Συνέντευξη του Φάνη Μαλκίδη στο Ράδιο και την Εφημερίδα ΧΡΟΝΟΣ της Κομοτηνής (10 Απριλίου 2009)
Την ώρα που ο Αμερικανός Πρόεδρος Barack Obama μιλώντας στην Τουρκική Εθνοσυνέλευση κατά την πρώτη ουσιαστικά επίσημη επίσκεψη του εκτός ΗΠΑ, έθετε διακριτικά αλλά με διπλωματικό τρόπο το θέμα της θρησκευτικής ελευθερίας και ζητούσε το άνοιγμα της θεολογικής σχολής της Χάλκης εκπλήσσοντας για ακόμα μια φορά τους αναλυτές μας, στην Νέα Υόρκη έξω από το κτήριο των Ηνωμένων Εθνών (ΟΗΕ), άνοιγε μια νέα σελίδα ιστορικής αποκατάστασης.
Μια σελίδα εθνικής διεκδίκησης και προβολής μιας ακόμα γενοκτονίας που διέπραξε το κράτος των Νεότουρκων και τον Κεμάλ. Παιδιά δεύτερης γενιάς Ελλήνων μεταναστών στην άλλη άκρη του ατλαντικού στις ΗΠΑ, στην Νέα Υόρκη, στην γη της ελευθερίας και της δημοκρατίας έγραψαν τις πρώτες γραμμές στο μεγάλο κεφάλαιο της ιστορίας μας «Γενοκτονία των Ελλήνων». Το μεγάλο άγνωστο κεφάλαιο στον ευρύτερο απανταχού Ελληνισμό των πέντε ηπείρων. Στην έδρα των Ηνωμένων Εθνών νέοι άνθρωποι έθεταν για πρώτη φορά με ένα συμβολικό τρόπο το μεγάλο θέμα της γενοκτονίας, σε μία εκδήλωση που είχε τον τίτλο "σταματήστε τον κύκλο της άρνησης". Η συγκέντρωση που υποστηρίχτηκε και από τους Αρμένιους, ήταν συνδιοργάνωση της Πανθρακικής Ένωσης Αμερικής ΟΡΦΕΥΣ, τον Φιλανθρωπικό Ελληνοαμερικανικό Οργανισμό και την Ελληνική Ένωση Αμερικής (HLA), που απαρτίζουν κυρίως νέοι Ελληνο-Αμερικανοί. Το λόγο πήρε πρώτος ο νεαρός Θρακιώτης Γιαννης Φυδανάκης ο οποίος έκανε την ιστορική αναδρομή και στο χρονικό των σφαγών και της Γενοκτονίας των Ελλήνων. Όλοι οι ομιλητές, ο Δημήτρης Μολοχίδης, γραμματέας της Παν- Ποντιακής Ομοσπονδίας ΗΠΑ- Καναδά, ο Ηλίας Τσεκερίδης της Παγκόσμιας Ομοσπονδίας Ποντίων, ο Θεοχάρης Κέκης από το Σύλλογο Ποντίων Βοστώνης «Παναγία Σουμελά», ο εκπρόσωπος της Αρμενικής κοινότητας της Νέας Υόρκης, ιερέας Α. Αρμάν, ο Τζιοβάνη ντι Νάπολι εκπροσωπώντας του Ιταλούς νότιας Ιταλίας οι οποίοι το 1480 δολοφονήθηκαν από τους Τούρκους, απευθύνονταν στους περαστικούς που έστω και υπό καταρρακτώδη βροχή στέκονταν για λίγο να ακούσουν βλέποντας την φωτογραφία του Κεμάλ Ατατούρκ, να παραλαμβάνουν έντυπο ενημερωτικό υλικό στα αγγλικά που ενημέρωνε για τις θηριωδίες των Τούρκων. Τη συγκέντρωση έκλεισε ο Φάνης Μαλκίδης ο οποίος αναφέρθηκε στον συμβολισμό και στην ουσία της εκδήλωσης και στη συνέχεια της προσπάθειας για την ανάδειξη της Γενοκτονίας στο διεθνές περιβάλλον, τονίζοντας τη σημασία της παρουσίας στα Ηνωμένα Έθνη.
