Σταματήστε την πρόοδο θέλω να κατέβω! Αντίο ομοιόσταση; Η δική μας είναι η εποχή της προόδου της «ιδεολογίας» και της δεισιδαιμονίας: δεν υπάρχει μόδα, όσο ανόητη ή παράλογη κι αν είναι, που να μην είναι επιτυχημένη ανάμεσα στο πειθαρχημένο προοδευτικό κοπάδι.
Σταματήστε την πρόοδο, θέλω να κατέβω. Ζητώ συγγνώμη από τους αναγνώστες για την έλλειψη πρωτοτυπίας της επίκλησης, αλλά δεν μπορούμε να βρούμε καλύτερη έκφραση. Η δική μας είναι η εποχή της προόδου που γίνεται ιδεολογία και δεισιδαιμονία, του «προχωράμε», της αλλαγής με κάθε κόστος, η εποχή της απάρνησης της πραγματικότητας και της φύσης. Το βασικό ένστικτο στη φύση είναι η διατήρηση. η ιδανική συνθήκη είναι η ομοιόσταση, δηλαδή η ικανότητα των ζωντανών όντων να διατηρούν τη φυσική και συμπεριφορική σταθερότητα παρά τις ποικίλες εξωτερικές συνθήκες. Είμαστε σε πόλεμο με την πραγματικότητα και κανείς δεν θέλει πια να είναι αυτός που είναι. Καταρρίπτεται το όριο μεταξύ αλήθειας και καλού, απορρίπτεται η αρχή της ταυτότητας και της μη αντίφασης (Α ίσο με το Α και διαφορετικό από το Β) στην οποία βασίζεται η κοινή λογική. Όλα ρέουν, πράγματι τρέχουν, και πρέπει να αλλάζουν συνεχώς,
Πληγωμένη στο έδαφος η φύση, η ταυτότητα και όλα τα σημεία αναφοράς που έχουν φωτίσει τη ζωή του ανθρώπου, ανάγονται σε αδρανές υλικό, απεριόριστα εύπλαστο, μεταλλαγμένο χωρίς καταγωγή, τόπο και πεπρωμένο. Πολύ χειρότερα από έναν τσιγγάνο, αφού ο χθεσινός νομάδας ήταν βυθισμένος στις δικές του παραδόσεις, πεποιθήσεις, τρόπους ζωής. Η λογοτεχνία έχει συχνά ερευνήσει την ατομική αποξένωση, η οποία έχει γίνει πλέον ένα σχεδόν υποχρεωτικό μαζικό κράτος. Ένα παράδειγμα είναι το The Moon and the Bonfires του Cesare Pavese, ένα ακραίο μυθιστόρημα του αφηγητή Langhe, λεία του «παράλογου κακού» της ζωής, της αυτοαποξένωσης, συμπεριλαμβανομένης της ιδεολογικής εκμετάλλευσης της ιδιοφυΐας του από τα κομμουνιστικά πολιτιστικά κέντρα της εποχής.
Καμία μόδα, όσο ανόητη ή παράλογη κι αν είναι, δεν είναι αποτυχημένη ανάμεσα στο πειθαρχημένο προοδευτικό κοπάδι! Τίποτα δεν μας περιμένει πια, η πρόοδος κέρδισε, η ευρηματικότητα του Μαρξ ενάντια στη μεταφυσική, η θέση XI που απαιτούσε όχι να εξηγήσουμε τον κόσμο, αλλά να τον αλλάξουμε, μέσα από έναν υλισμό που έγινε θρησκεία ανάποδα, σε διαλεκτική μορφή, στη συνεχή ροή θέσεων και αντιθέσεων, έναν κυκλώνα που μισεί να παρατηρεί, να στοχάζεται, να σταματά. Τίποτα δεν είναι αυτό που είναι, σημασία έχει τι γίνεται,τό γίγνεσθαι σταμάτησε για μια στιγμή στο φευγαλέο κάδρο και μετά προς τα εμπρός, χωρίς ερωτήσεις, χωρίς να ποζάρει, χωρίς γιατί. Όλα είναι ξένα, δεν μιλάμε πια την ίδια γλώσσα – η γλώσσα είναι ο σταθερός και συγκεκριμένος τρόπος κατανόησης του άλλου σε μια κοινότητα – δεν βλέπουμε τα ίδια πράγματα, τρέχουμε προς ένα ανύπαρκτο μέρος που λέγεται «εμπρός». Αυτό, διαβεβαιώνουν, είναι πρόοδος.
