Ο Ευκλείδης Κουρτίδης γεννήθηκε στις 6 Ιουλίου 1887 σε ένα από τα εφτά χωριά της Σάντας, το Ισχανάντων. Αυτό που τον έκανε ξεχωριστό ήταν ο ηγετικός του χαρακτήρας. Δεν φοβόταν τίποτα και βρισκόταν πάντα στην πρώτη γραμμή της μάχης. Αυτό το απαράμιλλο θάρρος του είχε ως αποτέλεσμα οι Σανταίοι να τον επιλέξουν ως αρχηγό τους στον πόλεμο με τους Τούρκους.
Προκειμένου να αντισταθούν στους Τούρκους τσέτες, οι οποίοι είχαν ως στόχο τους να αφανίσουν τη Σάντα και γενικά το ποντιακό στοιχείο, στις αρχές του 1918 ο Ευκλείδης Κουρτίδης μαζί με άλλους 30 Σανταίους, ήρθαν σε επαφή με το σωματείο «Ένωσις» της Τραπεζούντας. Από την Τραπεζούντα πήγε στη Σάντα ο απεσταλμένος του σωματείου, Θεοδόσης Χειμωνίδης, ο οποίος πραγματοποίησε γενική συνέλευση με σκοπό τη συγκρότηση κεντρικής επιτροπής άμυνας. Πρόεδρος της ορίστηκε ο Χειμωνίδης, γενικός οπλαρχηγός ο Γιάννης Σπαθάρος, με βοηθούς τους Αβραάμ Καλαιτζίδη, Χρήστο Σαβαστίδη και Ευκλείδη Κουρτίδη.
Ο Ευκλείδης ορίστηκε οπλαρχηγός των Ισχανταίων, με βοηθούς το Γεώργιο Γωνιάδη και Περικλή Κουφατσή.
Η σφαγή των νηπίων της Σάντας
Η οργή των Τούρκων ήταν μεγάλη. Ήθελαν να εξαφανίσουν, πάση θυσία, από τη Σάντα το ποντικαό στοιχείο. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα, οι αντάρτες και 300 γυναικόπαιδα να πάρουν το δρόμο προς τα βουνά, προκειμένου να γλυτώσουν από το τούρκικο μένος. Τότε ήταν που γράφτηκε μια από τις δραματικότερες στιγμές του αντάρτικου της Σάντας, αλλά και των Ποντίων γενικότερα.
Στις 11 Σεπτεμβίου του 1921 δόθηκε σκληρή μάχη στα βουνά της Σάντας. Όλη τη μέρα οι αντάρτες, με μπροστάρη τον Καπετάν Ευκλείδη, πολεμούσαν με όλη τους την ψυχή ενάντια των Τούρκων. Το βράδυ η μάχη σταμάτησε προσωρινά, με τους αντάρτες, όμως, να προβληματίζονται, καθώς δεν είχαν πολεμοφόδια και για την επικείμενη αυριανή μάχη. Έτσι, αποφάσισαν να δραπετεύσουν. Υπήρχε, όμως, κίνδυνος με τα μικρά παιδιά. Φοβόντουσαν μήπως το κλάμα τους προδόσει το σημείο που βρίσκονταν στους Τούρκους. Τότε πάρθηκε μια γενναία απόφαση.
Δόθηκε εντολή τα γυναικόπεδα να συγκεντρωθούν έξω από τη σπηλιά, χωρίς να κάνουν θόρυβο για να μην τους ακούσουν οι Τούρκοι. Και αφού έγινε αυτό τους ανακοινώθηκε μια σκληρή «διαταγή»… Να σφάξουν τα παιδιά… Έτσι κι έγινε, 7 παιδιά σφαγιάστηκαν… 7 αγγελούδια σφαγιάστηκαν για να προστατέψουν 300 ψυχές. Η απόφαση ήταν σκληρή, αλλά ήταν η μόνη λύση για τη σωτηρία. Η σφαγή των νηπίων της Σάντας ήταν μια από τις συγκλονιστικότερες αποδείξεις του δράματος των Σανταίων.
Την επομένη, οι Τούρκοι αντίκρισαν το θέαμα και τρομοκρατήθηκαν. Πίστευαν πως δεν θα έπρεπε να συνεχίσουν την αναζήτηση των Σανταίων, καθώς δεν επρόκειτο να τους πιάσουν ζωντανούς, όπως ήθελει η πολιτεία. Πίστευαν πως οι άνθρωποι που σκοτώνουν τα παιδιά τους δεν πιάνονται ζωντανοί. Έτσι, οι παιδικές ψυχές που χάθηκαν, ήταν οι σωτήρες των υπολοίπων.
Οι Σανταίοι ήταν οι τελευταίοι που αποχώρησαν για την Ελλάδα. Οι Ευκλείδης Κουρτίδης ήρθε στην Ελλάδα το 1924 και εγκαταστάθηκε στη Νέα Σάντα Κικλίς. Ασχολήθηκε με την κτηνοτροφία και στις 10 Φεβρουαρίου του 1937, ο αντάρτης του Πόντου, ο φόβος των βουνών, άφησε τη τελευταία του πνοή. Η μνήμη του αιώνια… Οι αγώνες του θα υμνούνται για πάντα!
