν κατά ομάδες στην παραλία και εκτελούνταν.

Ο ιερέας του χωριού, Αρχιμανδρίτης Νεόφυτος και ο Πρεσβύτερος Σταύρος κρεμάστηκαν και κατόπιν κάηκαν, ενώ η οικογένεια του Πρεσβυτέρου κατακρεουργήθηκε. 

Όταν οι κάτοικοι κατάλαβαν τι γινόταν, έφευγαν πανικόβλητοι πρός πάσα κατεύθυνση. Οι σκηνές που διαδραματίστηκαν δεν είχαν προηγούμενο, καθώς οι ένοπλοι κυνηγώντας τους άμαχους μπήκαν στους Αιγιαλούς σκοτώνοντας όποιον βρήκαν μπροστά τους και στη συνέχεια κατευθύνθηκαν στο Εξάστερο, όπου συνέχισαν τη σφαγή. Κάποιοι από τους  Τούρκους στρατιώτες, προσπαθώντας να πιάσουν φυγάδες από το Οικονομείο, κατευθύνθηκαν και προς τους Επιβάτες, όπου αφού σκότωσαν στο δρόμο 4 Έλληνες, συνέλαβαν τον πρόεδρο Κωνσταντίνο Βέϊκο (θείο της γνωστής Θρακιώτισσας λαογράφου Κατίνας Βεΐκου - Σεραμέτη) και άλλους τέσσερις, τους οποίους μετέφεραν και εκτέλεσαν στο Οικονομείο.

Ο αριθμός των θυμάτων αναφέρεται στους 96 Έλληνες και για άλλες πηγές στους 140.





Το γεγονός της Σφαγής του Οικονομείου θεωρείται ως η πρώτη καταγεγραμμένη έκφανση της Γενοκτονίας των Ελλήνων της Ανατολής.

Στις 25 Ιανουαρίου 2013, εκατό χρόνια μετά την ημέρα της Σφαγής, τελέστηκε στο Οικονομείο τρισάγιο από τον Οικουμενικό Πατριάρχη Βαρθολομαίο υπέρ αναπαύσεως των ψυχών των σφαγιασθέντων, παρουσία των απογόνων των διασωθέντων κατοίκων του χωριού. Το τρισάγιο διοργάνωσε ο «Σύλλογος Προσφύγων Ανατολικής Θράκης» Αγίας Τριάδας Θεσσαλονίκης, εκεί όπου κατέφυγαν διασωθέντες της Γενοκτονίας.

Υ.Γ Το μνημείο της φωτογραφίας έχει ανεγερθεί με πρωτοβουλία του Συλλόγου και δαπάνη του Δήμου Θερμαϊκού στην παραλία της Αγίας Τριάδας. Το μνημείο αυτό  συνδέει τους διασωθέντες με   το ΟΙΚΟΝΟΜΕΙΟ Ανατολικής Θράκης. Εγκαινιάσθηκε στις 27 Ιανουαρίου 2002 από τον Δήμαρχο Θερμαϊκού κ. Αντώνη Ματζάρη. Ο άνθρωπος που το φιλοτέχνησε ήταν ο κ. Γεώργιος Χουζουνίδης. Ο κίονας ήταν τμήμα από την εκκλησία της Κοιμήσεως της Θεοτόκου και συλλέχθηκε από τα χιλιάδες παρόμοια τμήματα της εκκλησίας που υπήρχαν διάσπαρτα στην παραλία του Οικονομείου. Η εκκλησία δεν υπάρχει σήμερα μιας και έχει κατεδαφισθεί στα τέλη της δεκαετίας του 1990. Ο κίονας έχει μεταφερθεί στην Ελλάδα από την πρώτη πρόεδρο του Συλλόγου μας, την αείμνηστο Αργυρούλα Συνοδινού, η οποία μάλιστα το 2003 εξέδωσε και βιβλίο με τίτλο "Στου Ξάστερου και στου Οικονομιού τα άγια χώματα, δαπάνη και αυτό του Δήμου Θερμαικού και του τότε δημάρχου Αντώνη Ματζάρη, ο οποίος είχε ξεκινήσει την έκδοση βιβλίων για την τοπική ιστορία του τότε νεοσύστατου Δήμου Θερμαικού (Περαία - Νέοι Επιβάτες - Αγία Τριάδα). Ακολούθησε το 2004 το βιβλίο το Χωριό μου της Δωροθέας Μπακογιάννη - Κόλκου.