Θα μπορούσαμε να συζητήσουμε την ημερομηνία που μας έπιασε η τύφλωση, την απώλεια του ορίζοντα, τη στιγμή που ξεκίνησε η σιωπηλή κατάρρευση των θεμελίων των βημάτων μας. Ήταν όμως αναμφίβολα η μέρα που υψώθηκε η φωνή που εξύψωσε την Πρόοδο και τα στοιχεία της πραγματικότητας μετακινήθηκαν «μπροστά». Αυτή η τεκμηριωμένη πρόοδος προκάλεσε μια ατέρμονη κίνηση: χωρίς τέλος και χωρίς ανάπαυση. Άπειρη συνειδητοποίηση του Βασιλείου του Ανθρώπου, η πρόοδος δεν μπορεί να καθορίσει έναν στόχο, καθότι θα αρνιόταν τον εαυτό της. Όποιος προσπαθούσε θα κατέληγε σε παραλήρημα. κάθε προφήτης της έλευσης της προόδου τελειώνει με το μορφασμό του φανατικού. Η πρόοδος δέχεται μόνο έναν αρνητικό ορισμό. Δεν έχει τελικό ή τελειωτικό αποτέλεσμα. Η μόνη αναφορά της είναι η ουτοπία, με την κυριολεκτική έννοια του πουθενά. Δεν είναι ότι αγνοούμε πού και πότε θα κατοικήσουμε το Βασίλειο της προόδου, είναι ότι θα είναι πάντα ένα βήμα πιο πέρα από τη θέση που επιτύχαμε. Κι όμως, η πρόοδος δεν θεωρείται αντικείμενο μιας δεισιδαιμονικής και αναπόδεικτης πίστης αλλά το περιεχόμενο ενός απολυτοποιημένου λόγου που μετρά την αξία του παρελθόντος μέσω του παρόντος. Το παρόν δεν είναι (ακόμα) η εποχή της λογικής, αλλά μπορεί να κοιτάζει περήφανα το παρελθόν, σκοτεινό σε σύγκριση, πάντα ανεπαρκώς φωτισμένο. Το αύριο θα είναι ακόμα καλύτερο και αυτό το καλύτερο σύντομα θα ξεπεραστεί, καταποντισμένο από το «περισσότερο» που προχωρά.
Διαβάσαμε μια ομιλία ενός παλαιοντολόγου που ερευνά το μυστήριο της πραγματικότητάς μας με το βλέμμα στραμμένο στο μέλλον και επαναλαμβάνει τη λιτανεία της προόδου: « Δεν έχουμε φτάσει στη στέγη, ως είδος».Όπως κάθε προοδευτικός, δεν αντέχει την υπόθεση ενός μέγιστου, ενός ορίου, θέτει ως πρόκληση το αξίωμα του απείρου. Οι υπερανθρωπιστικές εικασίες τον ενοχλούν, ευτυχώς, επικαλείται τον Χάξλ, τον Όργουελ και τις δυστοπίες τους, αποδοκιμάζει τα πειράματα επιλογής των ειδών ναζιστικής προέλευσης. Ξεχνά την αγγλοσαξονική προέλευση της ευγονικής και δέν θυμάται ότι η νέα προοδευτική επιστήμη, σε συμμαχία με εμπορικούς χρηματοδότες, έχει ξεπεράσει το απόλυτο κακό με ένα καφέ πουκάμισο. Με σύνεση, συμμάχησε με την εξουσία και μιλάει, για να δικαιολογηθεί και να γίνει δημοφιλής, για «αναπαραγωγική υγεία», «ευκαιρία» και «ποιότητα ζωής». Ο μέντορας αηδιάζει τα προγράμματα ανθρώπινου σχεδιασμού γιατί είναι «κανονικά» προϊόν ολοκληρωτικών καθεστώτων. Κανονικά…
