Μπορεί μια διαδήλωση με εκατοντάδες χιλιάδες κόσμου και 15 νεκρούς να μη γίνει ούτε… μονόστηλο στις εφημερίδες; Μπορεί μια τόσο μαζική συγκέντρωση για τη Μακεδονία να γίνει γνωστή στο κοινό μόνο μέσα από τις επίσημες ανακοινώσεις και να χαρακτηριστεί… ανόητη;
Μπορεί! Βρισκόμαστε στα 1943, είναι 22 Ιουλίου και η Γερμανία φαίνεται ότι χάνει τον πόλεμο. Ήδη οι σύμμαχοι έχουν κάνει απόβαση στη Σικελία και δύο μήνες μετά θα την υποχρεώσουν σε συνθηκολόγηση.
Οι Γερμανοί προσπαθούν να εξοικονομήοσουν δυνάμεις και παίρνουν μια απόφαση – μαχαιριά στην εθνική συνείδηση. Παραχωρούν στους Βούλγαρους την Μακεδονία, πέρα από τις Σέρρες με εξαίρεση την πόλη της Θεσσαλονίκης!
Ήδη ο κόσμος ακόμα και στην Αθήνα γνωρίζει, μέσες άκρες, τις ωμότητες στην Ανατολική Μακεδονία και τη Θράκη που ήδη κατέχουν.
Προεξάχοντος του ΕΑΜ κηρύσσεται γενική απεργία για τις 22 Ιουλίου και συγκέντρωση στο κέντρο της Αθήνας. Οι εφημερίδες που βρίσκονται φυσικά υπό καθεστώς λογοκρισίας δεν αναφέρουν τίποτα.
Οι οργανωτές όμως βρίσκουν χίλιους δυο τρόπους να την κάνουν γνωστή. Ακόμα και στο κηποθέατρο «Παρκ» στο Πεδίον του Άρεως η παράσταση διακόπεται κι από τα μικρόφωνα ακούγεται κάλεσμα για την συγκέντρωση της επόμενης μέρας!
Από νωρίς το πρωί κόσμος κατακλύζει το κέντρο. Όλοι συμφωνούν ότι είναι η μεγαλύτερη διαδήλωση στα χρόνια της Κατοχής. Το πλήθος ξεπερνά τις 200.000. Ξεπερνά όμως κόμματα και παρατάξεις. Η Μακεδονία και ο ακρωτηριασμός της χώρας είναι το ιδιο επώδυνος με την πείνα και την τριπλή κατοχή της χώρας από Γερμανούς, Ιταλούς και Βούλγαρους.
Συνθήματα όπως «Όχι στην επέκταση», «Έξω οι Βούλγαροι φασίστες από τη Μακεδονία» κυριαρχούν.
Οι Ιταλοί και οι Γερμανοί αδυνατούν να ελέγξουν το πλήθος. Επιστρατεύουν δύο ερπυστριοφόρα StuG III για να το διαλύσουν. Στη γωνία Πανεπιστημίου και Ομήρου μια κοπέλα, η Παναγιώτα Σταθοπούλου στέκεται μπροστά στο τανκς. Την συνθλίβει. Μια άλλη, η Κούλα Λίλη, φοιτήτρια της γαλλικής φιλολογίας ανεβαίνει σε αυτό κι αρχίζει να χτυπά με το παπούτσι της το άρμα. Μια ριπή την αφήνει νεκρή.
Δεκαπέντε τουλάχιστον αγόρια και κορίτσια σκοτώθηκαν στις έξι ώρες που κράτησαν οι συγκρούσεις. Το βράδυ τα γεγονότα στην Αθήνα είναι πρώτο θέμα στους συμμαχικούς ραδιοφωνικούς σταθμούς από το Λονδίνο μέχρι τη Μόσχα.
Εφημερίδες την επόμενη μέρα δεν κυκλοφόρησαν εξαιτίας της απεργίας που είχε κηρυχτεί. Την μεθεπόμενη όμως δεν γράφουν λέξη για τα όσα έγιναν! Κι αν δεν υπήρχαν δύο ανακοινώσεις των αρχών κανείς δεν θα μάθαινε ότι… κάτι έγινε εκείνη τη μέρα.
Η πρώτη είναι των ιταλικών αρχών που προφανώς για λόγους τιμωρίας μεταθέτουν νωρίτερα την απαγόρευση της κυκλοφορίας, στις 7.30 το απόγευμα, όταν καλά καλά δεν έχει ακόμα σκοτεινιάσει! Δεν δίνει λεπτομέρειες για το τι έγινε. Το προσπερνά χαρακτηρίζοντας «ανόητη απόπειρα προς διατάραξη της δημόσιας τάξης». Αμέσως μετά έρχεται η ανακοίνωση της Αστυνομίας η οποία αναφέρει ότι όλα τα δημόσια κέντρα (καφενεία, μπαρ, θέατρα, κινηματογράφοι κ.ά) θα παραμείνουν κλειστά μέχρι τις 29 του μήνα. Άλλη τιμωρία κι αυτή!
Από την εφημερίδα «Ακρόπολις» της 24ης Ιουλίου 1943
Μια μέρα μετά μια γερμανική ανακοίνωση αυτή τη φορά δίνει κάποια στοιχεία για το τι συνέβη. Έχουν ήδη επιβληθεί ποινές ενώ καλεί τον αθηναϊκό λαό να μην παρασύρεται από τοιυς κομμουνιστές και τις λεγόμενες εθνικές οργανώσεις!
Από την εφημερίδα «Ακρόπολις» της 25ης Ιουλίου 1943
Την ίδια μέρα στην Πεντέλη είχε ξεσπάσει φωτιά και απειλήθηκαν οι τρόφιμοι του εκεί σανατορίου. Ιταλοί στρατιώτες τους απομάκρυναν και η εφημερίδα Βραδυνή σε ένα σχόλιο δεν παραλείπει να εκφράσει τον θαυμασμό της.
Ο Χρήστος Χρηστίδης στο βιβλίο του Χρόνια Κατοχής που είναι το ημερολόγιο του γράφει μεταξύ άλλων:
«Εκείνο που πρέπει να σημειωθεί και να θαυμαστεί είναι η παλικαριά και η αποφασιστικότητα των νέων – αγοριών και κοριτσιών. Χρειάζεται πολύ μεγάλο κουράγιο για ν’ αποφασίζει κανένας να κάνει μαχητικές διαδηλώσεις σε καιρό διπλής στρατιωτικής Κατοχής, όταν τα μυδραλιοβόλα μπαίνουν τόσο εύκολα σε δράση…»
Τελικά, η θυσία αυτών των παιδιών δεν πήγε χαμένη. Οι Γερμανοί δεν υλοποίησαν την απόφασή τους.
πηγή