Ο Φάνης Μαλκίδης μετέφερε το κλίμα μιλώντας στο ράδιο Χρόνος 87,5 και στην εφημερίδα Χρόνος της Κομοτηνής και στο δημοσιογράφο Δήμο Μπακιρτζάκη (ΔΜ).
Δ. Μ Χθες επιστρέψατε από τις ΗΠΑ, όπου μιλήσατε στην εκδήλωση της Νέας Υόρκης, αλλά και στο ετήσιο συνέδριο για τη Γενοκτονία και το Ολοκαύτωμα. Θα θέλαμε τις πρώτες εκτιμήσεις για να μας βάλετε και στο πνεύμα του συνεδρίου.
ΦΜ. Καταρχήν, το συνέδριο για τη Γενοκτονία και το Ολοκαύτωμα το οποίο γίνεται εδώ και 29 χρόνια στο Πανεπιστήμιο Μιλερσιβιλλ της Πενσυλβάνια των ΗΠΑ, είναι ένα από τα μεγαλύτερα τα οποία γίνονται σε όλο τον πλανήτη και εκεί συμμετέχουν πάρα πολλοί ερευνητές οι οποίοι ασχολούνται με τις γενοκτονίες και με το εβραϊκό ολοκαύτωμα. Από το 2007 για πρώτη φορά, από ελληνικής πλευράς έχει γίνει δεκτή η συμμετοχή μου, φέτος ήταν η δεύτερη, όπου μίλησα για το ζήτημα της γενοκτονίας των Ελλήνων.
ΔΜ.Πριν κ. Μαλκίδη από την Ελλάδα δεν πήγαινε κανένας σε αυτό το συνέδριο;
ΦΜ Πρέπει να ξεκαθαρίσουμε ότι το ζήτημα που αφορά τους Έλληνες που ζούσαν στην Θράκη, στην Μικρά Ασία και στον Πόντο, τη Γενοκτονία τους, έμενε στο περιθώριο για λόγους που σχετιζόταν με συμφέροντα πολιτικής και γενικότερα εξαρτήσεις και δεσμεύσεις. Εδώ και περίπου 15 χρόνια το ζήτημα πλέον έχει ξεφύγει από την γνωστή του προσέγγιση, δηλαδή φολκλόρ, και προσπαθούμε να αναδείξουμε την σημαντικότερη αιτία, τη Γενοκτονία, λόγω της οποίας καταστράφηκε αυτό το μεγάλο ψηφιδωτό του πολιτισμού της ιστορίας των Ελλήνων το οποίο υπήρχε εκεί μέχρι το 1922. Έτσι λοιπόν εδώ και λίγα περίπου χρόνια, υπάρχει μία κινητικότητα τόσο στην Ελλάδα όσο και όπου είναι δυνατόν και στο εξωτερικό. Και στο εξωτερικό προσπαθούμε να αναδείξουμε το ζήτημα της γενοκτονίας των Ελλήνων είτε με παρεμβάσεις και εισηγήσεις σε τέτοια διεθνούς και μεγάλου κύρους επιστημονικά συνέδρια, αλλά και όπου αλλού χρειαστεί, με σημαντικότερη τη σημαντική αναγνώριση από την Διεθνή Ένωση Ακαδημαικών για τη γενοκτονία, η οποία με σχετικό της ψήφισμα αναγνώρισε το 2007 τη γενοκτονία των Ελλήνων οι οποίοι ζούσαν στο οθωμανικό κράτος. Στο συνέδριο για τη Γενοκτονία και το Ολοκαύτωμα στη Πενσιλβάνια παραβρέθηκαν πολλοί ερευνητές από όλο τον κόσμο και τέθηκαν επί τάπητος όλα τα θέματα που αφορούν τις γενοκτονίες. Σε ό,τι αφορά τη γενοκτονία των Ελλήνων που ζούσαν στο οθωμανικό κράτος παρά την μακροχρόνια απουσία και σιωπή που υπήρχε γι’ αυτό το ζήτημα, τα τελευταία χρόνια ειδικότερα μέσα στους κόλπους της διεθνούς ενώσεως ακαδημαϊκών για την μελέτη των γενοκτονιών, ή του διεθνούς δικτύου των ακαδημαϊκών για την γενοκτονία και από τα συνέδρια που γίνονται για το ολοκαύτωμα και τις γενοκτονίες, γίνεται μία σημαντική προσπάθεια. Πραγματικά μέσα από αυτά τα συνέδρια, το διάλογο, τη συζήτηση και την συνεχή έρευνα γίνεται μία προσπάθεια καταγραφής αλλά και ανάδειξης αυτού του ζητήματος. Μην ξεχνάτε ότι εδώ στην Ελλάδα υπήρχε και υπάρχει ένα μεγάλο κενό γι’ αυτό το θέμα. Φανταστείτε τι κενό υπάρχει το οποίο πρέπει να καλυφθεί στο εξωτερικό, ωστόσο με συνεχή προσπάθεια σ΄ αυτό το ζήτημα όπου και εάν παρουσιάζεται, προσεγγίζεται με μεγάλο ενδιαφέρον και υπάρχει μεγάλη συζήτηση. Σε ό,τι αφορά η πολιτική συνιστώσα του θέματος, φαίνεται ότι οι συνεχείς παρεμβάσεις, παρουσιάσεις και παρουσίες Ελλήνων στο εξωτερικό και μάλιστα σε τέτοιου υψηλού επιπέδου συνέδρια και συναντήσεις, δίνουν την δυνατότητα σε πάρα πολλούς πολιτικούς να έρθουν σε επαφή με τη Γενοκτονία των Ελλήνων.