Δεν τον αγγίζει η αμφιβολία, όμορφη ψυχή ανίκανη για κριτική σκέψη, ότι το σημερινό είναι ένα ολοκληρωτικό σύστημα. Νέου τύπου, κατάλληλο για τον δυτικό άνθρωπο του 21ου αιώνα, φαινομενικά ελαφρύ, ναρκωτικό και καλοπροαίρετο, αλλά αναμφίβολα ολοκληρωτικό. Ο επιστήμονας λέει ότι κανείς δεν θα επιβάλει «ένα μέλλον που δεν μας αρέσει». Αυτοί σαν αυτόν θα δεχτούν μόνο «δημοκρατικό σχεδιασμό». Το γέλιο θα τους έθαβε, αν είχαμε ακόμα ελεύθερο μυαλό. Ο συγγραφέας αυτών των στοχασμών είναι ένας από τους μεγαλύτερους παλαιοανθρωπολόγους εν δράσει, επομένως ένας «ειδικός» που πρέπει να τον ακούμε όπως το Ευαγγέλιο, η φιλοσοφία του -αν μπορούμε να μήν σπαταλήσουμε το όνομα της σοφίας- προσαρμοσμένη στη βιολογική επιστήμη, ακολουθεί τις συντεταγμένες της αρνητικής σκέψης. Δεν έχει τίποτα να πει για τον σκοτεινό ορίζοντα της ανθρώπινης ύπαρξης. «Δεν υπάρχει στόχος προς επίτευξη. Δεν έχουμε κανέναν στόχο που να πετύχουμε». Ακριβώς: περιοριζόμαστε στο να βαδίζουμε με ρυθμό, πεπεισμένοι ότι προχωράμε. Ολοκληρώνει με ένα απογοητευτικό: «Είμαστε όπως είμαστε».
Δεν χρειαζόταν περισσότερο από δύο αιώνες μεγαλοπρεπών και προοδευτικών κεκτημένων για να φτάσουμε στο πνευματικό κενό μιας επιβεβαίωσης που είχε μεγαλύτερη αξιοπρέπεια, στη γαλήνια αποδοχή της ανθρώπινης κατάστασης, στα στόματα των παππούδων μας, σοφότερων και λιγότερο μορφωμένων. Μα πώς είμαστε εμείς οι άνθρωποι; Και είμαστε ακόμα άνθρωποι, πρόσωπα; Η πρόοδος μας έχει αλλάξει μέχρι τα βάθη της βιολογικής μας σύστασης και έχει ξεκινήσει εδώ και καιρό το αδυσώπητο πρόγραμμα αναπαραγωγής του ανθρώπινου είδους. Οι όροι βελτίωσης μπορούν να είναι μόνο τεχνικοί, εκφρασμένοι σε ακριβείς ποσότητες, αποδόσεις παραγωγικότητας, συνεχώς νέα ρεκόρ απόδοσης. Citius, Fortius, Altius. Πιο γρήγορα, πιο δυνατά, πιο ψηλά, όπως στο μότο των Ολυμπιακών Αγώνων πού τό δάνεισε στήν τεχνοκρατία. Αυτή η αύξηση των αντικειμενοποιημένων πόρων, που περιλαμβάνουν ως υλικό τον ίδιο τον άνθρωπο – ένα μέσο για το απροσδιόριστο τέλος της προόδου – προχωρά στη διαρκή άρνηση, που ονομάζουν κριτική, όλων αυτών που έχουμε κληρονομήσει. Η πρόοδος καταναλώνει οποιοδήποτε στοιχείο παράδοσης ή εθίμου σε μια συνεχή προσπάθεια ανασυγκρότησης, αναδημιουργίας, αυτοδημιουργίας που έχει φτάσει πλέον στην ίδια την ύλη του ανθρώπινου σώματος.
Η δική μας είναι η εποχή της προόδου που γίνεται σε ιδεολογία και δεισιδαιμονία, του «προχωράμε», της αλλαγής με κάθε κόστος, η εποχή της απάρνησης της πραγματικότητας και της φύσης!
