Ο ηλικιωμένος λυράρης Δημήτρης Μαβίδης έπαιζε το θρήνο της Άλωσης την ώρα που το πλοίο περνούσε τα Στενά
(εικ.: Χριστίνα Κωνσταντάκη)
Τον Αύγουστο του 1993 η Ελλάδα οργάνωσε μια μεγάλη ανθρωπιστική επιχείρηση για να παραλάβει Έλληνες που απειλούνταν από πολεμικές συγκρούσεις στην Αμπχαζία. Στις 18 Αυγούστου, μετά από ένα μακρύ ταξίδι, στην Αλεξανδρούπολη έφτασαν 1.013 πρόσφυγες, ποντιακής καταγωγής.
Οι ομογενείς απεγκλωβίστηκαν την τελευταία στιγμή, αφού περίπου έναν μήνα αργότερα οι αμπχαζιανές δυνάμεις κατέλαβαν το Σουχούμ, με απολογισμό χιλιάδες νεκρούς.
Στην Αμπχαζία κατοικούσαν 15.000 Έλληνες, οι οποίοι στην πλειονότητά τους είχαν επιστρέψει από την Κεντρική Ασία όπου είχαν εκτοπιστεί το 1949.
Με την κινητοποίηση των ποντιακών οργανώσεων της Ελλάδας έγιναν εκκλήσεις στην ελληνική πολιτεία ώστε να οργανωθεί ο απεγκλωβισμός τους. Η επιχείρηση ονομάστηκε συμβολικά «Χρυσόμαλλο Δέρας».
Οι περισσότεροι, βέβαια, δεν δέχθηκαν να ταξιδέψουν είτε γιατί δεν άντεχαν την κοινωνική υποβάθμιση της προσφυγοποίησης, είτε γιατί πίστευαν ότι ο πόλεμος θα τέλειωνε σύντομα, είτε γιατί θα ήταν η τέταρτη κατά σειρά προσφυγιά που θα βίωνε ο συγκεκριμένος πληθυσμός μέσα σε εβδομήντα χρόνια. Ήδη οι νεκροί Έλληνες στον πόλεμο της Αμπχαζίας ξεπερνούσαν τους 200.