ΔΜ Εκτός αυτού όμως παραβρεθήκατε και την Δευτέρα σε μία εκδήλωση στον ΟΗΕ στη Νέα Υόρκη, η οποία διοργανώθηκε από την πανθρακική ένωση Αμερικής «Ορφέας» και αφορούσε την Γενοκτονία του Ελληνισμού.
ΦΜ. Την συμβολική ημέρα, την 6η Απριλίου η οποία τιμάται ως ημέρα μνήμης του θρακικού Ελληνισμού, έγινε μία πολύ σημαντική, συμβολικής αλλά και ουσιαστικής προσέγγισης εκδήλωση στο κτίριο των Ηνωμένων Εθνών, με πρωτοβουλία των Θρακών που ζουν στην Αμερική και ειδικότερα του προέδρου της Πανθρακικής Ένωσης Αμερικής «Ορφέας», ενός νέου ανθρώπου μόλις 25 ετών, του Ιωάννη Φυντανάκη ο οποίος κατάγεται από το χωριό Σοφικό Διδυμοτείχου του Ν. Έβρου, γεννημένος στις ΗΠΑ. Ο Ι. Φυντανάκης πήρε την πρωτοβουλία και μαζί με φορείς ελληνοαμερικανικών οργανώσεων, και με τη υποστήριξη από τους Ποντίους, Μικρασιάτες, Κωνσταντινουπολίτες, Κύπριους που ζουν στις ΗΠΑ, καθώς και τους Αρμένιους, διοργάνωσε μία πάρα πολύ σημαντική εκδήλωση η οποία ανέδειξε το ζήτημα της γενοκτονίας των Ελλήνων σε ένα χώρο όπου ουσιαστικά θα έπρεπε να αποτελεί χώρο επίλυσης των προβλημάτων που αφορούν τέτοια θέματα. Στην εκδήλωση παρότι έγινε κάτω από καταρρακτώδη βροχή, υπήρχε μεγάλη προσέλευση, ανθρώπων οι οποίοι όχι μόνο συμμετείχαν στην εκδήλωση αλλά και πήραν το ενημερωτικό υλικό και μέσα από τις ομιλίες τους γνώρισαν τη Γενοκτονία των Ελλήνων.
ΔΜ. Λίγοι γνωρίζουν γι’ αυτό κ. Μαλκίδη, βέβαια είναι η 6η Απριλίου του 1914 είναι μια ημερομηνία ορόσημο για την ιστορία του θρακικού Ελληνισμού και όπως ονομάστηκε ως «Μαύρο Πάσχα». Είναι η απαρχή των γεγονότων της εξαφάνισης μπορούμε να πούμε και όλου του πογκρόμ που δημιουργήθηκε πριν το 1922 ακόμα εναντίον των Ελλήνων της Θράκης και συνεχίστηκε στον Πόντο και στη Μικρά Ασία.