Αλλά με κάθε νέα αύξηση των πόρων, η θλίψη και η δυσφορία αυξάνονται . Σαν πίνουμε αλατόνερο, η ακόρεστη δίψα μεγαλώνει” (Ε. Γιούνγκερ). Η Ολλανδία βρίσκεται στην πρώτη γραμμή του ταξιδιού προς το πουθενά που ονομάζεται πρόοδος εδώ και αιώνες. Εκεί, μια νεαρή γυναίκα με κατάθλιψη αυτοκτόνησε «νόμιμα». Έκανε αίτηση για βοήθεια πεθαίνοντας έφηβη, σέ μια νομική υπηρεσία στην πιο προηγμένη χώρα στον ατελείωτο δρόμο της προόδου. Η Noa Pothoven, όπως και τόσοι άλλοι, δεν είχε την ακριβή ικανότητα να προσδιορίσει τη διάθεσή της. Είναι μια δυσκολία που δικαιολογεί ένα περαιτέρω βήμα στο δρόμο της προόδου. Σε διάφορες χώρες που διψούν για καινοτομία εισάγεται ένα περίεργο σχολικό μάθημα, η Συναισθηματική Αγωγή. Σωστά; η διαχείριση θα ακολουθήσει, είπε ο Ναπολέων, και η νέα ανοησία θα φτάσει σίγουρα και στην Ιταλία. Τα παιδιά της προόδου βρίσκονται σε μειονεκτική θέση και έχουν ανάγκη από βοήθεια, ανίκανα να γνωρίσουν και να αναγνωρίσουν τον εαυτό τους, χρειαζόμαστε παιδαγωγικές λύσεις που ήταν αδιανόητες άλλες εποχές. Δεν μπορούν να αναγνωρίσουν τη μοιραία μελαγχολία, νά κυριαρχήσουν στην αβυσσαλέα πλήξη. Κανένας σημαιοφόρος της προόδου δεν έχει την υποψία ότι το κακό της ζωής είναι το νόμιμο τέκνο της προόδου, της φυγής, της κατάργησης των ορίων, της εξουσίας, του στόχου.
Η «συναισθηματική» εκπαίδευση που στοχεύει στη «δημιουργικότητα» (άλλο τσιτάτο χωρίς ορισμό) μπορεί να συνοδεύεται σε διπλανό υπουργείο μόνο από τη δομή που έχει οριστεί να οργανώσει την ευθανασία, τον γλυκό θάνατο, την προγραμματισμένη, συνειδητή (συνειδητή;) και συναισθηματικά σωστή κατάργηση του εαυτού. Θα πεθάνουμε συναισθηματικά ταυτισμένοι,μέ μια ομαλή και εγκεκριμένη από το κράτος διάλυση. Έχουμε ήδη το σύνθημα για τη συγκεκριμένη υπουργική κατεύθυνση: είναι γλυκό για μένα να ναυαγώ σε αυτή τη θάλασσα. Τουλάχιστον το Infinito του Giacomo Leopardi θα είναι χρήσιμο, ο Mogol, είχε δίκιο, ο στιχουργός του Lucio Battisti, στο υπέροχο κομμάτι Emotions. "Και να οδηγείς σαν τρελός με σβηστά φώτα τη νύχτα για να δεις αν είναι τόσο δύσκολο να πεθάνεις. Και χειραψία για να σταματήσω κάτι που είναι μέσα μου, αλλά δεν είναι στο μυαλό σου. Δεν μπορείς να καταλάβεις, τά αποκαλείς, αν θέλεις, συναισθήματα ».
