Θεοφάνης Μαλκίδης
Το Ολοκαύτωμα της Σάντας του Πόντου το Σεπτέμβριο του 1921
1. Γυναίκες και παιδιά ως στόχος της Γενοκτονίας
Η Γενοκτονία των Ελλήνων, από τους φασίστες Νεότουρκους και Κεμαλικούς στοίχισε τη ζωή σε πάνω από 1.000.000 ανθρώπους. Ιδιαίτερη θέση σ΄ αυτήν την περίοδο κρατά η γυναίκα και το παιδί, αποτελώντας αφενός συγκεκριμένο στόχο του προμελετημένου εγκλήματος, λόγω του ειδικού τους βάρους στην κοινωνία και την οικογένεια, αφετέρου ήταν αποδέκτες όλων των επιπτώσεων της γενοκτονίας (χηρεία, προσφυγιά, βιασμός, ορφάνια κ.ά).
Μετά τη δολοφονία των ανδρών, οι γυναίκες και τα παιδιά απετέλεσαν το κομμάτι εκείνο του Ελληνισμού, πάνω στο οποίο κάθε χτύπημα θα επέφερε σημαντικό πλήγμα συνολικά στην εθνική ομάδα. Η γυναίκα είναι η πηγή της ζωής, κάθε δολοφονία στερούσε από τον Ελληνισμό τη βιολογική του συνέχεια. Όπου δεν μπορούσε να γίνει αυτό, υπήρχε ο βιασμός και ο καρπός της αγάπης, του έρωτα, των πιο ωραίων ανθρώπινων συναισθημάτων, η μητρότητα και η οικογένεια, μετατρεπόταν σε ανεπιθύμητη εγκυμοσύνη, σε παντοτινή υπενθύμιση του εγκλήματος. Παράλληλα υπήρχε ο βιασμός των εγκύων και μετέπειτα η δολοφονία μητέρας και εμβρύου, υπήρχε ο εγκλεισμός χιλιάδων γυναικών σε τουρκικά σπίτια. Άλλες γυναίκες αναγκάστηκαν να παραδώσουν τα βρέφη τους στους αντάρτες, ώστε το κλάμα τους να μη τους προδώσει στους διώκτες τους. Τα παιδιά είναι το μέλλον, χωρίς αυτά δεν υπάρχει συνέχεια.
2. Το Ολοκαύτωμα στη Σάντα
Η αντίσταση της γυναίκας σε αυτές τις πολιτικές βίας έχει διάφορες μορφές. Από την ένοπλη αντίσταση με τη συμμετοχή στο αντάρτικο, έως την επιλογή του θανάτου, αντί να υποστεί τον εξευτελισμό και την ταπείνωση.
Μια ειδικότερη μορφή αντίστασης που συναντάται όχι μόνο στη Σάντα, αλλά και σε άλλες περιοχές όπου διωκόταν ο Ελληνισμός, είναι η εγκατάλειψη των παιδιών-βρεφών χάριν της σωτηρίας του συνόλου και της ομάδας.
Στη Σάντα υπήρχαν μαζί με τους αντάρτες, οι οποίοι ανέλαβαν δράση για να προστατέψουν οι γυναίκες και παιδιά, όπως μας πληροφορούν οι Σανταίοι της ενορίας Πιστοφάντων. Το Σεπτέμβριο του 1921 οι αντάρτες μαζί με το δυσκίνητο αυτό το σώμα των γυναικόπαιδων, δέχτηκαν επίθεση. Η διαφυγή ήταν δύσκολη και η μόνη λύση ήταν να σταλούν μόνες οι γυναίκες και τα παιδιά σε ασφαλές σημείο.
Η απόφαση συνάντησε την άρνηση των γυναικών, και η κατάσταση έγινε τραγική ακόμη περισσότερο με τα κλάματα των παιδιών.
Τότε «πολλά παιδιά, επειδή αι γυναίκες των δεν μπορούσαν να σταματήσουν τας φωνάς των παιδιών τους και μη θέλοντας να χωρισθούν εκ ημών, τα σκότωσαν και τα άφησαν επί τόπου».