ΦΜ Πολύ σωστά το τονίζετε, ήταν Πάσχα του 1914 όταν ξεκίνησαν και από τότε εντάθηκαν οι διωγμοί του θρακικού Ελληνισμού και μετά ακολούθησαν οι διωγμοί του ποντιακού και του μικρασιατικού Ελληνισμού. Με την εκδήλωση στον ΟΗΕ την 6η Απριλίου θελήσαμε να δώσουμε μέσα από μια τέτοια πρωτοβουλία σε ένα τέτοιο χώρο που είναι παγκόσμιας σημασίας, την διάσταση που πρέπει να δοθεί και πιστεύω ότι οι νέοι άνθρωποι από όλο τον πλανήτη που διαδήλωσαν την αντίθεσή τους στα εγκλήματα που έγιναν στο παρελθόν, υποστήριξαν ότι τα εγκλήματα αυτά όχι μόνο δεν αναγνωρίζονται, αλλά και συνεχίζονται. Θεωρώ ότι πραγματικά αυτή η πρωτοβουλία ανέδειξε ένα θέμα το οποίο για πάρα πολλά χρόνια ήταν αποσιωπημένο και μάλιστα σε ένα τέτοιο χώρο ο οποίος έχει μεγάλη πολιτική και παγκόσμια σημασία.
ΔΜ Να δώσουμε και σε αριθμητικά δεδομένα την όλη αυτή επιχείρηση την οποία έκαναν οι Νεότουρκοι στην ουσία για να διώξουν όλο το ελληνικό στοιχείο που ζούσε εκεί στην περιοχή, πόσοι ζούσαν σε αυτές τις περιοχές κ. Μαλκίδη; Ξεκίνησαν το 1914, έφτασαν μέχρι το 1922, πόσοι ζούσαν, πόσοι έφυγαν;
ΦΜ.Τα στοιχεία τα οποία διαθέτουμε μέχρι σήμερα προέρχονται από δύο απογραφές, η οθωμανική απογραφή και είναι η απογραφή του Οικουμενικού Πατριαρχείου. Με βάση αυτά τα στοιχεία αναφερόμαστε σε πάνω από 2.000.000 Έλληνες οι οποίοι ζούσαν στο οθωμανικό κράτος, στον Πόντο, στην Μικρά Ασία, στην Θράκη και στην Καππαδοκία. Το 1928, 6 χρόνια μετά την καταστροφή στην απογραφή που έγινε από το ελληνικό κράτος, καταγράφησαν ως πρόσφυγες μόνο 1.220.000 που σημαίνει ότι με βάσει τα αριθμητικά δεδομένα δολοφονήθηκαν τουλάχιστον 800.000 άνθρωποι, οι οποίοι έχασαν την ζωή τους μέσα από τους Νεότουρκους και τους Κεμαλικούς. Βεβαίως επειδή οι συγκεκριμένες απογραφές έχουν σημαντικές ελλείψεις, αφού δεν περιλαμβάνουν στοιχεία όπως για παράδειγμα ανθρώπων που ζούσαν ως κρυπτοχριστιανοί, Ελλήνων που είχαν φύγει στην Ρωσία αλλά και στον ελλαδικό χώρο προκειμένου κατά την διάρκεια των σφαγών να γλυτώσουν την ζωή τους, άνθρωποι που δεν απογράφησαν φοβούμενοι αντίποινα από τους Οθωμανούς, ενώ δεν περιλαμβάνονται περίπου 60.000-70.000 άνθρωποι οι οποίοι έχασαν την ζωή τους όταν ήρθαν στην Ελλάδα ως πρόσφυγες ανάμεσα στο 1922-1928. Συνεπώς μιλάμε για πάνω από 800.000 Έλληνες των οποίων την μνήμη τίμησαν Θρακιώτες, Πόντιοι, Μικρασιάτες, Αρμένιοι, άνθρωποι όλων των εθνικοτήτων σε ένα παγκόσμιο κέντρο όπως είναι ο Οργανισμός Ηνωμένων Εθνών, στην εκδήλωση της Νέας Υόρκης. Σε μία εκδήλωση, συνέχεια μίας μεγάλης και ανιδιοτελούς προσπάθειας που γίνεται για την αναγνώριση της Γενοκτονίας των Ελλήνων ως προϋπόθεση για την ειλικρινή φιλία και συνεργασία, ως απαραίτητο βήμα για την αποκατάσταση της ιστορίας και της ιερής μνήμης των θυμάτων.
Σας ευχαριστώ πολύ κ. Μαλκίδη.
Δήμος Μπακιρτζάκης