Είμαστε αυτό που είμαστε λέει ο παλαιοανθρωπολόγος. Η έκφρασή του κρύβει ακόμα μια κάποια νατουραλιστική, σχεδόν ρεαλιστική, αναχρονιστική πνοή. Ο αληθινός προοδευτικός απαντά: όχι, είμαστε δυναμικοί χωρίς όρια, μια μεταμορφωμένη και ενεργητική θέληση, είμαστε αυτό που νιώθουμε ότι είμαστε και αν δεν το νιώθουμε, δεν είμαστε. Η πρόοδος ως μη ον, ο Παρμενίδης νίκησε μετά από δυόμισι χιλιετίες μάχης. Οι αρχάγγελοι της προόδου δεν αντέχουν την επιμονή μιας πραγματικότητας που καμία πράξη της θέλησης δεν μπορεί να κλονίσει, αφού η άρνησή της θα ήταν η ίδια η άρνηση της ανθρώπινης βούλησης. Ο άνθρωπος ζει σε μια κατάσταση, η άρνηση τής οποίας μας παρασύρει αμετάκλητα στο Τίποτα. Όχι το ήρεμο τίποτα του δήθεν γλυκού θανάτου, αλλά η αγωνία που πνίγει τη ζωή σε μια τεχνική, ληστρική, ρημαγμένη ύπαρξη. Όταν η άγρια κριτική βούληση που συνοδεύει την τρελή λογική καταφέρει να υπονομεύσει εντελώς την πραγματικότητα, κάθε ευθανασία θα είναι άχρηστη, αφού στο απόγειό της η πρόοδος είναι άδεια, σιωπηλή και ακατοίκητη.
Πράγματι, όπου συχνάζουν μόνο οι Τελευταίοι Άνθρωποι, εκείνοι που εξυπηρετούν τα πιο άθλια οικονομικά συμφέροντα, όπως εκείνοι που προτείνουν να περιοριστεί η ιατρική περίθαλψη στους χρόνιους πάσχοντες και στους άνω των εβδομήντα ετών, για τους οποίους η ανάλυση κόστους-οφέλους είναι δυσμενής για την ασφάλιση υγείας. Κοιτάξτε ποιος βρίσκεται πίσω από τις εκστρατείες στο νεκροταφείο που μεταμφιέζονται ως πολιτικά δικαιώματα και ελευθερίες, και ποια είναι τα κίνητρα όσων προσπαθούν να αυτοκτονήσουν που ονομάζονται «γλυκός θάνατος» ή «τέλος ζωής». Οι κύριοι των πάντων κατέχουν και τίς λέξεις, θα πρέπει όλοι να ξαναδιαβάσουμε τον Όργουελ και να καταλάβουμε την έννοια του Newspeak και του doublethink.
Εκατόν ογδόντα αμερικανικά στελέχη επιχειρήσεων υπογράφουν ένα μανιφέστο υπέρ της άμβλωσης, υποστηρίζοντας ότι είναι καλό για την οικονομία. Φανταστικοί λόγοι από την εποχή του μπάσταρδου σκύλου: η απόκτηση παιδιών περιορίζει την πιθανότητα «να πετύχεις», θέτει υπό αμφισβήτηση την ευημερία (η προσφορά αξιοπρεπών μισθών αποκλείεται) και τήν ίδια τήν «ανεξαρτησία» των εργαζομένων, που είναι τόσο κοντά στην καρδιά των κυρίων. Ο Τσέστερτον έγραψε ότι οι εργαζόμενοι πρέπει να είναι αρκετά δυνατοί για να εργαστούν, αλλά αρκετά αδύναμοι για να αναγκαστούν. Σε εμάς τους φτωχούς στο πνεύμα, που αγνοούμε τα μυστήρια της οικονομίας, φαίνεται παράλογο, αντιφατικό ότι η έλλειψη γεννήσεων ευφραίνει όσους πρέπει να πουλήσουν προϊόντα, αλλά ο ανώτερος ορθολογισμός των ελίτ μας διαφεύγει.
Πληγωμένη στο έδαφος η φύση, η ταυτότητα και όλα τα σημεία αναφοράς που έχουν φωτίσει τη ζωή του ανθρώπου, ανάγονται σε αδρανές υλικό, απεριόριστα εύπλαστο, μεταλλαγμένο χωρίς καταγωγή, χωρίς τόπο και χωρίς πεπρωμένο!