Ο αρχηγός των ανταρτών της Σάντας καπετάν Ευκλείδης Κουρτίδης αναφέρει ότι «ο στρατός, όταν είδε ότι δεν είμαστε εκεί επροχώρησαν μέχρι το λημέρι και το βρήκαν άδειο και ανέβηκαν εις Μερτσιάν Λιθάρ, όπου βρήκαν τα έξι μικρά σκοτωμένα και αμέσως ειδοποίησαν τον Μέραρχον και ήλθαν επί τόπου. Και όταν είδε τα μικρά σφαγμένα διέταξε αμέσως τον στρατόν να φύγουν πίσω και να μαζευθούν όλοι στη Σάντα και εκείθεν να πάνε πίσω λέγων ότι οι άνθρωποι που σφάζουν τα παιδιά τους είνε αδύνατον να παισθούν και ως εκ τούτο είνε περιττόν να μείνωμε…».
Οι γυναίκες, τα παιδιά, οι αντάρτες της Σάντα το 1921 έγραψαν μία από τις σημαντικές στιγμές της νεώτερης ελληνικής ιστορίας. Στιγμή, η οποία βεβαίως είναι άγνωστη στο ευρύ κοινό και δεν αναφέρεται στα σχολικά βιβλία......Αυτά προβάλλουν το αυτουργό των παραπάνω εγκλημάτων, το δάσκαλο του Χίτλερ, τον Μουσταφά Κεμάλ!
Για τη δολοφονία των παιδιών κατά τη διάρκεια της Γενοκτονίας βλ. Θ. Μαλκίδης Γενοκτονία, Γυναικοκτονία και Παιδοκτονία. Αθήνα 2016
Το Ολοκαύτωμα της Σάντας του Πόντου το Σεπτέμβριο του 1921
1. Γυναίκες και παιδιά ως στόχος της Γενοκτονίας
Η Γενοκτονία των Ελλήνων, από τους φασίστες Νεότουρκους και Κεμαλικούς στοίχισε τη ζωή σε πάνω από 1.000.000 ανθρώπους. Ιδιαίτερη θέση σ΄ αυτήν την περίοδο κρατά η γυναίκα και το παιδί, αποτελώντας αφενός συγκεκριμένο στόχο του προμελετημένου εγκλήματος, λόγω του ειδικού τους βάρους στην κοινωνία και την οικογένεια, αφετέρου ήταν αποδέκτες όλων των επιπτώσεων της γενοκτονίας (χηρεία, προσφυγιά, βιασμός, ορφάνια κ.ά).
Μετά τη δολοφονία των ανδρών, οι γυναίκες και τα παιδιά απετέλεσαν το κομμάτι εκείνο του Ελληνισμού, πάνω στο οποίο κάθε χτύπημα θα επέφερε σημαντικό πλήγμα συνολικά στην εθνική ομάδα. Η γυναίκα είναι η πηγή της ζωής, κάθε δολοφονία στερούσε από τον Ελληνισμό τη βιολογική του συνέχεια. Όπου δεν μπορούσε να γίνει αυτό, υπήρχε ο βιασμός και ο καρπός της αγάπης, του έρωτα, των πιο ωραίων ανθρώπινων συναισθημάτων, η μητρότητα και η οικογένεια, μετατρεπόταν σε ανεπιθύμητη εγκυμοσύνη, σε παντοτινή υπενθύμιση του εγκλήματος. Παράλληλα υπήρχε ο βιασμός των εγκύων και μετέπειτα η δολοφονία μητέρας και εμβρύου, υπήρχε ο εγκλεισμός χιλιάδων γυναικών σε τουρκικά σπίτια. Άλλες γυναίκες αναγκάστηκαν να παραδώσουν τα βρέφη τους στους αντάρτες, ώστε το κλάμα τους να μη τους προδώσει στους διώκτες τους. Τα παιδιά είναι το μέλλον, χωρίς αυτά δεν υπάρχει συνέχεια.
2. Το Ολοκαύτωμα στη Σάντα
Η αντίσταση της γυναίκας σε αυτές τις πολιτικές βίας έχει διάφορες μορφές. Από την ένοπλη αντίσταση με τη συμμετοχή στο αντάρτικο, έως την επιλογή του θανάτου, αντί να υποστεί τον εξευτελισμό και την ταπείνωση.
Μια ειδικότερη μορφή αντίστασης που συναντάται όχι μόνο στη Σάντα, αλλά και σε άλλες περιοχές όπου διωκόταν ο Ελληνισμός, είναι η εγκατάλειψη των παιδιών-βρεφών χάριν της σωτηρίας του συνόλου και της ομάδας.
Στη Σάντα υπήρχαν μαζί με τους αντάρτες, οι οποίοι ανέλαβαν δράση για να προστατέψουν οι γυναίκες και παιδιά, όπως μας πληροφορούν οι Σανταίοι της ενορίας Πιστοφάντων. Το Σεπτέμβριο του 1921 οι αντάρτες μαζί με το δυσκίνητο αυτό το σώμα των γυναικόπαιδων, δέχτηκαν επίθεση. Η διαφυγή ήταν δύσκολη και η μόνη λύση ήταν να σταλούν μόνες οι γυναίκες και τα παιδιά σε ασφαλές σημείο.
Η απόφαση συνάντησε την άρνηση των γυναικών, και η κατάσταση έγινε τραγική ακόμη περισσότερο με τα κλάματα των παιδιών.
Τότε «πολλά παιδιά, επειδή αι γυναίκες των δεν μπορούσαν να σταματήσουν τας φωνάς των παιδιών τους και μη θέλοντας να χωρισθούν εκ ημών, τα σκότωσαν και τα άφησαν επί τόπου».
Ο αρχηγός των ανταρτών της Σάντας καπετάν Ευκλείδης Κουρτίδης αναφέρει ότι «ο στρατός, όταν είδε ότι δεν είμαστε εκεί επροχώρησαν μέχρι το λημέρι και το βρήκαν άδειο και ανέβηκαν εις Μερτσιάν Λιθάρ, όπου βρήκαν τα έξι μικρά σκοτωμένα και αμέσως ειδοποίησαν τον Μέραρχον και ήλθαν επί τόπου. Και όταν είδε τα μικρά σφαγμένα διέταξε αμέσως τον στρατόν να φύγουν πίσω και να μαζευθούν όλοι στη Σάντα και εκείθεν να πάνε πίσω λέγων ότι οι άνθρωποι που σφάζουν τα παιδιά τους είνε αδύνατον να παισθούν και ως εκ τούτο είνε περιττόν να μείνωμε…».
Οι γυναίκες, τα παιδιά, οι αντάρτες της Σάντα το 1921 έγραψαν μία από τις σημαντικές στιγμές της νεώτερης ελληνικής ιστορίας. Στιγμή, η οποία βεβαίως είναι άγνωστη στο ευρύ κοινό και δεν αναφέρεται στα σχολικά βιβλία......Αυτά προβάλλουν το αυτουργό των παραπάνω εγκλημάτων, το δάσκαλο του Χίτλερ, τον Μουσταφά Κεμάλ!
Για τη δολοφονία των παιδιών κατά τη διάρκεια της Γενοκτονίας βλ. Θ. Μαλκίδης Γενοκτονία, Γυναικοκτονία και Παιδοκτονία. Αθήνα 2016
Για το Ολοκαύτωμα της Σάντας και για τη Διασπορά των Σανταίων βλ. Ε. Γεωργιάδου- Θ. Μαλκίδης
Από τη Σάντα του Πόντου στο Αετοχώρι του Έβρου. Συμβολή στην έρευνα για την εγκατάσταση των προσφύγων στον ελλαδικό χώρο. Έκδοση Πολιτιστικός Σύλλογος Αετοχωρίου «Η Σάντα». 2010.
Από τη Σάντα του Πόντου στο Αετοχώρι του Έβρου. Συμβολή στην έρευνα για την εγκατάσταση των προσφύγων στον ελλαδικό χώρο. Έκδοση Πολιτιστικός Σύλλογος Αετοχωρίου «Η Σάντα». 2010.
Ορφανοτροφείο Κερασούντας