Οι εκκλησίες έχουν απαρνηθεί την υπέρβαση και οι δυνατοί άνεμοι της αλλαγής φυσούν και γι' αυτές. Κόντραμαν, αδέρφια. Η νεωτερικότητα δεν είναι τόσο κακή και ο φυσικός νόμος είναι κατάλοιπο του παρελθόντος. Όλα περνούν, και ο Γενοβέζος καρδινάλιος Bagnasco αρνείται την παρουσία ιερέων στα επισκευαστικά κομποσκοίνια του Gay Pride που πραγματοποιήθηκε στην πρωτεύουσα της Λιγουρίας. Ένας αγαπητός φίλος εκπλήσσεται από την αδιαφορία ή την περιέργεια μεταξύ τής διασκέδασης και του νοσηρού που περιβάλλει το ανάλογο γεγονός στην πόλη του, κάποτε καθολικό προπύργιο της επαρχίας του Πιεμόντε. Είναι πρόοδος, πρέπει να προχωρήσουμε, να είμαστε σύγχρονοι, να επικροτούμε κάθε νέο πράγμα στο όνομα του Νέου και του ανθρώπου, του νέου δημιουργού. Έχοντας διατάξει τον θάνατο του Θεού από τον Νίτσε, ούτε καν το ανθρώπινο είδος στη Δύση δεν τα πάει καλά, εμπλεκόμενο σταδιακά σε μια ανησυχητική αυτοκτονία.
Κανένας τομέας της κοινωνικής ζωής δεν σώζεται: από τις γερμανόφωνες χώρες ξεπετάχτηκε ένας σύλλογος που θεωρήθηκε ότι έλειπε, με χορηγία μιας συνταξιούχου προτεστάντριας πάστορα: οι Γιαγιάδες ενάντια στη Δεξιά, αποφασισμένες να πολεμήσουν, ιδού, κατά του ρατσισμού, του αποκλεισμού, της ομοφοβίας κ.λπ. Η συνταξιούχος τής εκκλησίας (πιστεύαμε ότι η χειροτονία ήταν για πάντα, αλλά η κοινωνική ασφάλιση δεν στερείται σε άντρες και γυναίκες με ράσα) παραμελεί τη μοίρα της ψυχής, στην οποία δεν πιστεύει πια, και επικεντρώνεται στον αγώνα ενάντια στους πολιτικούς της εχθρούς.
Τίποτα δεν μας περιμένει πια, η πρόοδος κέρδισε, η ευρηματικότητα του Μαρξ ενάντια στη μεταφυσική, η θέση XI που απαιτούσε όχι να εξηγήσουμε τον κόσμο, αλλά να τον αλλάξουμε, μέσα από έναν υλισμό που έγινε θρησκεία ανάποδα στη διαλεκτική μορφή!
Οχι, δεν υπάρχει μόδα, όσο ηλίθια ή παράλογη κι αν είναι, που να μην πετυχαίνει ανάμεσα στο πειθαρχημένο προοδευτικό κοπάδι. Ούτε ο αθλητισμός δεν σώζεται, η τελευταία αμφισβήτηση του ανήκειν και της ανιδιοτελούς στοργής. Το ποδόσφαιρο είναι πλέον τηλεοπτικό σόου, το να πας στο γήπεδο δυσκολεύει μέ παράλογους κανόνες. Έτσι, αποκαλύπτει μια πολύ σοβαρή έρευνα από το Sole 24 Ore, οι οπαδοί του καναπέ λατρεύουν μόνο τις μεγάλες ομάδες. Η διαδικασία της εταιρικής συγκέντρωσης δεν γλιτώνει τον αθλητισμό, οι φανέλες είναι βιομηχανικές μάρκες, κάτω με την Τριεστίνα, το Λιβόρνο και το Καταντζάρο, ηλίθιες αγάπες για χαμένους και χαμένους, ζήτω μόνο η Γιουβέντους και η Ρεάλ Μαδρίτης. Η διαφήμιση παίζει τον αμαξά: δεν υπάρχει καμία που να μην περιέχει μηνύματα υπέρ μιας πολυεθνικής κοινωνίας και ηθικού σχετικισμού. Τις τελευταίες εβδομάδες, ένας ιστότοπος κρατήσεων ξενοδοχείων εξαπλώνεται διαφημιστικό στο οποίο μια νεαρή λευκή γυναίκα κλείνει διακοπές από το κρεβάτι, που μοιράζεται με έναν απαθή μαύρο σύντροφο. Είναι πρόοδος, και αυτό αρκεί.
